عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: مصرف چربی‌ها، نوشیدنی‌های گازدار، تند تند غذا خوردن و خوب نجویدن غذا از مهمترین عوامل بروز سوء هاضمه است.

  دکتر پژمان علوی، فوق تخصص گوارش و کبد، اظهار كرد: کسانی که دچار سوء هاضمه هستند پس از صرف غذا دچار احساس ناراحتی و درد در ناحیه معده می‌شوند.

 وی افزود: سوء هاضمه به مجموعه علايمی از جمله درد و احساس سیری زودرس، نفخ، احساس برآمدگی شکم، حالت تهوع و گاه استفراغ گفته می‌شود که قسمت‌های فوقانی شکم را درگیر می‌کند.

 علوی ادامه داد: با جمع شدن این عوامل، فرد دچار سوء هاضمه می‌شود، به این معنی که در حالت طبیعی پس از صرف غذا که باید احساس آرامش و لذت داشته باشد دچار احساس ناراحتی، درد و مجموعه‌ای از این علائم می‌شود و ممکن است دچار تاخیر در هضم غذا شود.

 اين فوق تخصص گوارش و کبد با بیان این‌که تاخیر در هضم غذا به این معنی است که فرد تا آخر شب در اصطلاح احساس می‌کند که غذا  روی دلش مانده است، افزود: این افراد احساس گرسنگی شدیدی می‌کنند ولی با خوردن یک یا دو لقمه احساس سیری پیدا می‌کنند که مجموعه این علايم نشان‌دهنده ابتلای فرد به سوء هاضمه می‌باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تقسیم بندی علل سوء هاضمه گفت: یکی از اين علت‌ها، معده و اثنی‌عشر است که در اين زمينه، مواردي مانند پیچ خوردگی مزمن معده و تنگی عروق گوارشی و معده که منجر به عدم خون‌رسانی متناوب به معده خواهد شد، موثر هستند. معده برای هضم غذا نیاز به خون دارد که در این حالت افزایش خون‌رسانی به معده به نحو درست صورت نمی‌گیرد و معده دچار درجه‌اي از کم‌خونی می‌شود.

مسئول انجمن سلیاک استان خوزستان در بیان دیگر علت وقوع سوءهاضمه گفت: سایر میکروب‌ها و آلودگی‌هایی که می‌توانند معده را درگیر کنند مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، عفونت‌های قارچی می‌توانند به معده و اثنی عشر آسیب وارد نمایند، همچنین بیماری‌هایی مانند دیابت که سایر نقاط بدن را درگیر می‌کنند می‌توانند عامل موثری در بروز بیماری سوء هاضمه باشند.

علوی تصریح کرد:  یکی دیگر از علت‌ها، آلرژی‌های غذایی هستند به این معنی که فرد به یک ماده غذایی حساسیت دارد. عادات بد غذایی مانند تند تند غذا خوردن، خوب نجویدن غذا، خوردن مواد محرک مانند سس‌های خیلی تند و مواد آسیب‌رسان به معده، مصرف نوشیدنی‌های خیلی داغ مانند چای، خوردن غذا در شرایط روحی بد، عوارض داروهایی که فرد به علل دیگر مصرف می‌کند که در راس آنها آسپرین‌ها و مسکن‌ها هستند و زخم‌های گوارشی از مهمترین عوامل ابتلای فرد به بیماری سوء هاضمه می‌باشند.

عضو مرکز تحقیقات بیماری‌های کبد و گوارش دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: هضم برخی مواد غذایی از جمله چربی‌ها برای دستگاه گوارش بسیار دشوار است به این معنی که هر میزان چربی غذا بیشتر باشد وظیفه معده برای هضم آن سخت‌تر بوده و کار معده را سنگین می‌کند، غذاهای تند مانند سس‌ها، غذاهایی که به صورت صنعتی آماده می‌شوند و همخوانی کمتری با دستگاه گوارش دارند و متاسفانه عادت غذا خوردن به سمت مصرف هر چه بیشتر آنها و فست‌فودها رفته است و شاید یک علت آن را بتوان شهری شدن و تسریع در زندگی شهری دانست؛ از عواملی است که در افزایش میزان ابتلای افراد به سوءهاضمه موثر می‌باشد.

وی راهکار جلوگیری از این بیماری را ورود مجدد غذاهای سنتی به سفره خانواده‌ها دانست و گفت: باید راهکاری اندیشیده شود تا غذاهای سنتی که همخوانی بیشتری با دستگاه گوارش دارند به صورت مدرن تولید شده و دوباره وارد سفره خانواده‌های ایرانی شوند.


سوء هاضمه پیش‌زمینه ای برای بیماری‌های گوارشی

اين عضو مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: وقتی یک آسیب وجود داشته باشد در صورت عدم درمان آن ممکن است تجمع پیدا کرده، مزمن شده  و منجر به عوارض جبران‌ناپذیری شود، یک درصد از کسانی که دچار سوء هاضمه هستند در نهایت دچار سرطان‌های گوارشی می‌شوند که متاسفانه در جامعه شاهد افزایش سرطان‌ها و کاهش سن ابتلا به آن هستیم.

وي با بیان این که نتیجه مصرف گوشت قرمز همراه با نوشابه‌های گازدار به عنوان یک مکمل، موجب رشد بیش از حد سرطان‌های گوارشي می‌شود، گفت: در حال حاضر رژیم غذایی شرقی که در آن میزان زیادی از فیبر و مواد غذایی گیاهی و سبزیجات وجود دارد در حال جایگزینی با رژیم غذایی غربی است که بیشتر مواد تشکیل‌دهنده آن را گوشت و چربی‌های اشباع شده تشکیل می‌دهد.

 
علايم بیماری سوء هاضمه و راه‌های درمان آن

علوی گفت:  با توجه به متفاوت بودن سن ابتلا به بیماری سوء هاضمه در جوامع مختلف توصیه‌ها برای این بیماری هم بر اساس جوامع مختلف فرق می‌کند، به عنوان مثال انجمن گوارش آمریکا سن  55 سال را و انجمن گوارش اروپا سن 45 سال را معیار قرار داده است و با توجه به شیوع بیش از حد بیماری‌های گوارش در ایران می توانیم سن مبنا را 45 سال قرار دهیم.

وی افزود: اگر فردی سن بالای 45 سال دارد و به بیماری‌های گوارش مبتلا شده است توصیه می‌شود که در ابتدای کار حتما یک آندوسکوپی فوقانی انجام دهد ولی اگر سن زیر 45 سال است و یا علايم هشدار دهنده‌ای مانند کاهش وزن، استفراغ پیش‌رونده، دردی که موجب بیخوابی فرد شود، دفع خون همراه با مواد استفراغ، در فرد وجود نداشته باشد باید از نظر ابتلا به میکروب هلی کوباکتر پیلوری آزمایش شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان كرد: اگر جواب آزمایش فوق مثبت باشد فرد باید مورد درمان ریشه‌ای قرار بگیرد ولی اگر منفی بود بیمار به مدت 8 تا 4 هفته تحت درمان با داروهای کاهنده اسید قرار خواهد گرفت.

علوی گفت: اگر مشکل چنین بیماری علی‌رغم سپری شدن این دوره درمانی حل نشد ممکن است که بخشی از بیماری‌های روحی بر روی دستگاه گوارش اثر گذار باشند که مثال شایع آن روده تحریک‌پذیر است که در برخی مواقع در معده هم اتفاق می‌افتد که در این صورت ممکن است با داروهای کاهنده اضطراب، فرد را تحت درمان قرار داد.