شهرداری به عنوان سازمانی كه سروكارش با مردم است باید روح خدمتگزاری و
اخلاص را بیشتر از جاهای دیگر داشته باشد. شهرداری در سه سطح با مردم در
ارتباط هست. سطح اول خدمات به مردم، سطح دوم حفظ و توسعه فضای سبز و سوم در
سطح فرهنگ. جدای از این سطوح شهرداری باید به سه مؤلفه در سازمان خود توجه
لازم بكند. اول مبارزه با فساد در سیستم شهرداری و بافت مدیران شهری، دوم
ارتقاء سطح علمی اداره شهر و سوم همكاری با سایر دستگاهها.
حضرت آیتالله خامنهای در سخنانی انتخاب شهردار را از مهمترین وظایف شوراها برشمردند و فرمودند:
۱- شهرداری باید روح خدمتگزاری و اخلاص را بیشتر از جاهای دیگر داشته باشدشما
هنوز خيلى كار در پيش داريد. آنچه انجام شده، ارزشمند است؛ اما نسبت به
آنچه بايد انجام شود،كم است. همين مقدارى كه انجام دادهايد هم حقيقتاً
براى مردم و مسؤولانِ منصف جاى شكرگزارى است. كارهاى خوب و اقدامات مفيدى
صورت گرفته است. انسان رايحه طيّبه احساس خدمت را استشمام مىكند؛ مىبيند
كه در مديريّت خدمت به مردم، احساس اخلاص براى خدا وجود دارد. اين چيز خيلى
باارزشى است؛ بخصوص در شهردارى كه با مردم سر و كار دارد. سازمانهايى كه
سروكارشان با مردم بيشتر است، بايد روح خدمتگزارى و اخلاص را بيشتر از
جاهاى ديگر داشته باشند. ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
شهرداريها و شوراى شهر كه بعد از
اين انتخابات بر سرِ كار آمدند، بايد جزو كسانى باشند كه خدمت به مردم را
سرلوحه كار خود قرار دهند. از اينجا آغاز كنند. برنامههاى زايد و منحرف
كننده و حرفهاى غيرمرتبط به كار را كه عدّهاى به آنها مبتلا بودند و
هستند، كنار بگذارند و فقط براى مردم كار كنند. ۱۳۸۲/۰۱/۰۱ مردم همواره در
انتخابهای مختلف نشان دادهاند به دنبال خدمت رسانی در پرتو شاخصهای اصلی
انقلاب و اسلام هستند و شورای اسلامی شهر تهران و مجموعه شهرداری باید با
برادری و همكاری مبتنی بر منطق و قانون، برای خدمت رسانی بیش از پیش به
مردم تلاش كنند. ۱۳۸۴/۱۲/۱۳
بايد با روحيهای بسيجی يعنی با «احساس
تكليف، بدون توقع، فداكارانه، بدون خودنمايی و برای رضای خدا» كار
كرد و حتی يك روز را برای خدمت به مردم از دست نداد. ۱۳۸۱/۱۲/۱۹ در
اين راه ثابتقدم باشيد و آن را ادامه دهيد. شروع، چيز مباركى است؛ اما
كافى نيست. «انّ الّذين قالوا ربّنا اللَّه ثمّ استقاموا تتنزّل عليهم
الملائكة». وقتى استقامت ورزيديد، در راهى پاى فشرديد و آن را استمرار
داديد، ارزش آن مضاعف مىشود. به شروعِ خوب اكتفا نكنيد؛ بنا را بگذاريد بر
ادامه راه، همراه با دقّت و ملاحظه و مراعات همه شرايطى كه براى ادامه اين
راه لازم است. بنابراين راه خدمترسانى و اهتمام به آن را ادامه دهيد.
۱۳۸۲/۰۹/۱۷
۲- باید استفاده از روشهای غیراخلاقی در برخورد با مردم حل شوددر
مراجعات مردمی باید تسهیل و تسریع كار مردم، تكریم آنان و اعتماد سازی به
عنوان چهار شاخص مهم مورد توجه جدی باشد. ۱۳۸۴/۱۲/۱۳ سختگيريهای بیجا،
معطل كردن و سر دوانيدن مردم، و استفاده از برخی روشهای غيراخلاقی
در قبال مردم از جمله مشكلاتی است كه بايد بموازات مبارزه قاطع و
پيگير با فساد، حل شود. ۱۳۸۱/۱۲/۱۹ شهرداریها همواره در معرض افراد فرصت
طلب و سودجو قرار دارند اما ارتباط با مردم و دسترسی آسان آنان به مدیران
شهرداریها، موجب می شود زمینه بسیاری از فرصت طلبی ها از بین برود.
