اگر فردی فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد نمی‌تواند تأیید صلاحیت شود
عباس‌علی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان درباره بررسی صلاحیت نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: کسانی مورد تأیید قرار می‌گیرند که شرایط قانونی داشته باشند. اگر کسانی متخلف هستند و رفتارهای غیرقانونی دارند، شورای نگهبان هیچ‌گونه نگرانی و ترسی در زمینه اعلام عدم‌صلاحیت آنها ندارد چون نمی‌توانند این پست مهم را عهده‌دار شوند.
وی ادامه داد: اگر فردی رفتاری داشته باشد که اعتقادش را به مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران مخدوش کرده یا محل تردید باشد، طبیعتاً انتظار نداشته باشد که شورای نگهبان صلاحیتش را تأیید کند؛ اما اگر در این چارچوب نباشد جمهوری اسلامی ایران یک کشور آزاد با معیارهای دموکراسی دینی است و طبیعتاً هرکسی حق دارد حرفش را بزند.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: شورای نگهبان مانع سخن گفتن یا طرح اعتراض‌های افراد نمی‌شود؛ اما باید در چارچوب قانون باشد، اگر این رفتار و گفتار، در چارچوب قانون بوده است شورای نگهبان طبعاً با کسی کاری ندارد؛ ولی اگر خلاف این قوانین بوده و این شرایط اصل ۱۱۵ را مخدوش کند طبیعتاً شورای نگهبان در بررسی صلاحیت این‌گونه مسائل را مد نظر قرار خواهد داد.
کدخدایی در پاسخ به این سؤال که، آیا شورای نگهبان این نگرانی را دارد که با ردّصلاحیت برخی نامزدها آشوب و اغتشاش شود و به همین دلیل تحت فشار باشد، اظهار کرد: شورای نگهبان همچنان که امام خمینی(ره) می فرمودند، منافع عالی نظام را درنظر می‌گیرد و براساس قانون اساسی عمل می‌کند طبیعتاً این شورا، قانون اساسی را در چارچوب منافع عالی نظام رعایت کرده سعی دارد که تصمیماتش در همین چارچوب اتخاذ شود.
وی افزود: شورای نگهبان برای انتخابات آینده نیز همین‌گونه عمل خواهد کرد و از هیچ‌کسی به‌جز خداوند بزرگ ترس و واهمه‌ای ندارد. همه افرادی که در شورا هستند، مستقل می‌باشند و در تصمیماتشان، ترس از خدا را ملاک قرار می‌دهند نه ترس از دیگران را.
** شورای نگهبان تحت تأثیر احزاب و گروه‌ها قرار نمی‌گیرد**
سخنگوی شورای نگهبان تأکید کرد که این شورا تحت تأثیر احزاب، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی قرار نمی‌گیرد و در تصمیم‌های خود برای بررسی صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری فقط به قانون تکیه دارد.
کدخدایی درباره امکان تأثیر نظرات و دیدگاه‌های احزاب و گروه‌ها بر شورای نگهبان افزود: در این شورا تنها موضوعی که ملاک بررسی قرار نمی‌گیرد احزاب، گروه‌ها، جریان‌های سیاسی یا نظرات آنان به‌صورت رسمی است.
وی گفت : شورای نگهبان بر اساس احزاب، گروه‌ها یا جناح‌ها تصمیم گیری نمی‌کند بلکه ملاک ما قانون و مقررات است، در انتخابات گذشته مانند مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری از تمام گروه‌ها و جناح‌ها حضور داشتند و شورای نگهبان هیچ ابایی ندارد که افرادی که واجد شرایط باشند، از هر حزب، گروه و جناح نظراتشان را اعلام نماید.
** شرایط نامزدها براساس قانون بررسی می‌شود**
کدخدایی درباره وضعیت جسمی ویا سن نامزد ریاست جمهوری بیان کرد: در قانون تصریح نشده که رییس جمهوری چه توانایی‌هایی داشته باشد، یا اینکه اگر سلامت کامل جسمی دارد یا ندارد درباره آن اظهار نظر کنیم؛ اما شرایط مندرج در اصل ۱۱۵ کلی تلقی می‌شود خصوصاً برای اشخاصی که از یک مرحله عبور کردند و در گردونه رجال مذهبی و سیاسی قرار گرفتند، این افراد طبیعتاً اشخاصی هستند که باید توانایی‌های جسمی لازم را داشته باشند.
