رودخانههای پرآب روان در جای جای استان، کوهستانهای سرسبز و سر به فلک کشیده با آبشارهای چشمنواز، نخلستانهای پر ثمر و زنده و رنگین کمان و تیراژه اقوام مختلف با آداب و رسوم جذاب، غذاهای سنتی و دستسازهای منحصر به فرد هر منطقه تنها بخشی از جاذبههای گردشگری روستایی در خوزستان به شمار میروند.
توسعه گردشگری روستایی در خوزستان نه تنها فرصتی اقتصادی، بلکه ضرورتی برای حفظ میراث فرهنگی و تنوع زیستی این خطه محسوب میشود که تاکنون آنطور که باید و شاید به آن توجه نشده است.
ظرفیتهای گردشگری روستایی
وجود رودخانهها و تالابها در استان فرصتی را از دیرباز فراهم آورده تا در طول تاریخ همواره روستاهایی در کنار آنها از شمال استان گرفته تا جنوب و شرق و غرب برقرار باشند، سبک زندگی خاص روستاییان در کنار تالابها و رودخانهها و مناظر طبیعی خاص نظر هر ببینده یا علاقمند به طبیعت را به خود جلب میکند.
نخلستانها، دیگر جاذبه گردشگری روستایی در مناطق جنوبی استان هستند، نخلهایی با قامتی بلند و ثمری پر برکت در گرمترین فصل سال آنچنان خودنمایی میکنند که با وجود گرمای بالا همچنان گردشگران خاص خود را دارند و با تولید محصولات متنوع مرتبط با خرما خود یک جاذبه گردشگری تبدیل شدهاند.
یکی دیگر از جنبههای گردشگری روستایی در خوزستان گردشگری عشایری به شمار می رود؛ خوزستان هر ساله در فصل زمستان پذیرای بخش زیادی از عشایر استانهای مختلف است، کوچ نشینان استان، دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاص و غنی هستند که نوع زندگی و آداب و رسوم آنها فرصتی برای معرفی این فرهنگ اصیل و ایجاد درآمد برای جوامع محلی محسوب میشود.
کوهها، آبشارها، چشمهساران، جنگلها و بیشهها، کوه آتشین، طبیعت بکر و تجربه آب و هوای متنوع در یک روز سال در نقاط مختلف، همه و همه خوزستان را در بُعد گردشگری روستایی به بهشتی برای طبیعتگردان و علاقمندان به روستا تبدیل کرده است.
۲۷۰ روستا با ظرفیت گردشگری در استان
استان خوزستان چهار هزار و ۳۹ روستا دارد که بنا بر گزارشهای رسمی از میان این تعداد روستا، بیش از ۲۷۰ روستا دارای ظرفیت گردشگری هستند و به گفته کارشناسان گردشگری، این ظرفیت قابلیت تبدیل شدن به قطبهای جدید گردشگری کشور را دارد.
فعالان و دوستداران حوزه گردشگری مزایایی زیادی را برای توسعه گردشگری روستایی عنوان کردهاند و معتقدند تحقق گردشگری روستایی یکی از راههای برون رفت مشکلات روستاهای استان و حتی یکی از راههای رونق خوزستان است.
چرا توسعه گردشگری روستایی مهم است؟
کارشناسان این حوزه میگویند: گردشگری روستایی در وهله نخست میتواند منابع درآمدی پایداری برای روستاییان ایجاد کند این مساله جدای از آنکه معیشت روستاییان را رونق میبخشد از مهاجرت روستاییان به شهر، حاشیه نشینی و ایجاد مشاغل کاذب جلوگیری میکند.
همچنین گردشگری روستایی وابستگی به درآمدهای نفتی را کاهش میدهد و به خودی خود میتواند به یکی از راههای درآمدزایی استان تبدیل شود.
توجه به گردشگری روستایی، انگیزه لازم برای حفظ و احیای آداب و رسوم، حفظ میراث فرهنگی روستاها، پوشش محلی و... فراهم میکند
روستاهای خوزستان ظرفیت توسعه گردشگری بالایی دارند
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان با تاکید بر اهمیت گردشگری روستایی در راستای اشتغالزایی و توسعه روستاها میگوید: روستاهای خوزستان ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری دارند.
تبار قریب اظهار میکند: استان خوزستان از جمله استانهایی است که به دلیل تنوع اقوام و اقلیم از مناطق روستایی مستعدی برخوردار است.
