هر جامعه‌ای که مقداری از آزادی‌ها را به مسلخ ببرد تا قدری امنیت به دست آورد، هر دو را از دست خواهد داد ـ «بنیامین فرانکلین»
آژانس امنیت ملی آمریکا (National Security Agancy) که با سرواژه NSA شناخته می‌شود در زبان عامیانه مردم این کشور از دیرباز دستمایه طنز و انتقاد بوده است.
از سال 1952 که این سازمان آمریکایی با هدف نظارت بر مخابرات و کشف رمز در آمریکا تأسیس شد، مردم به کنایه از عنوان «چنین سازمانی نداریم» (No Such Agency؛ که مخفف آن هم NSA می‌شود) برای اشاره به فعالیت‌های محرمانه این سازمان استفاده می‌کردند.
اخیراً که «ادوارد اسنودن»، یکی از پیمانکاران آژانس امنیت ملی افشا کرده این سازمان از شهروندان آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی پرده برداشته است طنزپردازان و کاریکاتوریست های آمریکایی با زبانی متفاوت اقدام به انتقادهای تند از این برنامه‌های جاسوسی کرده‌اند.
این گزارش نگاهی است به برخی از کاریکاتورهایی که طنزپردازان آمریکایی از طریق آن نفوذ دولت به حریم خصوصی شهروندان را به باد سرزنش گرفته‌اند. سعی شده است با ترجمه و ذکر برخی از نکات تصاویر به خوانندگان محترم برای فهم بهتر آنها کمک شود. نوشته‌هایی که با رنگ آبی مشخص شده‌اند، ترجمه نوشته‌های داخل عکس هستند.
عکس 1ـ
|
|
|
|
«جورج اورول» (نویسنده انگلیسی) در رمان جالبی با عنوان «1984» که در
سال «1949» نوشت، تصویری از دولتی تمامیت‌خواه به تصویر کشید که در آن
«ناظر کبیر» یا رهبر دیکتاتور دولت بر تمامی شئون زندگی شهروندان نظارت
می‌کند تا «جرم اندیشه» آنها را کشف و کنترل کند. اصطلاحات به کار رفته در
این کتاب پرآوازه از مدتها پیش وارد زبان عامه مردم آمریکا شده
بودند، اما افشای جاسوسی‌های گسترده دولت آمریکا از مردم که مدام ابعاد
جدیدی هم به آن افزوده می‌شود، این اصطلاحات را این روزها پرکاربردتر هم
کرده است.
در این تصویر یک مأمور آژانس امنیت ملی (NSA) دیده می‌شود که جلدی از کتاب «1984» را به دست دارد و به فردی که در آن سوی تلفن قرار دارد می‌گوید: «فرد افشاگر را بازداشت کرده‌ایم...» |
عکس 2ـ
|
|
|
| در این تصویر هم مانند تصویر قبل به شباهت دولت فعلی آمریکا با دولت تصویر شده در رمان 1984(برای توضیحات بیشتر درباره این کتاب به عکس قبل مراجعه کنید) اشاره شده است. عبارت «قرار نبود 1984 کتاب راهنما باشد» نشان می‌دهد، به باور طنزپرداز، به جای آنکه از این رمان برای جلوگیری از بر باد رفتن آزادی‌های فردی شهروندان استفاده شود، از آن دقیقا به عنوان کتابچه راهنمایی برای آفرینش همان فضای ترس‌آور تصویر شده استفاده شده است. |
عکس 3ـ
|
|
|
| این تصویر هم به کتاب «1984» اثر جورج اورول و مفهوم «ناظر کبیر» در آن مربوط می‌شود. در رأس هرم حکومت پلیسی و مخوفی که در این رمان توصیف می‌شود فردی به نام «ناظر کبیر» یا «برادر بزرگ» وجود دارد که تمامی فعالیت‌های شهروندان را کنترل می‌کند. این عکس، رئیس جمهور آمریکا که نقش او در جاسوسی از شهروندان افشا شد را همان ناظر کبیر فرض کرده و نوشته است: «ناظر کبیر در حال تماشا، گوش دادن، نظارت، پایش، ردیابی، بازرسی، تعقیب، بررسی، اکتشاف و دید زدن شما است.» |
عکس 4ـ
|
|
|
|
پس از آنکه «ادوارد اسنودن» افشا کرد آژانس امنیت ملی که سری‌ترین
سازمان جاسوسی آمریکا است اقدام به جمع‌آوری دلبخواهی اطلاعات تلفنی و
اینترنتی از شهروندان کشورهای مختلف کرده است، دولت این کشور به جاسوسی
اعتراف کرد اما گفت هدف از این طرح افزایش امنیت شهروندان بوده است. آقای
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا هم ضمن دفاع از تجسس اینترنتی و تلفنی
گفت: «ما بین حفظ امنیت و حریم خصوصی تعادل برقرار کرده‌ایم.»
