مسئولان علمي و دانشگاهي خوزستان در نشستي با معاون علمي و فناوري رئيس جمهور به بيان دغدغه‌ها، ديدگاه‌ها و مشكلات مرتبط با اين حوزه در خوزستان پرداختند.

 دکتر حسن مروتی در نشست مشترک علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری با مسئولان آموزش عالی و حوزه فناوری استان که چهارشنبه (25 دی ماه) در سالن جلسات حوزه ریاست دانشگاه شهیدچمران اهواز برگزار شد، به ارایه گزارشی از مختصات آموزش‌عالی در خوزستان پرداخت و اظهار داشت: در حال حاضر 91 مرکز آموزش عالی شامل 20 واحد دانشگاه آزاد اسلامی، 31 مرکز پیام نور، 8 دانشگاه دولتی، 6 دانشگاه غیرانتفاعی، 21 مرکز علمی و کاربردی و 5 مرکز آموزش عالی فنی‌وحرفه‌ای در استان وجود دارد.

وی با اشاره به جمعيت دانشجويي استان نصريح كرد: در حال حاضر بیش از 256 هزار دانشجو بدون احتساب دانشجویان پزشکی در استان تحصیل می کنند که بیشترین تعداد دانشجویان در دانشگاه های آزاد با 51 درصد و جمعیتی بالغ بر 128 هزارنفر است ؛دانشگاه‌هاي دولتی تنها 71/9 درصد جمعیت دانشجویان استان را پوشش می دهند که کمی بیش از 24 هزار نفر است.

رییس دانشگاه شهیدچمران اهواز افزود: بیشترین تعداد دانشجویان استان با 183 هزار نفر در مقطع کارشناسی تحصیل می کنند؛ همچنین تعداد دانشجویان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتري به‌ترتیب 16 هزار و 27 و یک هزار و 452 نفر است که دانشجویان دکتري عموما در دانشگاه‌های دولتی مشغول به تحصیل هستند.

مروتی بیشترین تعداد دانشجویان استان را در رشته‌های علوم انسانی با جمعیتی بالغ بر 111 هزار نفر عنوان کرد و افزود: این مسئله با توجه به صنعتی بودن استان یک نقطه ضعف محسوب می شود. دانشجویان گروه‌های فنی‌ومهندسی نیز حدود 6 هزار و 800 هستند و در گرایش های کشاورزی و منابع طبیعی نیز حدود 10 هزار و 900 نفر تحصيل مي‌كتتد.

وی همچنین نسبت استاد به دانشجو را در دانشگاه‌های دولتی استان در وضعیتی بهتر نسبت به دانشگاه‌های دیگر ذکر کرد و اظهار داشت: این نسبت به‌طور میانگین در خوزستان 26 به یک و میانگین کشوری آن 17 به یک است؛ البته دانشگاه های دیگر مانند آزاد اسلامی و پیام نور در وضعیت بدتری هستند و این در حالی است که اساتید دانشگاه‌های دولتی عمدتا در دانشگاه های دیگر هم تدریس می کنند.

رییس دانشگاه شهیدچمران اهواز همچنین به مسئله جذب نخبگان و متخصصان در خوزستان اشاره کرد و افزود: جذب نخبگان و متخصصان با توجه به شرایط آب و هوایی و منطقه‌ای پایین است؛ در واقع تفاوت مزایا بین دانشگاه‌هاي مركز و خوزستان آن‌چنان زیاد نیست که بتواند جاذبه‌ای برای ماندگاري اعضای هیات‌علمی ایجاد کند در نتیجه باید برای این موضوع فکر اساسی شود؛ در حال حاضر هم به تعداد زیادی عضو هیات‌علمی در دانشگاه نیاز است.

مروتی همچنین با اشاره به سطح زیربنای دانشگاه‌های مختلف در استان اظهار داشت: در این زمینه دانشگاه‌هاي دولتی در وضعیت نسبتا بهتري قرار دارند؛ در حال حاضر پردیس دانشگاه شهید چمران مشنرك با دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مساحتی حدود 240 هکتار واقع شده که نزدیک به 180 هکتار مربوط به دانشگاه شهیدچمران و 60 هکتار مربوط به دانشگاه علوم پزشکی است.