۱۳۸۶/۰۴/۰۴
۳- رسیدگی به مسئله گیاه و بوستان و درخت جزو مسائل اصلی كشور استمسئلهى
گياه و بوستان و درخت و اين چيزها جزو مسائل اصلى است؛ اينها را جزو
مسائل فرعى نبايد به حساب آورد. درست است كه در شمارش مسائل اساسى كشور،
چشمها و نگاهها به سمت اقتصاد، به سمت فرهنگ، به سمت مسائل پولى، به سمت
مسائل سياسى كشانده ميشود - معمولاً اينجور است - ليكن اگر با دقت نگاه
كنيم، مسائلى كه مربوط به زيست انسانى است، بيشتر از آنها اهميت دارد.
سياست براى چيست؟ اقتصاد براى چيست؟ خدمات گوناگون شهرى و كشورى براى چيست؟
اصلاً پيشرفت كشور براى چيست؟ پيشرفت براى اين است كه انسانها زندگى سالم و
مطلوبى داشته باشند. اگر محيط زيست تخريب شد، همهى اينها باطل خواهد
شد.اهميت محيط زيست اينجاست. واقعاً اگر ما به مسئلهى آب، خاك، هوا و آن
چيزهائى كه منتهى ميشود به اين چيزها - مثل مراتع، مثل منابع طبيعى، مثل
جنگلها، مثل وضع شهرسازى - نپردازيم، زندگى مردم شيرين نخواهد شد. صنعت و
پيشرفت صنعتى و درآمدهاى فزايندهى كشور و افتخارات گوناگون علمى، متن
زندگى و واقعيت زندگى را شيرين نميكند؛ همهى اينها بايد مقدمه باشد براى
اينكه مردم زندگى سالم و شيرين و مطلوب داشته باشند. از جملهى چيزهائى كه
مساس مستقيم دارد، مسئلهى محيط زيست است، محيط زندگى انسانهاست، مسئلهى
آب و هواست. آن وقت ريشههاى آن، بنيانهاى آن، كه خاك است و جنگل است و
درخت است و بقيهى چيزها، اهميت درجهى يك پيدا ميكند.
من خواهش ميكنم
مسئولينى كه در بخشهاى مختلف هستند، به اين نكته توجه كنند كه نگاه به
مسئلهى آب و هوا، نگاه به مسئلهى غبار، نگاه به مسئلهى دود، نگاه به
مسئلهى هواى سالم، نگاه به مسئلهى آب سالم، نگاه به محيط زيست سالم، نگاه
به مسئلهى جنگلها، نگاههاى اصلى است؛ اينها را در متن برنامهها، در
مجارى همهى برنامههاى زندگى بگنجانند. ۱۳۸۹/۱۲/۱۷
ما به بركت اسلام توانستهایم هویت ایرانی خود را حفظ كنیم و این حقیقت، باید در همه خدمات و امور شهری خود را نشان دهد.
عامل اصلی برای پیشرفت كشور و حركت به سوی عزت واقعی، حفظ و تقویت فضای تدین و دینداری در فضای شهرها و روستاها است. ۱۳۹۰/۰۲/۱۰
باید
به این مسئله توجه شود كه فرهنگ ما فرهنگ انقلاب اسلامی و ارزشهای دینی
است. باید ارزشهای انقلاب و اسلام در همه بخشهای فرهنگی رعایت شود و این
كار نیازمند تلاش، انگیزه و عزم لازم است. ۱۳۸۶/۰۴/۰۴ خدمات متنوع در شهرها
و روستاها از جمله ساختمانسازیها، احداث خیابانها، نامگذاریها و
زیباسازیها باید ضمن همخوانی با پیشرفتهای روز، با معماری ایرانی،
اعتقادات دینی، بافت اجتماعی و شرایط آب و هوایی هر منطقه نیز متناسب
باشند. ۱۳۹۰/۰۲/۱۰
۴- باید جلوی تعرض به جنگلها و مراتع گرفته شودآن
چيزى كه من ميخواهم تأكيد كنم، هم به وزارت كشاورزى و منابع طبيعى، هم به
محيط زيست، و هم به همهى كسانى كه دستاندركار هستند، اين است كه مراقبت
كنيد اين دائرهى غصب و تصرفِ نابجا و غلط توسعه پيدا نكند و جلويش گرفته
شود. متصرفين را قطع يد كنيد. هم خبرهاى زيادى ميرسد، هم انسان خودش مشاهده
ميكند - تا آنجائى كه حالا انسان در رفت و آمدها، در سفرها فرصت پيدا
ميكند از نزديك ببيند؛ يا كسانى كه از نزديك ديدند و مورد وثوقند، مىآيند
اطلاع ميدهند - متأسفانه با تعرض به جنگلها و تعرض به مراتع، به كشور و به
مردم كشور ظلم شده است. زمينهاى مراتع را در جاهاى مختلف، بخصوص در نزديكى
شهرهاى بزرگ، مورد تعرض قرار دادند و ضايع كردند؛ جلوى اين را بايد بگيريد؛
