مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خوزستان، با اشاره به کاهش نرخ فرزندآوری در مناطق شهری و مرفه استان گفت: «نرخ جمعیت خوزستان حدود ۲.۲ است و در مقایسه با گذشته کمی نگرانکننده شده است.»
زینب پارسافخر، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خوزستان، با اشاره به افت تدریجی فرزندآوری در بخشهایی از استان گفت «نرخ جمعیت خوزستان حدود ۲.۲» است؛ عددی که او آن را نسبت به گذشته «کمی نگرانکننده» توصیف کرد، هرچند همچنان از میانگین کشوری بالاتر است. او بر نقش شبکههای مردمی و بسیج خواهران در تحکیم خانواده و مهار آسیبهای اجتماعی تأکید کرد.
او میگوید در مناطقی با وضعیت اقتصادی بهتر، فرزندآوری پایینتر و «جانشینپروری» کمتر مشاهده میشود، اما در برخی نواحی بهدلیل ویژگیهای فرهنگی و قومیتی، نرخ تولد همچنان بالاست. او همچنین از «آمار بالای طلاق» ابراز نگرانی کرد و گفت برای مهار آن، دورههای مشاوره پیش و حین ازدواج و سالهای ابتدایی زندگی مشترک در دستور کار است.
پشتصحنه اعداد
خوزستان طی سالهای اخیر عموماً جزو سه استان اول کشور از نظر تعداد موالید بوده است. در سال ۱۳۹۶، مدیرکل ثبتاحوال وقت گفت نرخ ولادت استان ۲۴.۳ در هزار نفر است و خوزستان «رتبه سوم ولادت» را در کشور دارد؛ همان زمان، بعد خانوار در استان به ۳.۳ نفر کاهش یافته بود.در سال ۱۴۰۳ (۹ ماهه نخست)، ثبتاحوال خوزستان از ۶۳ هزار و ۱۹۴ ولادت خبر داد؛ ۷۲ درصد شهری و ۲۸ درصد روستایی، با میانگین یک تولد هر ۹ دقیقه.مرداد ۱۴۰۴ نیز اعلام شد فقط در چهار ماههی نخست سال ۲۴ هزار و ۴۳۳ نوزاد در استان متولد شدهاند؛ یعنی بهطور میانگین روزی ۱۹۷ تولد.روند ملی و محلی اما یک هشدار مشترک دارد: «شیب نزولی فرزندآوری». پاییز ۱۴۰۰، ثبتاحوال خوزستان نرخ رشد طبیعی جمعیت را حدود ۱.۲۳ درصد اعلام کرد؛ عددی که با وجود بالاتر بودن باروری استان از میانگین کشور، نشان میدهد کاهش تدریجی تولد و تغییرات ساختار سنی جدی است.
چرا مهم است؟
خوزستان چالشهایی مثل افزایش طلاق، تغییر الگوی سن ازدواج و فرزندآوری، و تمرکز جمعیتی در شهرهای بزرگ دستبهگریبان است. تازهترین گفتههای امروزِ مدیرکل امور بانوان استانداری، این پیام را مخابره میکند که «مزیت تاریخی باروری بالا» بدون سیاستهای حمایتی خانواده و کاهش آسیبهای اجتماعی، ممکن است کمرنگ شود.
اقدامات و مطالبات
پارسافخر خواستار همافزایی شبکههای مردمی برای توانمندسازی خانوادهها، آموزش مهارتهای زندگی و مداخلههای مشاورهای هدفمند شد. در سطح سیاستگذاری، کارشناسان بر چند محور فوری تأکید میکنند:حمایت معیشتی و مسکن خانوادههای جوان در کلانشهرها و مناطق مرفه که بیشترین افت فرزندآوری را دارند؛توسعه خدمات ارزان و در دسترس مراقبت از کودک؛آموزش و مداخلات بهنگام برای کاهش طلاق در سه سال نخست زندگی مشترک؛رصد دائمی شاخصهای جمعیتی در مقیاس محله برای سیاستگذاری دقیقتر.
«نگرانکننده بودنِ» نرخ جمعیت، از منظر مقام اجرایی استان، یک زنگ هشدار است نه اعلام بحران. دادههای رسمی نشان میدهد خوزستان هنوز از میانگین کشور جلوتر است، اما اگر شکاف «فرزندآوری پایین در مناطق مرفه/شهری» با سیاستهای حمایتی پر نشود، مزیت جمعیتی استان بهسرعت فرسایش مییابد.