وی با اشاره به وجود 13 دانشکده مختلف در دانشگاه، افزود: تمام دانشگاه‌هاي دولتی در استان، زمانی دانشکده‌های دانشگاه شهیدچمران بودند؛ همچنین تنها دانشگاه موجود در استان قبل از انقلاب، دانشگاه جندی‌شاپور بود که بعد از انقلاب و حدود سال 56 یک شاخه از آن مستقل شد که اين شاخه دانشگاه جامع لرستان است؛ پس از آن تمام دانشکده‌های متعدد دیگر تحت‌عنوان دانشگاه‌های علوم و فنون دریایي خرمشهر، صنعتی جندی‌شاپور دزفول، کشاورزی و منابع طبیعی رامین و صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان مستقل شد و اخیرا هم ایجاد دانشگاه صنعتی هویزه به دانشگاه شهیدچمران واگذار شد.

رییس دانشگاه شهیدچمران اهواز همچنین با بیان این‌که رشد علمی دانشگاه در سال های اخیر همگام با تمام دانشگاه‌های کشور، رشد خوبی بوده‌است، خاطرنشان کرد: تعداد مقالات دانشگاه در سال گذشته که در پایگاه ISC، ثبت و نمایه شد، يك هزار و 293 مقاله شامل نمايه ISC و ISI است؛ همچنین در رتبه بندی اخیر ISC دانشگاه شهیدچمران، رتبه نهم كشور را از نظر تولید مقاله کسب کرد.

مروتی به مصوبه یکی از سفرهای رییس‌جمهور سابق به استان مبنی بر الزام دستگاه‌های اجرایی به انعقاد 70 درصد طرح‌های تحقیقاتی خود با دانشگاه‌هاي درون استان اشاره و تصریح کرد: این مصوبه باعث ایجاد یک جهش در دانشگاه شد به طوری‌که در سه سال گذشته دانشگاه شهید چمران از نظر انعقاد قرارداد با دستگاه‌های اجرایی، بین دانشگاه‌های شهرستانی به جز دانشگاه تهران، رتبه اول را به دست آورد.

وی افزود: در صدد هستیم همه حوزه‌های دانشگاه تقاضا محور شود که در این زمینه پژوهش در اولویت نخست کار قرار دارد؛ تنها 4 هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در استان وجود دارد که اگر پايان‌نامه‌هاي این دانشجویان به سمت صنعت هدایت شود، مسلما کارآمدتر، به روز و تقاضامحور خواهد بود.

 در این مراسم همچنین دکتر خلیل رنجبر معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهیدچمران اهواز به تشریح شاخص‌های پژوهش دانشگاه در حوزه‌های مختلف پرداخت و اظهار داشت: با همت مجموعه مدیریت دانشگاه و مجموعه قبلی استانداری، جهش خوبی در زمینه انعقاد قراردادهای تحقیقاتی با دستگاه‌های مختلف استان ایجاد شد که در این زمینه مبلغ قراردادهای پژوهشی دانشگاه در سال های 89 تا 91 به‌ترتیب حدود 4 ، 5 و 8/2 میلیارد تومان بوده‌است.

وی با بیان این‌که اين رقم امسال تا آذرماه، 1/2 میلیارد تومان شامل قراردادهای درون و برون استانی بوده‌است، تصریح کرد: همچنین در سطح وزارت‌خانه دانشگاه مجری یک طرح کلان ملی است و در حال حاضر در مجموع 156 طرح تحقیقاتی توسط اعضای هیات‌علمی دانشگاه با صنایع و دستگاه اجرایی استان در حال اجراست که همکاری دستگاه ها در این زمینه، متفاوت بوده است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهیدچمران اهواز افزود: در سال‌های اخیر مجموعه مدیریت و ارتباط با صنعت دانشگاه، به سمت رفع مشکلات اداری معمول حرکت کردند و تعامل خوبی بین دانشگاه با صنایع و دستگاه‌های اجرایی ایجاد شد؛ همچنین در حال حاضر دانشگاه دارای 20 مجله مختلف علمی و پژوهشی مصوب وزارت علوم است و حدود 18 مجله دیگر نیز در آستانه اخذ مجوز هستند.

