خوزستان تا کی در محاصره «دود» می‌ماند؟
ماه‌ها است که تالاب مرزی هورالعظیم در آتش می‌سوزد و ذره ذره جان می‌دهد و دود غلیظ و سمی خودسوزی این تالاب، نفس خوزستانی‌ها را تنگ کرده است.
از اواخر سال گذشته(۱۴۰۳) بود که آتش‌سوزی در بخش عراقی هور آغاز شد و همچنان ادامه دارد. در تابستان با گرم شدن هوا روز به روز گستره آتش بیشتر شد و دود آن بارها خوزستان را به تعطیلی کشاند؛ شدت آلودگی ناشی از این آتش‌سوزی در حدی بود که خوزستانی‌ها ۱۴۰ روز از ۱۸۶ روز تابستان و بهار امسال، زیر بار دود بوده‌اند.
در این روزها عملا هیچ کار تاثیرگذاری برای مهار آتش هورالعظیم انجام نشد و ورود هواپیمای آب‌پاش آن هم تنها دو بار و در چند روز تنها اقدام در این خصوص بود که برای همان هم مانور اطلاع‌رسانی بسیار بیشتر از آنچه تاثیرگذار بود، انجام شد.
آب‌پاشی آتش؛ یک مسکن موقتی
سیدعادل مولا معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان، در همین خصوص در گفت‌وگو با ایسنا عملیات اطفای حریق بخش عراقی تالاب هورالعظیم با هواپیمای آب‌پاش را یک مسکن موقتی برشمرد و راهکار اصلی حل این مشکل را بارندگی یا رهاسازی آب دانست.
آیا «حلبچه» دیگری در خوزستان رقم می‌خورد؟
در پی این شرایط، سید محسن موسوی‌زاده نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی نسبت به این روند واکنش نشان داد و گفت: این روند آلودگی، سلامت مردم خوزستان را در خطر انداخته است.
وی افزود: اکنون بیماری‌های تنفسی متعددی گریبان‌گیر مردم خوزستان شده است؛ سرطان‌ها زیاد شده‌اند و برخی پزشکان می‌گویند ممکن است خطر «حلبچه» دیگری در راه باشد.
به گزارش ایسنا، همچنین وی از تذکر به رئیس جمهور در صحن علنی مجلس خبر داد و خواستار رسیدگی فوری دولت از طریق رایزنی با کشور عراق با کمک سازمان ملل برای حل مشکل منطقه‌ای آتش‌سوزی در بخش عراقی هورالعظیم شد.
هورالعظیم در بن‌بست مدیریتی
مجتبی یوسفی دیگر نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایسنا نسبت به اقدامات نمایشی مسئولان برای مدیریت این شرایط واکنش نشان داد و گفت: زمانی که هواپیمای آب‌پاش وارد استان خوزستان شد، با آن عکس گرفتند اما حالا پاسخ دهند که چه کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد؟ متاسفانه بسیاری اوقات می‌بینیم کارها به سمت روندی تبلیغاتی و تشریفاتی می‌رود.
وی از مطرح کردن این وضعیت در صحن علنی مجلس خبر داد و در خصوص در مورد بن‌بست در مدیریت هورالعظیم گفت: در هورالعظیم، مسئولان اجرایی توانایی اجرا ندارند.
هور تا کی می‌سوزد؟
بارها مسئولان تنها راهکار رفع این مشکل را تامین حق‌آبه هور از سوی عراق یا بارندگی مطرح کردند و قرار بود این شرایط تا مهرماه تمام شود اما حالا که به روز پایانی مهر رسیدیم زمزمه تداوم خودسوزی تالاب تا آخر آبان به گوش می‌رسد.
موسی مدحجی رئیس اداره احیای تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان چند روز پیش از پیش‌بینی تداوم خودسوزی بخش عراقی تالاب هورالعظیم تا پایان آبان خبر داد.
وی بیان کرد: خودسوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم که از فصل بهار آغاز شده است اکنون که به پایان ماه مهر رسیده‌ایم همچنان با شدت و ضعف ادامه دارد.
مدحجی گفت: بنا بر پیش‌بینی هواشناسی، اولین بارندگی موثر در خوزستان از نیمه آذر آغاز می‌شود. بنابراین احتمالا خودسوزی بخش عراقی تالاب هورالعظیم، شاید تا پایان آبان با شدت و ضعف ادامه داشته باشد. البته ممکن است به دلیل جهت وزش باد، دود به سمت شهرهای خوزستان نیاید و تنها در فضای پیرامون تالاب بماند.