وی افزود : تا این دوره اشخاص ثبت‌نام کننده سن بالا یا ناتوانی خاصی نداشتند که بخواهیم به‌صورت رویّه درباره آن اظهار نظر داشته باشیم، اما اگر فردی که قصد به‌دست گرفتن یک پست کلان اداری را دارد، فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد طبیعی است که نمی‌تواند تأیید شود، اینکه آیا شرایط جسمی در مباحث توانایی‌های رییس جمهوری مد نظر قرار خواهد گرفت یا خیر موضوعی است که ممکن است آن را مد نظر قرار دهیم، اما هنوز بحثی درباره آن نشده است.
سخنگوی شورای نگهبان درباره فتنه و جریان انحرافی گفت: درباره مباحث سیاسی در فضای سیاسی و اجتماعی، شورای نگهبان خود را مقید نمی‌کند به اصطلاحاتی که مطرح شده است طبیعتاً گمانه‌زنی‌ها، شایعات و القاب سیاسی به افراد در حوادث مختلف در کشور نسبت داده می‌شود، اینکه تا چه‌اندازه اینها در شورای نگهبان مد نظر قرار می‌گیرد، باید در چارچوب قانون عمل کنیم، وظیفه ما این خواهد بود که آیا رفتار افراد و نه رفتار گروه‌ها و جناح‌ها با شرایط مندرج در اصل ۱۱۵ مطابقت دارد.
کدخدایی درباره نامه صد نماینده برای ردّ صلاحیت رفسنجانی و مشایی خاطرنشان کرد: این همان پاسخ اول را دارد که چون کشوری آزاد هستیم هر فرد یا گروه اظهار نظر می‌کند نسبت به افراد، اما شورای نگهبان نمی‌تواند درباره بررسی صلاحیت‌ها به صحبت‌هایی توجه کند که برخی از اقشار مردم می‌گویند، ما باید حجت داشته باشیم نسبت به اعلام نظری که راجع به افراد ثبت‌نام کننده مطرح می‌شود، اگر قانون اجازه دهد افراد ثبت‌نام کنند، و صلاحیت داشته باشند، اسامی مطرح‌شده فرقی برای این شورا ندارد.
** نامزدها باید همه شرایط را داشته باشند**
سخنگوی شورای نگهبان در باره امکان تأثیر پست و سمت افراد بر تصمیم شورای نگهبان اظهار کرد: داشتن سمتهای مهم و موفقیت در تصدی این‌گونه سمتها می‌تواند دلیلی بر توانایی افراد حائز این سمتها برای اداره امور کشور باشد؛ ولی تصدی چنین سمتهایی شرط اصلی نیست بلکه شرایط دیگری نیز وجود دارد به‌عنوان مثال اگر کسی در مدیریت کشوری فرد توانمندی باشد؛ ولی در مسائل اعتقادی و مبانی جمهوری اسلامی ایران مشکل داشته باشد، طبیعتاً در رقابت انتخاباتی نمی‌تواند حضور داشته باشد؛ لذا نامزدها برای ورود به رقابت انتخاباتی باید همه شرایط لازم را داشته باشند.
وی افزود : اگر یک فرد کارکشته و قوی و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران برای انتخابات نامزد شود؛ ولی ایرانی الاصل نباشد هرچند در ایران زندگی کند یا تابعیت جمهوری اسلامی ایران را نداشته باشد، این فرد هم نمی‌تواند وارد انتخابات شود.
کدخدایی درباره نوع نگاه شورای نگهبان به دیدگاه‌های نامزدها درباره مسائل سیاسی مانند رابطه با آمریکا و برنامه هسته‌ای ایران، خاطرنشان کرد: این دیدگاه‌ها، نظرات نامزدها است و شورای نگهبان مفصلاً وارد این مسائل نخواهد شد ولی اگر فردی سیاست‌های کلان ایران را قبول داشته باشد، طبیعتاً مورد قبول شورای نگهبان قرار خواهد گرفت ولی اگر سیاست‌های کلان ایران را قبول نداشته باشد به‌عنوان مثال معتقد به برخی از اصول قانون اساسی نباشد، که این امر در تأیید صلاحیت وی مؤثر است.
وی هرنوع تصمیم‌گیری را در شورای نگهبان در چارچوب قانون عنوان کرد و درباره شایعه تأثیر از سوی مقام‌ها بر تصمیم‌های این شورا گفت: حرف و حدیث‌های بدون مدرک و دلیل در واقع شایعه است. کسانی که به شورای نگهبان ایراد می‌گیرند، باید قانون اساسی ایران را بررسی کنند.