رنجبر به وجود 8 مركز تحقيقات مصوب وزارت علوم در دانشگاه اشاره كرد و افزود: بعضي از اين مراكز مانند مراكز تحقيقات گاز، زمين شناسي، حفاري و پژوهشكده آب و انرژي با صنايع استان ارتباط تنگاتنگي دارند؛ همچنين در حال رايزني براي بسط فعاليت ستاد نانو در دانشگاه هستيم.

وي درباره تفاهم‌نامه‌هاي منعقده با صنايع مختلف استان به منظور حمايت مالي از دانشگاه براي ايجاد آزمايشگاه‌هاي تخصصي اين دستگاه‌ها در دانشگاه، اظهار داشت: در اين زمينه با صنايع نفت، گاز و برق منطقه اي تفاهم‌نامه منعقد شد تا آزمايشگاه‌هاي خاص اين دستگاه‌ها در دانشگاه راه‌اندازي و كارهاي تحقيقاتي، مشكلات پژوهشي و آزمايشات مربوط به آن‌ها در دانشگاه انجام شود.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهیدچمران اهواز به راه‌اندازي مركز منطقه‌اي ISC در داتشگاه اشاره کرد و افزود: همچنین طی قراردادي با یک شرکت‌، تا آذرماه امسال بالغ بر 93 هزار مدرک علمی اعم از مقالات داخل و خارج از کشور در دسترس اعضای هیات‌علمی و دانشجویان دانشگاه قرار گرفت.

رنجبر افزود: در نمایشگاهی که اخیرا در تهران برگزار شد، به ميزان 600 میلیون تومان تجهیزات پژوهشی و آزمایشگاهی ساخت داخل خریداری و در اختیار دانشكده‌‌های مختلف قرار گرفت؛ همچنین سال گذشته 6 عنوان همایش مختلف ملی و بین‌المللی در دانشگاه برگزار شد.

وی با بیان این‌که دانشگاه شهیدچمران داراي چهار قطب علمی مدیریت دانش، آموزش مداوم، بهداشت و بیماری‌های گاومیش و بهره برداری از شبکه‌های آبیاری و زهکشی است، خاطرنشان کرد: یکی از حوزه هایی که بسیار در جهت توسعه پژوهش در دانشگاه مؤثر بوده، آزمایشگاه مرکزی دانشگاه است که عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو و همچنین شبکه آزمایشی دانشگاه های کشور است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به ارتقا رتبه دانشگاه در سال های اخیر، تصریح کرد: با توجه به این‌که دانشگاه شهیدچمران یک دانشگاه جامع و بزرگ و به‌عنوان تنها دانشگاه بزرگ جنوب غرب کشور است، نیازمند حمایت‌های بیشتر در برگزاری همایش‌های علمی و تجهیز زيرساخت آزمایشگاهی است.

در این مراسم همچنین دکتر بابک مختاری رییس پارک علم و فناوری خوزستان با مروري بر روند تاسیس این نهاد از سال 88 و تخصیص ردیف بودجه مستقل به آن در سال جاری، از حمایت های مختلف دانشگاه شهیدچمران از پارك در طول چهار سال گذشته ابراز قدردانی کرد و افزود: در حال حاضر 121 شرکت و واحد فناور در پارک علم و فناوری استان مستقر است؛ همچنین 5 مرکز رشد علم و فناوری در استان راه اندازی شده که با احتساب رشد مرکز دانشگاه علوم پزشکی این رقم به 6 مرکز می رسد.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر 551 نفر در واحدهای فناور پارک علم و فناوری خوزستان شاغل هستند؛ همچنین در سه سال گذشته و به‌واسطه حضور در نمایشگاه و جشنواره علم تا عمل، تقریبا بیش از 12 میلیارد ریال وام به هفت شرکت استان از سوی معاونت علمی و فناوری اعطا شد.

