چندی پیش علی ربیعی گفت رئیس جمهور پیشنهاد کرده بر روی اسامی برخی مشاغل که در جامعه طرفدار زیادی ندارد کار شود و از طریق شیک سازی مشاغل، امکان ایجاد ظرفیت های جدید در بازار کار ایران توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی شود.

این ایده که برای اولین بار در بازار کار کشور مطرح شده است خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و علاوه بر رسانه ها، کارشناسان و فعالان بازار کار و اشتغال نیز درباره آن سخن گفتند. هرچند موضوع مطرح شده توسط رئیس جمهور به گفته کارشناسان بازار کار درست است و افراد بسیاری زیادی هستند که از شنیدن نام برخی مشاغل حس خوبی نمی گیرند، اما نظر کلی فعالان بازار کار کشور این بود که دولت باید به جای پرداختن به اینگونه مسائل حاشیه ای، تلاش کند تا فرصت های شغلی جدیدی ایجاد شود.

برخی نام ها حس خوبی ندارد

مسعود نیلی؛ اقتصاددانی که به تازگی به عنوان مشاور رئیس جمهور در امور اقتصادی منصوب شده است پس از آن گزارش جنجالی خود از ایجاد سالیانه فقط ۱۴ هزار فرصت شغلی در کشور در زمان فعالیت دولت های نهم و دهم، در روزهای اخیر از بحرانی شدن وضعیت بیکاری در کشور طی سال های ۹۲ تا ۹۶ سخن گفت و عنوان کرد که این موضوع به عنوان یکی از مهم ترین چالش های کشور در سال های آینده خودنمایی خواهد کرد.

آنچه که امروز به عنوان نگرانی های اصلی خانواده ها از آن یاد می شود، بیکار ماندن جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاه ها و بالا رفتن سن ورود افراد به بازار کار و به تبع آن افزایش سن ازدواج و مسائلی از این دست است و اقدام برای ایجاد مشاغل جدید باید در اولویت کاری دولت قرار گیرد.

برخی کارشناسان بازار کار می گویند شیک سازی مشاغل می تواند در کنار برنامه های کلان و اصلی برای مهار نرخ بیکاری و در بخش فرهنگ سازی موثر واقع شود و در واقع یک برنامه جنبی بازار کار است و امروز بیکاران کشور با مسائل جدی تری روبرو هستند.

با این حال، این یک واقعیت است که بسیاری از افراد هیچگونه تمایلی به انجام برخی مشاغل که حالا اسم آنچنانی هم بر روی آنها نیست را ندارند و ترجیح می دهند در مشاغلی که اسم خوبی در دیدگاه جامعه داشته باشد وارد شوند.

اینکه در دهه های اخیر بسیاری از افراد، حتی بدون برنامه برای ورود به دانشگاه و دریافت مدرک تحصیلی عالی تلاش کرده اند نیز در همین بخش قابل درک است. در واقع جستجوی نام ها و عناوین همیشه در کشور ما وجود داشته و افراد بسیار زیادی را نیز به دنبال خود کشانده است.

اهمیتی که نام شغل دارد

این موضوع در یک دهه اخیر بیشتر خود را نشان داده و در برخی مشاغل جدید مانند تکنولوژی اطلاعات و رایانه خود را نمایان کرده است. در زیرمجموعه فعالیت های این گروه کاری، واژه های فراوانی برای افراد شاغل تحت عناوین مهندس و تکنسین به کار می رود. به عبارتی امروز در کشور تعمیرکاران کامپیوتر مهندس شناخته می شوند و تعمیرکاران خودرو، مکانیک!

چه حرف های رئیس جمهور درباره شیک سازی مشاغل را قبول داشته باشیم و چه نپذیریم، مسئله گرایش به مشاغل با نام های شیک در جامعه وجود دارد و افراد علاقمندی شدیدی به فعالیت در مشاغل با نام های پر زرق و برق دارند. حتی برخی تلاش می کنند تا نام شغل خود را تغییر دهند و یک اسم ابداعی برای شغل خود بسازند.

در سال های اخیر بسیاری از افراد به تزریق پول های خود در بازارهای ارز و سکه پرداخته اند که کارشناسان اقتصادی آنها را دلال و واسطه می نامند، با این حال، افراد شاغل در اینگونه مشاغل بیشتر خود را سرمایه گذار می دانند تا دلال.

سرمایه گذار یا دلال؟

از سوی دیگر، در برخی مشاغل نیز با وجود اهمیت فراوان و نیاز به حضور برخی افراد در آن بخش ها، تعداد داوطلبان محدود است و کارجویان اساسا به حضور در اینگونه مشاغل فکر هم نمی کنند. یکی از این مشاغل فعالیت در شستشوی اموات و آماده کردن آنها برای تدفین است که بسیاری حاضرند تا پایان عمر بیکار بمانند ولی هرگز گذر آنها به اینگونه مشاغل (با احترام کامل به فعالان در این شغل شریف و خداپسندانه) نیافتد.

اهمیت مسئله شیک سازی مشاغل در ایران تا آن اندازه حائز اهمیت است که برخی حتی در ارتباط خود با شاغلان برخی حرفه های خاص نیز پرهیز می کنند و نه تنها خود هرگز در آن مشاغل حاضر نمی شوند، بلکه دیگران را نیز تشویق به دوری می کنند.

سیدابوالحسن فیروزآبادی؛ قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در واکنش به حواشی و برداشت های متفاوتی که درباره طرح شیک سازی مشاغل ایجاد شد معتقد است: متاسفانه امروز در کشور ما بعضی از کارها زشت یا پست تلقی می‌شود.

زشت بودن برخی شغل ها در ایران واقعیت است

قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: در همین زمینه وزیر کار اخیرا گفته بود که باید تلاش کنیم تا کارها شیک شود که شاید نباید این موضوع را به این صراحت بیان می‌ کردیم، چون باعث شوخی برخی رسانه‌ ها شد اما در هر صورت این یک واقعیت در کشور ما است.

وی افزود: این یک واقعیت در کشور ما است که برخی از کارها در اذهان جامعه زشت تلقی می‌شود. در این زمینه جامعه هنری کشور می‌تواند کمک زیادی به برنامه‌ ریزان این حوزه داشته و فیلم‌ ها می‌ توانند در طول زمان این باور عمومی را تغییر دهند.