امروزه در جامعه احساس و نیاز واقعی در جهت رفع معایب ظاهری جای خود را به تقاضاهای کاذب جهت زیبا شدن یا همان حس کاذب زیباتر شدن داده است و همین امر موجب شده است که افراد غیرمتخصص وارد این مقوله شده و مشکلاتی را برای بیماران ایجاد نمایند. در این زمینه بوتاکس یکی از مواردي است كه بیشترین درخواست‌کننده‌ها را به خود اختصاص داده است.

 دکتر سیما رسايی، متخصص پوست در اين زمينه گفت: بوتاکس یک پروتئین خالص است، اين پروتئين از یک نوع باکتری گرفته می‌شود که با عنوان "سم بوتولیسم"از آن نام برده می‌شود.

وي افزود: کاری که این پروتئین انجام می‌دهد ضعیف کردن عضله‌هایی است که در تماس با این ماده قرار می‌گیرند که از این خاصیت در علم پزشکی و در مسايل مختلف از جمله زیبایی مانند رفع چروک‌های ناحیه پیشانی، خط ابرو، خطوط اطراف چشم و خط خنده  استفاده می‌شود، همچنین در مسايل غیر زیبایی از بوتاکس برای اسپاسم‌ها (انقباض یک یا چند عضله)، گرفتگی‌های عضلانی به ويژه میگرن، افزایش تعریق در ناحیه کف دست و پاها  و یا  رفع انحراف چشم استفاده می‌شود.

رسايي ادامه داد: بوتاکس‌هایی که استاندارد بوده و تاییديه وزارت بهداشت را داشته باشند معمولا عوارض بسیار کم و نادري دارند اما متاسفانه در حال حاضر به دلیل هزینه بالای آنها به صورت وسیع از بوتاکس‌های غیر استاندارد استفاده می‌شود که عمدتا از کشور چین وارد می‌شوند که نگهداری و انتقال آنها در شرایط مناسبی صورت نمی‌گیرد که حداقل ضرر آن نداشتن تاثیر لازم است در عین حال عوارض دیگری مانند آلرژی‌های شدید پوستی، تورم، قرمزی، خارش و حتی در مواردی شوک و واکنش آلرژیک سیستمی، افت فشار خون، ورم کل صورت، تپش قلب و مرگ گزارش شده است.

انواع بوتاکس موجود در بازارهای ایران

در ایران سه نوع بوتاکس وجود دارد. اول بوتاکس وارداتی از کشور چین که به صورت قاچاق وارد می‌شود، دوم بوتاکسی که از کشور کره  و با نام تجاری "نورونوکس"وارد می‌شود که تاییديه وزارت بهداشت را دارد و نوع سوم بوتاکس "دیسپورت"که از کشور انگلیس وارد شده و دارای تاییديه وزارت بهداشت می‌باشد.

 
میزان ماندگاری آثار بوتاکس

 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: تاثیرات بوتاکس معمولا دو روز پس از تزریق آن شروع می‌شود و ماندگاری آن حدود 3 تا 4 ماه می باشد. اگر چنان‌چه بوتاکس با کیفیت بالا مورد استفاده قرار بگیرد حداکثر ممکن است احساس سردرد مختصر در نواحی پیشانی و گاهی کبودی مختصر در اطراف چشم بروز يابد که ظرف 3 تا 4 روز از بین می‌روند، گاهی اوقات هم به دلیل کیفیت پایین بوتاکس استفاده شده و یا تکنیک تزریق، افتادگی پلک‌ها و ابرو اتفاق می‌افتد و در برخی افراد زمینه ژنتیک افراد عامل ایجاد عوارضی در آنها خواهد بود.

رسايی با بیان این نکته که تزریق بوتاکس هر سه یا چهار ماه مجددا باید تکرار شود و در مواقعی این فاصله ممکن است به 6 ماه  و حتی بیشتر هم برسد، افزود: تا 4 ساعت از بعد از تزریق فرد نباید در وضعیت خوابیده قرار گرفته و نباید سرش را به سمت پایین خم کند و هیچ‌گونه ماساژی در آن منطقه صورت نگیرد.
 
وی تاکید کرد: در 4ساعت ابتدایی یک سری حرکات باید انجام شود مانند اخم کردن، ابرو بالا انداختن و خندیدن عمیق که هدف از انجام دادن این حرکات انقباضات عضلات مربوط به این خط و خطوط است که این انقباض موجب می‌شود که بوتاکس دقیقا جذب عضلاتی شوند که مد نظر هستند.

این متخصص پوست عنوان كرد: هر چند گزارش‌هايي دال بر ایجاد مشکل وجود ندارد ولی بهتر است که بوتاکس در دوران حاملگی و شیردهی تزریق نشود، همچنین ترجیحا حداقل یک هفته قبل از تزریق از مصرف الکل و آسپرین‌ها و داروهایی مانند بروفن خودداری شود.

تاثیر مثبت بوتاکس بر میگرن
 
رسايی با اشاره به تاثیر مثبت بوتاکس بر روی کسانی که دچار میگرن هستند، گفت: بوتاکس علاوه بر این‌که بر روی صاف کردن خطوط تاثیر می‌گذارد در بسیاری از افراد که این تزریق ساده در ناحیه ابرو و پیشانی آنها انجام می‌شود منجر به برطرف شدن سردردهای میگرنی می‌گردد و این تاثیر مثبت در صورتی است که بوتاکس مورد استفاده  استاندارد باشد.

 
تزریق بوتاکس یک تکنیک است

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ضمن بیان این مطلب که هزینه‌های بوتاکس استاندارد بسیار بیشتر از بوتاکس چینی است، گفت: بوتاکس چینی از لحاظ قیمت با نوع کره‌ای آن حدود 10 برابر و با نوع انگلیسی آن حدود 15 برابر اختلاف قیمت دارد که این نشان‌دهنده اختلاف کیفیت در انواع آن است.
 
این متخصص پوست افزود: آثار بوتاکس معمولا در اصلاح چین و چروک‌های دینامیک است یعنی چین و چروک‌هایی که به وسیله حرکات صورت ایجاد می‌شوند مانند اخم کردن، خندیدن و ابرو بالا انداختن. اما یک سری از چین و چروک‌ها با نام استاتیک که منشا آنها عواملی مانند مسايل ژنتیک، افزایش سن، از بین رفتن خاصیت ارتجاعی پوست، مصرف سیگار و الکل هستند بوتاکس بر روی آنها تاثیرگذار نخواهد بود که در نتیجه ممکن است برای تکمیل آثار بوتاکس به تزریق فیلرها و ژل‌ها و یا استفاده از لیزر نیاز باشد که پوست را کاملا صاف می‌کنند.
 
رسايی با بیان این مطلب که متاسفانه افرادی که زمینه و تخصص لازم را نداشته و عموما افراد غیر پزشک هستند در محل‌هایی مانند سالن‌های آرایشگاه اقدام به تزریق بوتاکس می‌کنند، گفت: قطعا داروهای مورد استفاده این افراد غیر استاندارد هستند که به دنبال آن معمولا افتادگی پلک و ابرو بسیار اتفاق می‌افتد.

وی تاکید کرد: تزریق بوتاکس نیاز به تخصص دارد زیرا شخصی که اقدام به این کار می‌کند باید از عضلات صورت و نحوه کار هرکدام از آنها اطلاع داشته باشد، همچنین باید بداند که بوتاکس در چه نقطه یا نقاطی و به چه مقدار باید تزریق شود که با توجه  هر بيماري متفاوت است پس می‌توان گفت که تزریق بوتاکس یک تخصص و هنر است.