رییس پارک علم و فناوری خوزستان با بیان این‌که در حال حاضر مساحت فضای فیزیکی که طي انعقاد تفاهم نامه با دانشگاه‌های استان در اختیار پارک قرار دارد، هفت هزار و 200 مترمربع است، خاطرنشان کرد: مراکز رشد دانشگاه های علوم و فنون دریایی خرمشهر، آزاد اسلامی دزفول و مسجدسلیمان و مرکز رشد تخصصی نفت با تفاهم نامه با این دانشگاه ها و با تامین ساختمان و فضای موردنیاز از سوی این دانشگاه‌ها، راه‌اندازی شد.

مختاری افزود: در حال حاضر زيربنای اولین ساختمان در حال تاسیس پارک سه هزار و 370 مترمربع است؛ همچنین پارک علم و فناوری استان دارای 970 مترمربع فضای کارگاهی است.

وی با اشاره به واگذاری زمیني به مساحت 34 هکتار از سوی استانداری به پارک علم و فناوری استان، تصریح کرد: در حال حاضر برای 10 هکتار از این اراضی، مجوز فروش به واحدهای فناور اخذ شده است.

رییس پارک علم و فناوری خوزستان همچنین با بیان این‌که در 2 سال اخیر برخی از موازي‌کاری ها بین معاونت پژوهشی وزارتخاته و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد شد، تصریح کرد: این موازي‌كاری‌ها باعث شد پارک علم و فناوری استان بسیار آسیب ببیند به همین دلیل انتظار مي‌رود معاونت علمی و فناوري، نقش پدری داشته باشد؛ نه مانند سال آخر دولت قبل که نقش برادری داشت.

مختاری همچنین به قانون یک درصد اشاره و خاطرنشان کرد: آيين‌تامه اين قانون سال‌های قبل از سوي معاونت علمی و فناوری رییس جمهور ابلاغ می‌شد که امسال شورای عالی عتف آن را ابلاغ کرده است اما به نظر مي‌رسد بعضي موارد در اين آيين نامه ديده نشده است به‌طور مثال مي‌توان 30 درصد اعتبارات یک درصد دستگاه‌های اجرایی را صرف زيرساخت آزمایشگاهی کرد که اين موضوع در آیین نامه لحاظ نشده است.

وی ادامه‌داد: انتظار مي‌رود یک نظرخواهی در اين زمينه انجام شود و این آیین نامه با انعطاف پذيري بیشتری تدوین شود زیرا طبق گزارشات معاونت علمی‌وفناوری به استانداري، در خوزستان نیم درصد اعتبارات صنایع و دستگاه‌های اجرایي رقمي بین 120 تا 150 میلیارد تومان است که امسال با توجه به افزايش اين عدد به یک درصد، این رقم باید دو برابر شود. این اعتبار بسیار می تواند در جهت تقویت زیرساخت های پژوهشی و افزایش تقاضا محوری مؤثر باشد.

رییس پارک علم و فناوری خوزستان همچنین با ابراز گلایه از كم‌لطفي مسئولان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و معاونت پژوهشی وزارت نفت نسبت به استان خوزستان در حوزه پژوهشی، مشكل را به نظام‌نامه پژوهشی وزارت نفت مربوط دانست و افزود: با توجه به وقوع هشت سال جنگ تحمیلی، بسیاری از زیرساخت‌های پژوهشی در استان آسیب دید و ترمیم نشد و در حال حاضر به دلیل این نظام‌نامه باید با دانشگاه‌هایي مانند صنعتي شريف یا تهران رقابت کنیم که رقابتي ناعادلانه است.