والّا ما اينجا يك دانه درخت بكاريم، دو تا درخت بكاريم، يا مثلاً هزاران
درخت در سطح كشور كاشته بشود، اما معادل آن، درختهائى كه عمرهاى طولانى
دارند و ميتوانند بمانند و ميتوانند منشأ استفاده قرار بگيرند - و از جنگل
چقدر استفادههاى چوبى ميشود كرد، در حالى كه جنگل هم مطلقاً تكان نخورد و
مورد نقص قرار نگيرد - از بين بروند؛ اين كار به نتيجه نميرسد. اين كارِ
خيلى سودآورى نيست كه انسان از اين طرف درست كند، از آن طرف چيزهاى اصلى را
از دست بدهد؛ اين را خيلى بايد مراقبت كنيد. ۱۳۸۸/۱۲/۱۸
من گلايهاى كه
بايد بكنم از مجموع مسئولينِ مسئلهى درخت و درختكارى و جنگل و اين چيزها،
اين است كه ما اينجا دانه دانه درخت ميكاريم، اما صدها صدها و هزارها
هزارها درخت در جاهائى كه نبايد قطع شود، بىجهت قطع ميشود؛ اين خيلى اشكال
بزرگى است كه وجود دارد. علاوه بر اينكه آبادىها و سبزىهاى اطراف شهرهاى
بزرگ به غلط و به غصب در اختيار افرادى قرار گرفت كه ميخواستند از زمين
سوء استفاده كنند و هنوز هم دارند ميكنند، و سبزى تبديل شد به سيمان و آهن و
اينها - كه اين يك مصيبتى براى شهرهاست - مجموعهى جنگلى كشور هم مورد
تهديد جدى قرار داشت و قرار دارد؛ كه بايد جداً از آن جلوگيرى شود. اين، هم
وظيفهى دولت است، هم وظيفهى مجلس است، هم وظيفهى شهردارىهاست، هم
وظيفهى قوهى قضائيه است؛ هر كدام به نحوى بايد جلوى پيشرفت اين حركت غلطى
را كه امروز متأسفانه در كشور ما وجود دارد، بگيرند. ۱۳۹۱/۱۲/۱۵
۵- در مبارزه با فساد، از هیچ چیز نترسید ملاحظه تهدیدها و اخمها را نكنیداز
هيچ چيز نترسيد و به خدا توكّل كنيد. بدانيد كه اگر براى خدا كار كرديد،
خدا به شما كمك خواهد كرد: «من كان للَّه كان اللَّه له»؛ هركس براى خدا
باشد، خدا براى اوست. قوانين و نواميس طبيعت در خدمت او حركت مىكند و مثمر
ثمر مىشود. هر كس راه نيك را براى خدا انتخاب كند، خداى متعال ادامه اين
راه را تا وقتى كه او همّت و اراده دارد، براى او هموار خواهد كرد؛ يعنى هر
قدمى برداريد، قدم بعدى براى شما مفتوح خواهد شد و همينطور كه پيش برويد،
خداى متعال گشايشهاى پىدرپى را براى شما بهوجود خواهد آورد. به خدا
توكّل كنيد، از هيچ چيز نترسيد و ملاحظه تهديدها و اخمها را نكنيد. البته
اين به معناى آن نيست كه از دشمنيها غفلت كنيد؛ نه، غفلت هم نكنيد. واقعاً
اژدهاى هفت سرِ فساد مالى چيزى نيست كه به اين آسانيها بشود آن را ريشهكن
كرد. آنچه من دريافتهام، اين است:
گفت اژدرهاست او كى خفته است
از پى بىآلتى افسرده است
تصوّر
نكنيد كسانى كه از مصادره زمينهاى ملى و از قانونشكنى به سرمايههاى
بىحساب دست يافتهاند و جريانهاى مالى را با ويژهخواريهاى خود به سمت
جيبهايشان سرازير كردهاند، الان كه شما سرِ كار آمدهايد، آرام بنشينند و
دست از پا خطا نكنند؛ نخير، اينها توطئه خواهند كرد؛ از نقاط ضعف استفاده
خواهند كرد؛ نقاط ضعفى خواهند آفريد تا از آنها استفاده كنند. بايد مراقب
اينها باشيد. ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
در داخل تشكيلات شهردارى با فساد مماشات
نكنيد؛ چه فسادى كه مربوط به بيرون شهردارى است و مىخواهد از ابزار
شهردارى استفاده كند، چه فسادى كه خداى نكرده در درون هستهاى از هستههاى
شهردارى رخنه كرده باشد و در آنجا بخواهد گسترش پيدا كند و فضا و محيط
امنى براى خود درست كند. هرگونه مماشات با فساد و ميدان دادن به آن، زير
پاى خود شما را خالى و امكان ادامه كار را براى شما دشوار خواهد كرد.