این تصویر یک مأمور آژانس امنیت ملی را نشان می‌دهد که وارد اتاق خواب یک شهروند شده و می‌گوید: «شما باید برای امنیتتان قید مقداری از حریم خصوصی‌تان را بزنید.» |
عکس 5ـ
|
|
|
| طبق آنچه اسنودن افشا کرد دولت آمریکا از یک شرکت ارائه کننده خدمات مخابراتی به نام «ورایزن» (Verizon) خواسته سوابق تماس‌های تلفنی مربوط به میلیون‌ها مشترک خود را در اختیار آژانس امنیت ملی قرار دهد. فردی که در سمت چپ این تصویر دیده می‌شود یک «مشتری ورایزن» است که از فردی که در آن طرف خط قرار دارد می‌پرسد «صدای من را می‌شنوی؟» اما در پاسخ وی فرد سمت راست که کلاهی با نشان «دولت آمریکا» به سر دارد و مأمور آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) است، پاسخ می‌دهد: «بله» |
عکس 6ـ
|
|
|
|
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا بعد از آنکه رسوایی جاسوسی‌های
تلفنی و اینترنتی از شهروندان آمریکا بالا گرفت در نطقی خطاب به مردم
آمریکا گفت: «به تماس‌های تلفنی شما گوش داده نمی‌شود.»
این اظهارات اوباما، البته از یک جهت واقعیت داشت چون آژانس امنیت ملی آمریکا به جمع‌آوری فراداده‌های مخابراتی (telephony metadata) اقدام کرده بود. فراداده‌ها به دسته‌هایی از داده‌ها گفته می‌شوند که توضیحات بیشتری درباره داده دیگری فراهم می‌آورند. بر این اساس، در جاسوسی‌های تلفنی دولت آمریکا، محتوای مکالمات شهروندان هدف قرار نگرفته بود اما تمامی اطلاعات مربوط به مکالمه اعم از اینکه چه شماره‌ای گرفته شده، چه کسی این کار را انجام داده و زمان مکالمه چقدر بوده ثبت شده بودند. این تصویر به اظهارات اوباما مربوط می‌شود. رئیس جمهور آمریکا می‌گوید: «خطاب به باب اسمیت از ایالت کانزاس که امروز با مادرش تماس گرفت و نگران بود که ما به تماس‌هایش گوش می‌دهیم می‌گویم: ما این کار را انجام نمی‌دهیم.» |
عکس 7ـ
|
|
|
|
کیث الکساندر، مدیر آژانس امنیت ملی آمریکا پس از آنکه ادوارد اسنودن
از جاسوسی‌های گسترده اینترنتی و تلفنی این سازمان با برنامه‌ای به نام
«پریسم» پرده برداشت گفت این برنامه به مقابله با 50 حمله تروریستی در
آمریکا طی 12 سال گذشته کمک کرده‌اند.