مختاری همچنین محور دیگر سخنان خود را به بحث کانون‌های هماهنگی دانش و صنعت اختصاص داد و با بیان این‌که تشكيل اين كانون‌ها یک اقدام مبارک بود اما معاونت علمي و فناوري نتوانسته نظارت کاملی روی فعاليت این کانون ها داشته باشد، با ارائه این پیشنهاد که بين کانون‌های مستقر در استان‌ها با پارک ها یا بنیاد نخبگان ارتباط بیشتری برقرار شود، تصریح کرد: پارک‌ بسیار بیشتر می تواند روی این کانون‌ها نظارت کند.

وی همچنین درباره مشكل اساسی پارک علم و فناوری استان، خاطرنشان کرد: پارک استان به هر دلیل دیرتر از پارك‌هاي دیگر استان ها تاسیس شد؛ سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی که در سال 88 به پارک های علم و فناوری تبدیل شدند از امکانات بسيار خوبي برخوردار بودند در حالی که سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی استان در زمان جنگ به شیراز منتقل شد و بعد از 8 سال با پیگیری های انجام شده، مجوز ناسيس پارك اخذ شد و این زمانی بود که وضعیت بودجه در کشور چندان مطلوب نبود؛ در حال حاضر هم پارک با مشکل کمبود فضا مواجه است.

 در اين مراسم همچنين دکتر خدادادی قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این‌که مرکز رشد دانشگاه یک مرکز نوپا است، تصریح کرد: البته کارهای بزرگی از جمله تولید چند قلم دارو در این مرکز انجام شده است و مباحث دیگری مانند تولید آنتی بادی‌های منوکرونال نيز در حال پیگیری است؛ مشکل اساسی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، ایجاد یک clean room است که مصوبه آن 2 سال گذشته یک میلیارد تومان بود.

وی از برنامه دانشگاه برای تاسیس یک مرکز درمانی بین المللی با همکاری ژاپن و مالزی خبرداد و خاطرنشان كرد: مقدمات این کار با کمک سفارت‌خانه در حال انجام است؛ با توجه به روند رو به رشد سرطان، این مرکز می‌تواند در زمینه تشخیص اولیه و همچنین درمان و روش های جدید درمان خدمات ارائه كند.

قائم مقام دانشگاه علوم پزشكي جندی شاپور اهواز همچنين خواستار حمایت معاونت علمی و فناوری از فعالیت های شرکت های دانش بنیان در مباحث توریست درمانی در مناطق آزاد مانند آبادان و خرمشهر از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی شد که دکتر ستاری در این زمینه قول مساعد داد.

در این نشست همچنین دکتر همتی رییس مرکز رشد فناوری های دارویی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، به ارائه گزارشی از فعالیت این مرکز پرداخت و با اشاره به راه اندازی این مرکز از حدود یک و نیم سال گذشته، خاطرنشان کرد: با توجه به این‌که قدمت داروسازی در خوزستان بیش از 50 سال است، مرکز رشد دانشگاه با عنوان مركز رشد فناوری های دارویی در استان تاسيس شد.

وی با بیان این‌که براساس استراتژی وزارت بهداشت این مرکز در چند زمینه آغاز به کار کرد، اظهار داشت: سنتز مواد اولیه دارویی يكي از محورهاي فعاليت مركز است كه در اين زمينه تا حدودي بومی‌سازی اتجام شد و در حال تاسیس یک پایلوت صنعتی برای تولید انبوه هستیم که قرار داد آن منعقد شده‌است.

همتی محور دیگر فعالیت های مرکز را تولید داروهای High-Tech و آنتی بادی‌های منوکرونال عنوان و خاطرنشان کرد: در این زمینه با وزارت بهداشت قراردادی منعقد شده است تا اعتباري به‌عنوان زیرساخت تاسیس اتاق تمیز اختصاص يابد؛ این مبلغ در قرارداد به میزان 2 میلیارد تومان تصویب شده است اما باتوجه به برآورد انجام شده به اعتباری حدود سه تا چهار میلیارد تومان نیاز است.

وی با بیان این‌که در خوزستان صنعت داروسازی صفر است، افزود: علی رغم این که 50 سال است دانشکده داروسازی در استان تاسيس شده‌ اما كسي به سمت صنعت داروسازی نرفته‌است؛ به همین دلیل دانشگاه در صدد راه اندازی تدریجی یک‌سری زیرساخت های صنعت داروسازی است.