نگذاريد در هيچ جاى شهردارى فساد رخنه كند. البته كارِ دشوارى است. شهردارى
جايى است كه انسان در آن با پول، با مردم، با مراجعان و با كسانى كه
حاضرند براى بعضى از مقاصد خود ولخرجى كنند، مواجه مىشود. اينطور جاها
خيلى بايد مراقب بود. اينجاست كه تقواى الهى به درد مىخورد. تقوا زرهاى
است كه اگر انسان آن را پوشيد، تيرهاى زهرآگين فساد و گناه در او كارگر
نخواهد شد و او را از پا نخواهد انداخت. تقوا حصنِ منيع انسان است. اين كه
اين همه ما را به تقوا توصيه كردهاند، بهخاطر همين است. بسيارى از خطاها و
انحرافاتى كه مشاهده مىكنيد، ريشه فكرى ندارد؛ نه اينكه خيال كنيد يك
ايدئولوژى است كه كسى را به اين نحوه عمل كردن وادار مىكند؛ نه، ريشه
بسيارى از اينها در نفسانيّات خودِ انسان است. يكجا پاى انسان مىلغزد و
جلوگيرى نمىكند؛ اين لغزش ادامه پيدا مىكند و انسان در صدد توجيه
برمىآيد و براى خودش ايدئولوژى مىسازد. انسان گاهى مبناى فكرى درست
مىكند تا خطاى خود را اصلاح كند. جلوِ خطاها و لغزشهاى خود را از همه جا
بگيريم و بهتر از همه جا، اوّلِ كار است و بهتر از اوّلِ كار، پيشگيرى است.
اين، روح تقوا را در ما تقويت خواهد كرد. ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
۶- شهرداران باید امانتدار رأی، اعتماد، محیط زندگی و اخلاق و فرهنگ مردم باشندسلامت
بافت مدیران شهری بسیار مهم است زیرا بی توجهی به این بافت، موجب بروز
مشكلات عدیده و تأثیرگذاری آنها بر زندگی روزمره مردم می شود، لذا باید در
انتخاب مدیران در سطوح مختلف دقت و اهتمام لازم برای رعایت معیارها انجام
گیرد. ۱۳۸۴/۱۲/۱۳
شوراهای شهر و شهرداران سراسر كشور بايد امانتدار
«رأی، اعتماد، محيط زندگی و اخلاق و فرهنگ مردم» باشند كه يكی از
مصداقهای مهم امانتداری رأی مردم، انتخاب شهرداران «امين، قابل
اعتماد، با كفايت، پاكدامن، متدين، شجاع، ساده زيست، مردمدار و مقيد
به انضباط مالی» است. ۱۳۸۱/۱۲/۱۹
۷- شهردار باید به شورای شهر توجه داشته باشد و شورا هم شهردار را تقویت كندهمكارىاى
را كه بحمداللَّه الان بين اعضاى شوراى شهر و همچنين بين شوراى شهر و
شهردار وجود دارد، با همه نيرو حفظ كنيد. شهردار توجّه داشته باشد كه شوراى
شهر ريشه اوست؛ شوراى شهر هم مديرى را كه انتخاب كرده، با همه وجود تقويت
كند. با هم باشيد. شوراى شهر، شهردار را تقويت كند؛ چون سربازى است كه او
را به وسط ميدان فرستاده است؛ بنابراين بايد پشت جبهه او را بهطور كامل
داشته باشد. آن سرباز هم خود را از ريشه و اصل و پايه خود منقطع نداند؛
متّصل به آنجا و منبعث از آنجا بداند. اين، مجموعه واحد مديريّت شهرى
است. البته در سازمان ادارى جمهورى اسلامى براى شوراى شهر قيمى معين نشده
است؛ چون منتخب مردم است و شهردار را هم انتخاب مىكند و كارها را با همين
روشهاى درست و شيوههاى سالم، پيشبينى و برنامهريزى مىكند و سپس انجام
مىدهد. ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
۸- در اداره شهر از از علم و فكر و برنامه و اشخاص عالِم استفاده كنیدباید
در اداره شهر از روشهای علمی و محققان برجسته دانشگاهها نیز استفاده شود.
۱۳۸۶/۰۴/۰۴ اين بسيار ضرورى و لازم است؛ من هم روى اين موضوع تكيه مىكنم.
از علم و فكر و برنامه و اشخاص عالِم استفاده كنيد. هرچه مىتوانيد، عقول
صاحبان عقل را بر عقل خودتان بيفزاييد و ذخيره عقلانى خود را تقويت كنيد تا
بتوانيد كارها را انجام دهيد. ۱۳۸۲/۰۹/۱۷