۶ وعده که برای خوزستانیها هوای پاک نشد
مسوولان گفتهاند چه چیزی هوای خوزستان را آلوده میکند، وعده دادهاند چه میکنند؛ اما نتیجه هنوز در آسمان دیده نمیشود.
آلودگی هوا در خوزستان دیگر یک «رخداد فصلی» یا «پدیده مقطعی» نیست؛ به چالشی جدی تبدیل شده که هر سال با نامی تازه—ریزگرد، دود تالاب، فلر نفتی، یا سوزاندن مزارع—خود را بازتولید میکند. مرور اخبار پنج سال گذشته خوزستان نشان میدهد مسوولان، اگرچه بارها درباره علل این وضعیت سخن گفته و وعدههایی برای حل آن دادهاند، اما هوای خوزستان همچنان در وضعیت هشدار باقی مانده است.
بخش اول| مسوولان چه عواملی را مقصر میدانند؟
۱. تالاب هورالعظیم؛ منشأ فرامرزی بحرانیکی از پرتکرارترین عوامل مطرحشده، خشکی و آتشسوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم است.احمدرضا لاهیجانزاده، معاون محیطزیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست (۲۱ مهر ۱۴۰۴)، صراحتاً اعلام کرد: «به دلیل تأمین نشدن حقآبه از رود دجله، بخش عراقی هورالعظیم خشک شده و خودسوزی تالاب، دود را به سمت شهرهای خوزستان هدایت میکند.»محمد ساکی، رئیس اداره حفاظت محیطزیست هویزه (۲۱ آبان ۱۴۰۴)، از سوختن بیش از ۲۵ هزار هکتار از هورالعظیم عراق خبر داد و تأکید کرد جهت باد و رطوبت بالا، دود را به اهواز و شهرهای اطراف میرساند.
۲. سوزاندن مزارع؛ عامل داخلی اما کنترلنشدهمسوولان محیطزیست استان، بهویژه در پاییز، بارها سوزاندن بقایای کشاورزی را عامل اصلی آلودگی دانستهاند.فرهاد قلینژاد، معاون محیطزیست انسانی ادارهکل محیطزیست خوزستان (۱ آذر ۱۴۰۴): «در روزهای اخیر، آتشزدن مزارع برنج و نیشکر مهمترین عامل افزایش آلایندهها بوده است.»۳. صنعت نفت؛ فلرهایی که خاموش نشدندفلرهای نفتی، بهعنوان نماد توسعه ناتمام خوزستان، در بسیاری از اظهارات مسوولان تکرار شدهاند.محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی رئیسجمهور (۸ آبان ۱۴۰۴): «فلرهای نفتی یکی از منابع اصلی آلودگی هوای اهواز هستند.»۴. عوامل تشدیدکننده؛ وقتی طبیعت هم همراهی نمیکندهواشناسی و کارشناسان محیطزیست، بارها به نقش کمبارشی، سکون هوا، رطوبت بالا و پایداری جو اشاره کردهاند.محمد سبزهزاری، مدیرکل هواشناسی خوزستان (۳۰ آبان ۱۴۰۴)، اعلام کرد: «پایداری جو و نبود باد مؤثر، موجب انباشت آلایندهها در شهرهای صنعتی شده است.»
بخش دوم | وعدهها چه بودند؟ از کاغذ تا هوا
وعده اول: مهار فلرهای نفتیقائمپناه (۸ آبان ۱۴۰۴) وعده داد که «تا یک یا دو سال آینده، آلایندگی فلرهای نفتی کاهش یابد.»وعده دوم: توقف سوزاندن مزارعادارهکل محیطزیست خوزستان و کارگروه اضطرار آلودگی هوا (آبان و آذر ۱۴۰۴):ممنوعیت کامل سوزاندن مزارع شلتوکابلاغ دستور توقف آتشزدن به شرکتهای توسعه نیشکروعده سوم: سوخت پاکترقلینژاد (۱ آذر ۱۴۰۴) تأکید کرد در اهواز «فقط بنزین یورو ۴» باید توزیع شود.وعده چهارم: دیپلماسی ریزگردهاسید محمدرضا موالیزاده، استاندار خوزستان (۲ اردیبهشت ۱۴۰۴) پیشنهاد برگزاری اجلاس منطقهای مقابله با ریزگردها را مطرح کرد که به گفته او با موافقت رئیسجمهور همراه شد.
وعده پنجم: آب برای تالابلاهیجانزاده (۲۱ مهر ۱۴۰۴) از بررسی رهاسازی ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب برای مهار آتشسوزی هورالعظیم خبر داد.وعده ششم: مهار کانونهای ریزگرد (۱۵ آبان ۱۴۰۳) امضای تفاهمنامه برای نهالکاری ۱۰ هزار هکتار از کانونهای بحرانی ریزگرد در محور ماهشهر–هندیجان.پیشتر، غلامرضا شریعتی، استاندار وقت خوزستان (۹ بهمن ۱۳۹۹)، از تثبیت ۲۴۰ هزار هکتار از ۳۵۰ هزار هکتار کانون فوقبحرانی خبر داده بود.
بخش سوم | شکاف میان وعده و واقعیت
مرور پنج سال اظهارات رسمی نشان میدهد:علتها تقریباً ثابت ماندهاند؛ از هورالعظیم تا فلر نفتی.وعدهها تکرار میشوند؛ توقف سوزاندن، مهار فلر، تأمین حقآبه.اما شاخصهای آلودگی هوا در خوزستان همچنان بحرانی است و هر سال، مدارس تعطیل و مردم در خانه حبس میشوند چرا؟ چون ما فقط با وعده طرف هستیم و ترکفعل!مسوولان اغلب از «برنامه»، «پیگیری» و «موافقت اصولی» سخن گفتهاند، اما اظهارات مسوولان کمتر حاوی زمانبندی دقیق، گزارش پیشرفت یا ارزیابی نتیجه این وعدههاست.
خوزستان، قربانی همزمان ترکفعل داخلی و بحرانهای فرامرزی است. اگرچه مسوولان در پنج سال گذشته، تصویر نسبتاً روشنی از علل آلودگی ارائه دادهاند، اما آنچه در هوای این استان تنفس میشود، نشان میدهد دانستن مشکل، جای حل آن را نگرفته است.تا زمانی که وعدهها از سطح خبر و مصاحبه، به اقدام قابل سنجش نرسند، گزارش آلودگی هوای خوزستان، هر سال تنها با تغییر تاریخ، دوباره نوشته خواهد شد و نفس کشیدن مردم هم سهمیهبندی خواهد ماند.
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