رییس مرکز رشد فناوری های دارویی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این که در حال حاضر 2 تا سه شرکت دانش بنیان در مرکز مستقر هستند، تصریح کرد: همچنین دو، سه محصول دارویی به مرحله توليد رسیده و مجوز تولید انبوه آن اخذ شده است که در صورت فراهم‌شدن زیرساخت ها، می توان این داروها را به تولید انبوه رساند.

 در این مراسم همچنین دکتر علیرضا زراسوندی معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز یک خصوصیت منحصر به فرد خوزستان را وجود یک همدلی بسیار ویژه در حوزه علم و فناوری با وجود تمام مشکلات این حوزه در كشور در سال های اخیر دانست و با ابراز امیدواری از این که معاونت علمی و فناوری از این پتانسیل استفاده کند، تاکید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بر توسعه فناوری را مایه مسرت دانست و تصریح کرد: می توان گفت فناوری به موازات تولید علم در کشور رشد نکرده است که اين نقطه ضعف در اسناد بالا دستی هم به طور مکرر اشاره شده‌است.

وی همچنین به موضوع طرح های کلان ملی اشاره و خاطرنشان کرد: این طرح ها هم در مجموعه معاونت علمی و فناوری و همچنین شورای عتف پیگیری شد اما متاسفانه بسیاری از این طرح ها اجرا نشد؛ بسياري عمده مشکلات عدم اجرای این طرح ها را در حوزه اعتباری مطرح می کنند اما به نظر مي‌رسد این طرح‌ها سریع و بدون توجه به زیرساخت‌ها منعقد شده‌است.

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به پنج طرح کلان ملی در حوزه محیط‌زیست بین وزارت علوم و سازمان حفاظت محیط زیست، خاطرنشان کرد: یکی از این طرح ها در حوزه ریزگردهاست که نه تنها مشکل بومی استان، که کشور است. دانشگاه شهید چمران در این طرح به عنوان دانشگاه محوری شناخته شد و 18 دانشگاه کشور که مرتبط و پتانسیل کار را داشتند در آن درگیر هستند.

زراسوندی افزود: در مصوبه هیات وزیران 70 میلیارد تومان به این طرح اختصاص پیدا کرد که بعد به 5 میلیارد تومان و سپس یک میلیارد تومان کاهش یافت و در نهایت تنها صد میلیون تومان برای تاسیس دفتر طرح محقق شد. در حال حاضر دفتر طرح ایجاد و یک پایگاه اطلاعاتی قوی در مورد پتانسیل های کشور در حوزه اجرا و مدیریت ریزگردها گردآوری شد؛ همچنین زیر پروژه ها تعریف شد.

وی با بیان این‌که با انعقاد این طرح یک توقع در کشور شکل گرفت، تصریح کرد: بحث موارد پژوهشی تنها به اعتبارات آن‌ها محدود نمی شود، بلکه روحیه و شروع و شعفی که بین محققان ایجاد و بعد گرفته می شود، آفت بسیار بزرگی است و پیشنهاد می کنم که این طرح از ابتدا زیر مجموعه معاونت علمی تعریف شود.

معاون آموزشي و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: واقعیت این است که کار بسیار خوبی انجام شد و مسئولان ارشد محیط زیست کشور و شورای محیط زیست در ابتدا چارتی برای کار تشکیل دادند تا طرح ها به بیراهه نرود؛ در حال حاضر همه شرایط لازم برای اجرای این طرح ها فراهم است و شورای پژوهشی و فناوری محیط زیست هم این طرح ها را مصوب کرده است.

زراسوندي با بيان اين‌كه این طرح اجرایی نشد، در حالی که طرح های زیر مجموعه معاونت علمی به خوبی اجرا شد و به پایان رسید؛ از معاون علمي و فناوري رئيس جمهور خواستار شد كه طرح ريزگردها در اولویت اين معاونت قرار بگیرد.