واژه قدرت از ریشه عربی (قدر) مشتق شده و معادل، توانستن و توانایی است. در قرآن صفت (قدیر) مختص خداوند متعال است چرا که تنها اوست که بر هر امری توانا است. در اسلام قدرت انسان در ذیل قدرت و توانایی قادر مطلق برتابيده مي شود.

واژه Power از ریشه لاتینی posse به معنای توانستن مشتق شده و در فارسی به (قدرت) ترجمه شده است و در اصطلاح به (توانايي انسان ها در تأثيرگذاري  بر حاكميت و اراده جمعي و در نهايت تعيين سمت و سوي آن) اطلاق مي شود.

دیدگاه غربی اراده معطوف به قدرت را بر می تابد و نتیجه آن تصرف و تصاحب است؛ اما اراده در اسلام، اصالت (اراده معطوف به تقوا) است و به حیا منتهی می شود.

احتياج يا نياز بنيادي ترين مفهوم در دكترين قدرت محسوب مي شود. مجموعه نيازها و احتياج ها، در هر انسان، سيستم و حكومتي به دو نوع ممدوح و مذموم تقسيم مي شود. اقدام انسان نسبت به رفع نياز مشروع و طبيعي خود، ممدوح بوده؛ در حاليكه تلاش براي مرتفع نمودن نيازهاي نامشروع و غيرطبيعي به هر نسبت مذموم و نكوهيده است.

ورزش در اسلام
ورزش از بعد ریاضت به معنای به کار بردن جسم و نفس و واداشتن آنها در زحمت، به کار می رود. حكمت رياضت در مقابل فلسفه اسپورت نه تنها چيستي و چرایی (ورزیدگی جسم) را در تمرین، ممارست و ورزش برمی تابد؛ بلکه (خدمت به خداوند متعال) را به عنوان نهایت و غایت رياضت تبيين مي كند.

حکمت ریاضت، مکتب فتوت را بر می تابد چرا که انسان زحمتي بر جسم و نفس خويش مي گذارد تا به (فتوت و جوانمردی) نیل کند؛ جوانمردی و فتوتی که در تواضع، عفو و بخشش معنا پیدا می کند. در اسلام به جای قهرمان، پهلوان موضوعیت دارد. قاعده پهلواني، مبتني بر مكتب فتوت به تبيين چيستي و چرايي پهلواني می پردازد.

قدرت ورزش
ورزش وسیله ایست که بدن (مرکب روح) را در رسیدن روح انسان به تعالی و مقام رستگاری یاری می سازد. به عبارت دیگر، هدف از ورزش خدمت به خداست و ما اعضا و جوارح خود را با ورزش قوی می سازیم.

همواره انسان مومن باید در مقابل دشمنان نیرومند باشد تا بتواند با آنها مقابله کند. شیطان بزرگترین دشمن انسان است و باید در برابر او قوی بود. ورزش در سطوح مختلف می تواند انسان را در برابر تهدیدات، قدرتمند سازد.

*صحت و تندرستی و پیشگیری در مقابله با بیماری ها

*حفظ و ارتقا تندرستی جسم، صحت نفس و سلامت روح

*افزایش قوای نفس و مقابله با شیطان

ورزش ارشادگر
بر اساس نص صریح قرآن، انسان می تواند يا ولایت الله را بپذیرد يا ولایت طاغوت را که این ولایت پذیری همراه با اختیار است. در اختیار نیز دو مسئله، اغوا و ارشاد مترتب است. در"غي" اینگونه است که انسان اغوا می شود و کاری را انجام می دهد كه از او می خواهند (انسان را به خود دعوت می کنند)؛ اما اگر انسان را رشد دادند، كاري را انجام مي‌دهد كه خدا مي‌خواهد (انسان را به خدا دعوت می کنند).

اما در مفهوم قرآنی «رشد» و ارشاد، فرد قدرتمند «ارشادگر»است؛ نه اغواگر. او فرد مقهور خود را «ارشاد» می کند، به گونه ای که به اختیار، آن کاری را انجام دهد که خدا می خواهد و خیر و صلاح خود را در آن می بیند. فرد قدرتمند ارشادگر «مُرشد» نامیده می شود که فرد مقهور خود را ارشاد می کند و وقتی فرد مقهور «رشید» شد، وظیفه ارشادگر به پایان رسیده است. انسان «رشید» که «رشد» یافته و ارشاد شده است، به اختیار خود آن کاری را انجام می دهد که خدا می خواهد و خیر و صلاح خود را در خواسته خدا می بیند. بنابراین، منظور از قدرت نرم مطابق با نظر قرآن این است که مردم رشید شوند و کاری را انجام دهند که خدا می خواهد؛ نه کاری انجام دهند که ما می خواهیم چون کسی دعوت به خودش نمی کند. بنابراین، ورزش باید ارشادگر باشد در مقابل اسپورت اغواگر.

 در اسپورت رقابت بیرونی است و به قصد کسب موفقیت و پیروزی انجام می شود. ورزشکار یا تیم ورزشی با ورزشکار یا تیم دیگر رقابت می کند؛ اما رقابت ورزش از منظر اسلام، درونی است و انسان با هوای نفس خود می جنگد. در اسلام شجاع ترین فرد کسی است که بر هوای نفس خود غلبه کند. مهمترین مولفه ورزش در دیدگاه اسلام تقواست که در نهایت به حیا می رسد. بنابراین پوریای ولی با تقوای خود به رقابت با هوای نفس خود پرداخت و زمانی پیروزی حقیقی شد که با وجود آن که می توانست حریف خود را بر خاک نهد، به ظاهر شکست خورد. او حیا پیشه کرد و به عنوان مرشد و اسوه ورزش پس از صدها سال جاودانه ماند.

انتقال مفاهیم از طریق ورزش
با توجه به اینکه اسپورت به دلیل ماهیت خود ظرفیت پذیرش و حمل مفاهیم قرآنی را ندارد، ابتدا باید معیارهای غربی اسپورت را به معیارهای اسلامی را تغییر دهیم. در این باره می توان ورزش های جدید تولید و قوانین و اهداف مبتنی بر ارزش های الهی را جایگزین کرد یا قوانین و ارزش های غربی اسپورت را مورد استحاله قرار داد.

باید معیار قهرمانی و کسب امتیاز تغییر کند و به جای آن مفاهیم صداقت، وحدت، هم دلی، نشاط، ادب، احترام، شادابی و ... کمی سازی شود. تحقق قهرمانی و پیروزی همراه با پیشه کردن تقوا و حیا امکان ندارد. می توانیم ورزش را به معنای واقعی آن برای پیشبرد دیپلماسی عمومی جهان اسلام به کار گیریم؛ همانند حج که به عنوان بزرگترین گردهمایی مسلمانان جهان نام برده می شود.

* محمود خدائی