سخنگوی شورای نگهبان افزود: قانون اساسی ایران مبتنی بر نظام دینی مردم‌سالار است که امور مربوط به رهبری از جمله انتخاب، استمرار و وظایف و غیره را مشخص کرده است و ساختار و وظایف نهادهای دیگر را نیز تعیین کرده است تا به فعالیت خود بپردازند. آیا اگر نهادی به وظایف خود عمل کند، این به‌معنای آن است که این نهاد تابع نظرات یا فشارهای افراد یا مراکز دیگری است؟ اگر این فرض را بپذیریم، همه نظامات سیاسی دنیا زیر سؤال خواهند رفت. لذا کسانی که مدعی تأثیر قوای مختلف در شورای نگهبان هستند، باید مستندات و مدارک خود را ارائه بدهند و بی‌مدرک و دلیل صحبت نکنند. همچنین قانون اساسی روابط شورای نگهبان با قوای سه‌گانه و رهبری را مشخص کرده است و ما براساس این چارچوب حرکت می‌کنیم.
** تاکنون هیچ اسمی به وزارت کشور اعلام نشده است**
کدخدایی درباره وضعیت فعلی بررسی صلاحیت‌ها در شورا گفت: بررسی‌های این شورا درباره صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری همچنان ادامه دارد و هنوز هیچ اسمی به وزارت کشور اعلام نشده است.
وی افزود: شورای نگهبان در مهلت قانونی بررسی صلاحیت‌ها قرار دارد و طبق
ماده ۵۷ قانون انتخابات ریاست جمهوری این مهلت ۵ روز است و بر اساس تبصره
آن ۵ روز دیگر هم می‌توان به این مهلت اضافه کرد. تا روز سه‌شنبه که پایان
این مهلت است امیدواریم بتوانیم وضعیت صلاحیت کاندیداها را به وزارت کشور
اعلام کنیم.
وی گفت: عددهایی که در رسانه‌ها مطرح می‌شود همه گمانه‌زنی و شایعه است و
من هیچ‌کدام را تأیید نمی‌کنم؛ نسبت به عددها حساسیتی نداریم و معیارهای
خاص خود را دنبال می‌کنیم.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به اینکه بررسی‌ها در حال انجام است و پس از پایان کار اسامی توسط وزارت کشور به رسانه‌های گروهی اعلام خواهد شد، افزود: در شورای نگهبان از ۱۲ نفر عضو برای امور این‌چنینی نیازمند ۷ رأی است تا صلاحیت یک فرد به‌رسمیت شناخته شود. اگر بیش از ۷ رأی به فردی داده شود صلاحیت وی تأیید می‌شود و اگر کمتر از این مقدار باشد به‌معنای عدم‌احراز صلاحیت فرد ثبت‌نام کننده است.
کدخدایی در مورد سازوکار شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها اظهار کرد: اصل ۱۱۵ قانون اساسی این شرایط را در دو بخش مقرر کرده که براساس آن این افراد باید از رجال سیاسی و مذهبی باشند و شرایطی مثل تابعیت جمهوری اسلامی، ایرانی‌الاصل بودن، دارای تقوا و امانت و مدیر و مدبّر بودن نیز برای آنان ذکر شده است.
وی گفت: در بخش اول مدتها بحث بود که رجال سیاسی و مذهبی به چه‌کسی اطلاق می‌شود و آنچه برداشت عمومی اعضای محترم شورای نگهبان بود این است که شخصیت‌های برجسته کشوری که در زمینه‌های مذهبی و سیاسی فعالیت‌های چشمگیر و ویژگی‌های بارزی داشته‌اند و عملکرد آنان به‌طوری بوده که مردم و افکار عمومی آنها را به‌عنوان یک شخصیت برجسته سیاسی و مذهبی شناخته باشند. یعنی باید در ترویج اسلام و دین رسمی کشور فعالیت داشته و در مسائل سیاسی نیز همین‌طور. اگر در این طبقه قرار گیرند شرایط بخش دوم بر آنها تطبیق داده می‌شود. طبیعتاً برای کسانی که سابقه مدیریتی داشته‌اند ما سوابق آنها را بررسی می‌کنیم و کسانی هم که دارای این سابقه نیستند بحثی درباره برنامه‌های آنها خواهیم داشت و شناخت اجمالی شورای نگهبان از این افراد زمینه‌ای است تا بتوانند درباره آنان ابراز نظر کنند.
سخنگوی شورای نگهبان درباره تعداد نامزدهای مورد نظر برای حضور در انتخابات گفت: برای شورای نگهبان اهمیتی ندارد که چه تعداد ثبت‌نام می‌کنند ویا چه تعداد تأیید صلاحیت می‌شوند بلکه معیار اصلی برای این شورا شرایط اصل ۱۱۵ قانون است و غیر از این محدودیت دیگری نداریم. حتی اگر تعداد به ۳۰ نفر برسد و فرقی نمی‌کند که تعداد ۴ نفر باشد همان‌طور که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ شاهد بودیم.