کیفیت هوای خوزستان تحت تاثیر آتش نیزارهای عراق
محمدجواد اشرفی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در گفت‌وگو با ایسنا از تداوم آتش‌سوزی‌ها در بخش عراقی تالاب هورالعظیم و آثار آن بر کیفیت هوای خوزستان خبر داد و گفت: از اسفند سال گذشته تا امروز، یعنی در طول فصل‌های بهار و تابستان، یکی از مهم‌ترین منابع آلودگی هوای استان، به ویژه در غرب و مرکز خوزستان، آتش‌سوزی نیزارهای تالاب هورالعظیم در خاک عراق بوده است.
وی افزود: به دنبال این آتش‌سوزی‌ها، دود ناشی از سوختن نیزارها به سمت ایران حرکت کرده و موجب افزایش غلظت آلاینده‌های هوا در شهرستان‌های هویزه، دشت آزادگان، اهواز، کارون، حمیدیه و باوی شده است. حتی در برخی روزها شهرهای آبادان، خرمشهر و ماهشهر نیز تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته‌اند.
بهار و تابستان امسال خوزستان زیر دود
اشرفی گفت: در مجموع، حدود ۱۴۰ روز از فصل بهار و تابستان امسال، استان خوزستان با پدیده دود ناشی از آتش‌سوزی هورالعظیم مواجه بوده است.
وی با اشاره به دلایل وقوع این آتش‌سوزی‌ها بیان کرد: خشکسالی‌های اخیر و قطع حق‌آبه تالاب در بخش عراقی، موجب خشک شدن گسترده بخش‌هایی از هورالعظیم شده است. این خشکی، همراه با افزایش دما در ماه‌های گرم سال، زمینه‌ساز بروز آتش‌سوزی‌های مکرر در نیزارها شده است و دود ناشی از آن به سمت استان خوزستان منتقل می‌شود.
انعکاس وضعیت هورالعظیم به نهادهای بین‌المللی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تاکید کرد: موثرترین و پایدارترین راهکار برای کنترل آتش‌سوزی‌ها، تامین حق‌آبه تالاب است؛ به همین منظور، موضوع از سوی جمهوری اسلامی ایران به کشور عراق و همچنین نهادهای بین‌المللی و ملی منعکس شده است. در آخرین نشست‌های ملی، از جمله در وزارت امور خارجه و هیات دولت، موضوع در دستور کار قرار گرفته و کارگروه ویژه‌ای در سازمان برنامه و بودجه کشور با حضور دستگاه‌های متولی برای پیگیری تامین حق‌آبه تالاب هورالعظیم تشکیل شده است.
وی با اشاره به اقدامات اجرایی انجام‌شده در استان خوزستان گفت: در چندین نوبت، هواپیماهای آب‌پاش برای اطفای موقت آتش‌سوزی‌ها وارد استان خوزستان شده و عملیات مهار حریق در بخش‌هایی از تالاب انجام شده است. این اقدامات کوتاه‌مدت در کنار پیگیری‌های دیپلماتیک برای تامین حق‌آبه، از جمله برنامه‌های اصلی اداره‌کل محیط زیست خوزستان برای کاهش آثار این بحران زیست‌محیطی است.
تشکیل ۱۳ کارگروه و کمیته اضطرار در خوزستان
اشرفی از تشکیل ۱۳ کارگروه و کمیته اضطرار در استانداری خوزستان خبر داد و افزود: در پی وقوع آتش‌سوزی‌های اخیر، این کارگروه‌ها با هدف بررسی وضعیت بهداشتی، ارزیابی شرایط تاب‌آوری شهرها در برابر دود و گردوغبار و تدوین اقدامات فوری برای کاهش اثرهای زیست‌محیطی فعال شده‌اند اما لازم است در کنار پیگیری تامین حق‌آبه، امکانات شهری و زیرساخت‌های استان خوزستان هم برای مقابله با پدیده دود و غبار تقویت شود.
به گزارش ایسنا، روزهای متمادی است که هوای خوزستان قابل تنفس نیست و مردم از این وضعیت رنج می‌برند؛ حالا به نظر می‌رسد مردم دیگر دل از حل مساله روی زمین کنده‌اند و از روی ناچاری چشم امید به آسمان بسته‌اند تا باران ببارد و خودسوزی هور به پایان برسد.
