محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهور در جریان دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه سامانه راهبری جراحی هوشمند (نویگیشن) را به عنوان هدیه فناورانه از سوی جمهوری اسلامی ایران به کشور روسیه اهدا کرد.

 فناوری این دستگاه که طراحی و ساخت آن توسط متخصصان ایرانی انجام شده تنها در کشورهای معدود پیشرفته جهان مانند آمریکا و آلمان وجود دارد.

این سامانه امکان انجام اعمال جراحی پیچیده در حوزه‌های مغز و اعصاب، گوش و حلق و بینی و ستون فقرات را با کم‌ترین خطا برای جراح فراهم می‌کند.

هم‌چنین این دستگاه به عنوان یک سیستم مکان‌یاب در حین فرایند جراحی یاری‌دهنده جراح برای یافتن مکان‌های دقیق با دقت یک میلی‌متر در اعمال جراحی با دقت بسیار بالا است.

رویکرد اهدای هدایای فناورانه که در راستای دیپلماسی علم و فناوری و به منظور رساندن پیام صلح و دوستی به سایر ملت‌ها و کشورها است از سال 89 در سفرهای خارجی رییس‌جمهور و در سفر وی به آمریکای لاتین آغاز شد و این قبیل هدایا تا کنون در 14 سفر خارجی به کشورهایی هم‌چون برزیل، ونزوئلا، بولیوی، سوریه، ترکیه، آذربایجان، قطر، ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، پاکستان، نیجریه، مالی و روسیه اهدا شده است.

سامانه راهبری جراحی (نویگیشن) دستگاهی است که به عنوان کمک کننده جراح کار کرده و عمل GPS را برای جراح انجام می‌دهد به این معنی که در حین جراحی، موقعیت نوک ابزار جراح را روی تصاویر پزشکی بیمار نشان می‌دهد.

این سامانه باعث می‌شود زمانی‌ که ابزار جراح در کنار اندام‌های آسیب‌پذیر قرار می‌گیرد، پزشک را آگاه کرده و دقت وی را افزایش دهد.

سامانه راهبری جراحی "Navigation" که به همت متخصصان و مهندسان ایرانی در مرکز رشد لوازم و تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی و با حمایت مرکز همکاری های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری ساخته شده است 19 خردادماه 1390 با حضور رییس جمهور و وزیر بهداشت وقت و جمعی دیگر از مسئولان کشور در تالار امام مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) رونمایی شد.

سامانه راهبری جراحی که تا پیش از این فقط وارداتی بود در حال حاضر در 21 بیمارستان کشور به کمک جراحان آمده است به این صورت که 14 بیمارستان به صورت موردی از آن بهره‌مند شده و در شش بیمارستان خلیلی شیراز، مسیح دانشوری تهران، ولی‌عصر تهران، حضرت رسول(ص) تهران، قائم مشهد، الزهرای اصفهان این سامانه به صورت کامل مستقر شده است.همچنین در فرودین ماه سال جاری با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیمارستان امام حسین(ع) تهران هم به دستگاه سامانه راهبری پیشرفته جراحی مجهز شد.

از دستاوردهای دو ساله بهره برداری از این سامانه، انجام 300 جراحی بوده است. این دستگاه ایرانی از نظر هزینه 50 درصد کمتر از نمونه خارجی آن ارزانتر است.

به گزارش ایسنا، رویکرد اصلی سامانه، استفاده از تکنیک های پیشرفته آنالیز و بازسازی اطلاعات حاصل از روش های تصویربرداری مرسوم پزشکی مانند CT Scan و MRI از یک سو و به کارگیری سیستم های غیر تماسی ردگیری سه بعدی از سوی دیگر به گونه ای است که دیدن مجازی از ناحیه ای از عمل که دید مستقیم جراح به آن امکانپذیر نیست، منطبق یا تصویر آناتومی بیمار بر روی صفحه رایانه خلق شود و هنگامی که جراح ابزار خود را حرکت می دهد، موقعیت آن بلافاصله محاسبه شده و به نمایش در آید؛ بدین ترتیب با تسهیل بکارگیری اطلاعات تصویری و ردگیری بلادرنگ موقعیت ابزار در روند جراحی،می توان دقت و کیفیت جراحی را بسیار بیش از پیش افزایش داد.

این دستگاه برای جراحی های حساس و ظریف مانند DBS یا تحریکات عمیق در مغز و خارج کردن تومور استفاده فراوانی دارد و جراح به راحتی می تواند از برداشته شدن کامل تومور اطمینان حاصل کند و از آسیب زدن به بافت های سالم پرهیز شود.

این دستگاه می تواند در جراحی هایی مثل پارکینسون و یا انواع جراحی اعصاب نقاط مورد نظر جراحی را به راحتی شناسایی و محل دقیق آن را نیز مشخص کند و همچنین جراحی گوش و حلق و بینی نیز کاربرد دارد.

این دستگاه در جراحی های مفاصل برای جای گذاری پروتزها که به طور دقیق تر انجام می‌شود، برای فیکس کردن استخوان های شکسته شده با ابزار مخصوص به طوری که محل مورد نظر به راحتی قابل رویت بوده و حداقل تهاجم و آسیب مخصوصاً به عضلات و اعصاب محل جراحی وارد شود، کاربرد فراوان دارد.

طراحی سیستم راهبری جراحی با استفاده از دو فناوری متفاوت Optical Tracking و Vision Tracking است که در هیچ از محصولات مشابه خارجی چنین ویژگی وجود ندارد. قابلیت استفاده از فن آوری های مختلف و افزودن قابلیت های مورد نیاز برای اعمال جراحی مختلف، امکان ساخت و تولید با هزینه های کمتر، امکان بهینه سازی نرم افزار در کاربردهای دیگر پزشکی، افزایش دقت و سهولت عمل های جراحی و ارتقاء و بهبود فرآیندهای درمانی و تکنیک های جراحی از جمله مزایای این سامانه است.