البته رئیس جمهور آمریکا هم چندین بار گفت که برنامه‌های جاسوسی برای تأمین امنیت شهروندان و مقابله با تروریسم لازم بوده‌اند. با این حال، بعداً معاون آژانس امنیت ملی آمریکا اعتراف کرد این برنامه توانسته تنها یک توطئه را خنثی کند. با این حساب، برنامه جاسوسی گسترده آمریکا از شهروندان، علی‌رغم همه ادعاهای مقامات آمریکایی نتوانسته بود مثلاً از حادثه حمله به کنسولگری آمریکا در «بنغازی» لیبی که در جریان آن 4 نفر از جمله سفیر آمریکا کشته شدند و همچنین بمب‌گذاری در مسابقه دو ماراتن بوستون آمریکا پیشگیری کند. در این تصویر چند تروریست القاعده دیده می‌شوند که می‌گویند: «آژانس امنیت ملی و پریسم جلوی بمب‌گذاران بنغازی و بوستون را نگرفتند... شاید آنها فقط به جنبش‌های تی‌پارتی (یک جنبش اعتراضی در آمریکا) علاقه‌مندند.» |
عکس 8ـ
|
|
|
| در این تصویر مردی که بلندگو به دست دارد خطاب به باراک اوباما فریاد می‌زند: «جاسوسی از ما را متوقف کنید.»؛ در مقابل اوباما جواب می‌دهد: «ها؟ چی؟ گفتی در سوریه مداخله کنیم؟ باشد، می‌توانم این کار را انجام بدهم.» و در بخش دیگری می‌افزاید: «این کارتونیست، حالا گوش‌های من را اینقدر کوچک کشیده است.» |
عکس 9ـ
|
|
|
| اوباما در این تصویر می‌گوید: «ما اسنودن را به اتهام دزدیدن اطلاعاتی که ما آنها را از طریق جاسوسی دزدیده بودیم، تحت پیگرد قرار می‌دهیم.» |
عکس 10ـ
|
|
|
| فردی که پرونده‌ای به نام «جاسوسی دولت» در دست دارد از اوباما می‌پرسد «نمی‌دانم الان آزادی‌خواهان حقوق شهروندی درباره ما چه فکری می‌کنند» که اوباما در پاسخ می‌گوید: «حساب‌های کاربری ایمیلشان را در بیاور تا نگاهی به آنها بیندازیم.» |
عکس 11ـ
|
|
|
| تصویر یک گوشی تلفن است که به جای دکمه صفر در روی آن، دکمه «آژانس امنیت ملی» (NSA)» قرار دارد. |
عکس 12ـ
|
|
|
| تصویری از اوباما که یک گوش او سازمان «اف‌بی‌ای» و گوش دیگرش «آژانس امنیت ملی» است. زنی که در آن طرف ایستاده می‌گوید: «عجب گوش‌های بزرگی داری». |
عکس 13ـ
|
|
|
| با توجه به همکاری برخی شرکت‌های بزرگ فناوری مانند فیسبوک، یاهو و گوگل با آژانس امنیت ملی برای جاسوسی از شهروندان، در این تصویر برای اشتراک‌گذاری در سایت فیسبوک از کاربر پرسیده شده می‌خواهد پستی که به اشتراک می‌گذارد چه کسی ببیند؟ کاربر باید از بین این گزینه‌ها انتخاب کند: «سازمان سیا و دوستان» یا «فقط خودم و سازمان سیا» یا «فقط سازمان سیا» یا «دوستان نزدیک و سازمان سیا» |
عکس 14ـ
|
|
|
| نشان آژانس امنیت ملی آمریکا نشان داده شده و در زیر آن نوشته شده : «آژانس امنیت ملی، تنها بخش دولت که واقعاً گوش می‌دهد.» |
عکس 15ـ
|
|
|
| میمون سمت راست که «کنگره» آمریکاست گوشش را گرفته و می‌گوید: «هیچ چیز شیطانی، نمی‌شنوم»؛ میمون دوم که «دولت» است، چشمهایش را بسته و می‌گوید: «هیچ چیز شیطانی نمی‌بینیم» و در کنار آنها میمون بزرگتر که «آژانس امنیت ملی» است با چشمها و گوش‌های باز بالای سر خانه‌ای که متعلق به «مردم» است نشسته و می‌گوید: «من همه چیز را می‌بینم و می‌شنوم». |
