از نفوذ فرقه گرایی به خوزستان جلوگیری کنیم

پدیده فرقه گرایی در همه ادیان، پیشینه بلندی دارد. در تمام ادیان و از جمله ادیان توحیدی، چند سالی پس از آمدن دین جدید و با مرگ بنیانگذار آن، اختلافات در مبانی و فروعات و بلکه اصول اعتقادی و باورهای آن دین به وجود آمده است. این پرسش ها همواره پیش روی تاریخنگاران و پژوهشگران حوزه تاریخ اندیشه، مطرح بوده است که:

1-  ریشه ها و انگیزه های فرقه گرایی چه بوده است؟

2-  آیا فرقه گرایی در نهایت، چهره مثبتی از دین نشان داده است یا چهره آن را ملکوک و مخدوش کرده است؟

3- دست سیاست و سیاست بازان در گسترش فرقه گرایی تا کجا دیده شده است؟

4- سهم نادانی و فقرفرهنگی و فقر اقتصادی در ترویج فرقه گرایی تا چه اندازه است؟

5- چگونه می توان از بروز و گسترش فرقه گرایی در عصر حاضر جلوگیری کرد؟

یافتن پاسخ های علمی برای پرسش های یاد شده  و پرسش های مانند آن ، البته نیازمند کوشش متخصصان در حوزه های تاریخ و علوم اجتماعی و علوم سیاسی است، ولی با توجه به تجربه ای که تاکنون در کشورهای دیگر از رهگذر محو فرقه گرایی به دست آمده است؛ می توان به استنباط های مفیدی رسید. در ادامه این یادداشت، گزاره هایی به صورت پیشنهادی ارائه می گردد که شاید بتواند برای مسئولان سیاسی و مذهبی استان خوزستان، به عنوان استانی که در معرض خطرات تولید و گسترش فرقه گرایی است؛ مفید باشد:

1- چنانچه در سرزمینی، انسان هایی معتقد به یک مذهب به عنوان اقلیت وجود دارند؛ فراهم آوردن محیطی امن و آزاد برای باورمندان به آن مذهب ، برای انجام مناسک دینی و آموزش مبانی مذهبی، ضروری است.

2- باورمندان به مذاهب، نباید در مسیر تولید مخاطرات امنیتی دشمنان سرزمینشان خویش قرار گیرند. به زبان روشنتر، نباید اجازه دهند تا دشمنانِ وحدت و یکپارچگی سرزمینی در یک کشور، بتوانند از وجود اقلیت های مذهبی برای تحقق اهداف سیاسی بهره ببرند.از سوی دیگر، انجام برخی اقدامات افراطی در پشتیبانی از باورهای یک فرقه و برابر دانستن آن با روح اسلام و باطل اعلام کردن مذاهب دیگر، ضمن آنکه هیچ توجیه شرعی ندارد؛ فقط آب به آسیاب دشمن می ریزد و آنان را در رسیدن به اهداف شومشان کمک می کند.

3- از طریق رعایت برابری حقوقی و جلوگیری از تبعیض های گوناگون نسبت به شهروندان در یک سرزمین ، می توان از گسترش فرقه گرایی جلوگیری کرد. برای نمونه فقر اقتصادی در یک سرزمین می تواند زمینه را برای ترویج فرقه گرایی فراهم آورد. از این رو، رسیدگی هر چه سریع به مشکلات استان هایی که در مسیر تولید مخاطرات امنیتی دشمنان قرار دارد، ضروری است.

4- خودداری از تحریک باورمندان و اقلیت های مذهبی ، تا حدود زیادی می تواند در ایجاد دوستی و همبستگی میان شهروندان موثر باشد.  از این رو، خودداری از نامگذاری دانشگاه، اماکن و.....به نام هایی که جز تحریک اقلیت های مذهبی، هیچ دستاورد مثبتی به همراه ندارد، ضروری است.

5- امکانات تبلیغی و فرهنگی باید در اختیار باورمندان به مذاهب اقلیت، قرار گیرد تا آنان نیز بتوانند با آسایش به تبلیغ مذهب خویش بپردازند.

6- امکان عملی تبادل اندیشه و تضارب آرا میان اندیشمندان و متفکران و مدرسان و مبلغان مذاهب باید فراهم آید تا ایشان بتوانند در یک محیط علمی و به دور از انگیزه های سیاسی سیاست بازان، به نقد و خرده گیری از باورها و معتقدات یکدیگر بپردازند.  حال که سال هاست کشور ما هر سال میزبان دانشمندان از مذاهب گوناگون است، چرا استان های ما نباید آماده گفت و شنود و مباحث علمی مبلغان مذاهب میان شهروندان ایرانی باشد. خوشبختانه تاریخ اسلام و برخی مقاطع تاریخی و حتی برخورد مثبت امامان معصوم(ع) با باورمندان به مذاهب در جامعه اسلامی، می تواند الگوی خوبی برای امروز ما باشد.