از ابتدای سال تاکنون ۱۲ مورد انفجار گاز در منازل خوزستانی رخ داده که جدیترین آن حادثه پردیس اهواز بود و جان ۷ نفر را گرفت. کارشناسان معتقدند تداوم این حوادث نشانه ضعف نظارتهای فنی و آ
موزشهای ایمنی است و بدون همکاری چند دستگاه، مهار این بحران ممکن نخواهد بود.
بررسی آمارها نشان میدهد در ششماهه نخست امسال ۲۳ نفر بر اثر انفجار گاز در استان مصدوم و ۱۰ نفر جان خود را از دست دادهاند. بنا بر اعلام مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی، بیش از ۹۰ درصد این انفجارها در واحدهای مسکونی رخ داده است.
ریشههای فنی حوادث
مطابق دادههای شرکت گاز استان، عوامل بروز حوادث خانگی به سه دسته تقسیم میشوند:۴۸ درصد: نشت از لولهکشی داخلی منازل۴۶ درصد: استفاده از وسایل غیراستاندارد، شیلنگهای فرسوده و اجاقهای بدون ترموکوپل۶ درصد: نبود درپوش استاندارد شیر گاز و قرار گرفتن وسایل اشتعالزا در مجاورت تجهیزاتکارشناسان تأکید میکنند بسیاری از این موارد با بازرسیهای دورهای و رعایت مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۷ و ۲۱) قابل پیشگیری است.
چالش نهادی و مسئولیتها
کمال دویده، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان، با بیان اینکه «اجرای کامل بازرسیهای دورهای فراتر از توان یک دستگاه است»، خواستار همکاری استانداری، شهرداری و شرکت گاز در اجرای برنامههای یکپارچه ایمنی شد. به گفته او، سازمان نظام مهندسی در حال تدوین راهنمای جامع لولهکشی گاز و برگزاری آموزشهای عمومی است، اما تحقق اهداف نیازمند تقسیم کار دقیق بین دستگاههاست.از سوی دیگر، حجتالله نجاتی، رئیس بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافند غیرعامل شرکت گاز استان، آمار ۲۷ حادثه گاز خانگی و ۱۲ فوتی را از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون اعلام کرد و یادآور شد که در سال گذشته ۷۰ حادثه مشابه در استان رخ داده است. او تأکید کرد که «خسارتهای روانی ناشی از این حوادث برای خانوادهها از همه شدیدتر است و بازگشت آرامش در کوتاهمدت دشوار خواهد بود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
انفجار گاز علاوه بر تخریب خانهها و از بین رفتن وسایل زندگی، میتواند یک واحد مسکونی را به کلی ناایمن کند و هزینههای بازسازی سنگینی به خانوادهها تحمیل نماید. کارشناسان میگویند در بسیاری موارد، ارزش اقتصادی خانهها پس از حادثه کاهش یافته و خانوادهها درگیر مشکلات مضاعف میشوند.
ظرفیتهای امدادی و پیشگیرانه
شرکت گاز استان اعلام کرده است ۱۳۸ پست امداد (۹۲ پست شهری و ۴۶ پست روستایی) در خوزستان فعال بوده و شماره ۱۹۴ بهصورت شبانهروزی آماده دریافت گزارش نشتی یا درخواست امداد است. همچنین سال گذشته بیش از ۱۵ مانور تخصصی امداد گاز در سطح استان برگزار شد.
با توجه به اینکه استان خوزستان بیش از ۱.۲ میلیون مشترک گاز خانگی دارد و از نظر مصرف در رتبه دوم یا سوم کشور قرار میگیرد، استمرار حوادث اخیر نشانه یک ضعف ساختاری است. کارشناسان هشدار میدهند که اگر بازرسیهای دورهای اجباری نشود و مسئولیت ایمنی از مرحله نصب تا مصرف نهایی میان دستگاهها بهروشنی تقسیم نگردد، خطر انفجار گاز همچنان خانههای خوزستانی را تهدید خواهد کرد.