وی با اشاره به برنامهریزیهای اداره میراث فرهنگی استان در زمینه توسعه گردشگری روستایی در خوزستان بیان کرد: اقدامات موثری تاکنون از سوی این اداره کل انجام شده است اما همچنان جای کار زیادی در روستاهای گردشگرپذیر خوزستان وجود دارد.
هدفگذاری ایجاد اقامتگاههای بومگردی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان وجود ظرفیتهای گردشگری روستایی را از مهمترین ظرفیتهای استان عنوان کرد و افزود: هدفگذاری ایجاد اقامتگاههای بومگردی در روستاها آغاز شده، البته روستاهای زیادی در استان در این زمینه فعال هستند اما همچنان باید این اقامتگاهها توسعه کمی و کیفی داشته باشند.
وی از دهیاران و بخشداران خواست با رویکرد توسعه گردشگری به ویژه ظرفیتسازی ایجاد اقامتگاه بومگردی نسبت به توسعه حوزه گردشگری در روستاها اقدام کنند.
قریب با اشاره به روستاهای منتخب گردشگری، تاکید کرد: در این روستاها شناسایی و مطالعات متعددی انجام شده است، اما باید گفت تمام مناطق استان دارای ظرفیت گردشگری هستند.
چالشهای توسعه گردشگری روستایی
با وجود همه ظرفیتها، توسعه گردشگری روستایی در خوزستان با موانعی همچون نبود زیرساختهای لازم مانند دسترسی آسان جادهای، مراکز اقامتی استاندارد، مراکز بهداشتی و امکانات رفاهی روبرو هستند.
کافی نبودن تبلیغات و معرفی روستاها موجب شده جاذبههای گردشگری نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح استانی نیز به خوبی معرفی نشوند.
آموزشهای تخصصی به جوامع برای ایجاد اقامتگاههای بومگردی و ارائه خدمات مناسب به گردشگران و مدیریت گردشگری و توجه به مسائل زیست محیطی به منظور جلوگیری از آلودگی رودخانهها و تخریب طبیعت از جمله موارد مهمی است که همچنان در توسعه گردشگری روستایی مورد توجه متولیان این حوزه نیست.
غفلت از روستاهای گردشگری
مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری خوزستان معتقد است روستاهای گردشگری استان مغفول ماندهاند و میافزاید: خوزستان از نظر تنوع گردشگری در روستاها حرفی برای گفتن دارد و تنها با ایجاد زیرساختهای گردشگری و معرفی روستاهای استان میتوان هر ساله در فصول مختلف، گردشگران زیادی را به استان دعوت کرد.
خلیل الهایی بیان کرد: انتظار میرود بخشداران و دهیاران نسبت به توسعه زیرساختهای گردشگری در این روستاها اهتمام ویژه داشته باشند و امور مربوط به توسعه گردشگری را در مناطق تحت مدیریت خود هدایت کنند.
وی افزود: بخش عمده تسهیلات و اعتبارات ابلاغ شده روستایی در حوزه ماشینآلات هزینه شده است در حالی که این اعتبارات باید به سمت توسعه زیرساختهای گردشگری برود.
ایجاد زیرساختهای گردشگری لازمه رسیدن به درآمد پایدار
مدیر کل امور روستایی استانداری خوزستان بر ایجاد زیرساختهای گردشگری و خدماتی به منظور رسیدن به درآمدهای پایدار روستایی تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان نیز باید توجه بیشتری نسبت به گردشگری روستایی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه گردشگران برای زیرساختهای درجه یک، هزینه های خوبی را پرداخت میکنند بیان کرد: اگر در روستاهای گردشگرپذیر، زیرساختها آماده نباشد نمیتوان انتظار اشتغالزایی، درآمد پایدار و توسعه روستایی داشت.
وی ادامه داد: اگر بخشداران و دهیاران برنامهریزی در راستای توسعه گردشگری در روستا را ارایه دهند، قطعا از آن برنامه حمایت خواهیم کرد.
مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری خوزستان با اشاره به اینکه ۲ هزار و ۱۷ دهیاری در سطح استان وجود دارد بیان کرد: بیشتر دهیاران در استان به دنبال ارزش افزوده هستند و در زمینه عوارض آلایندگی نیز فضای سبز روستاها مورد توجه قرار نگرفته است.
گردشگری روستایی میتواند موتور توسعه پایدار استان را روشن کند برای تحقق این امر تعامل و همکاری میان دستگاههای دولتی، بخش خصوصی و جوامع محلی ضروری است و با برنامهریزی جامع، توسعه زیرساختها، معرفی روستاها و جاذبههای گردشگری روستایی میتواند خوزستان را به مقصد گردشگری پررونقی تبدیل کند.