شیرینی انارهای ترک خورده خوزستان
در هوایی پاییزی خوزستان که گرما اندکی کوتاه آمده، باغدار سبد پر از انارش را روی زمین می‌گذارد، دست‌های ترک‌خورده‌اش را به هم می‌مالد و نفسی عمیق می‌کشد. کودک کوچک او، یکی از انارها را برمی‌دارد، ترک کوچکی روی پوست آن پیدا می‌کند و با لبخند می‌گوید: بابا، این از همه شیرین‌تره!
صبح زود است. آفتاب هنوز خودش را کامل از پشت کوه‌های زاگرس بیرون نکشیده و نسیم خنک پاییزی روی باغ‌های انار باغملک می‌وزد. درختان، شاخه‌های خمیده‌شان را به سمت زمین آورده‌اند و انارها مثل چراغ‌های سرخ، در دل سبزی برگ‌ها می‌درخشند. صدای خش‌خش پای باغداران روی خاک و تق‌تق قیچی‌ها که شاخه را از بار سنگین انار رها می‌کند، نوید فصلی سرخ را می‌دهد؛ فصلی که یادآور سال‌ها تلاش و ترک خوردن امید و رویش صبر است.محمد حسنی‌نسب، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، وقتی از آمار برداشت سخن می‌گوید، صدایش شبیه همان باغدارانی است که در گرمای تابستان و سرمای زمستان، پای درختان ایستاده‌اند.او می‌گوید: برداشت انار از دهه دوم شهریور شروع شده و تا دهه دوم آذر ادامه دارد. تاکنون ۱۲ هزار تن محصول برداشت شده و پیش‌بینی ما این است که در پایان فصل، ۲۳ هزار تن انار از باغ‌های استان به بازار برسد.پشت هر تن انار، روزها و شب‌هایی نهفته است که باغداران با دلهره و امید گذرانده‌اند. هر انار، داستانی دارد از دانه‌های سرخ و شفافش که به خون دل باغدار گره خورده، تا پوست ترک‌خورده‌اش که نشانی از آفتاب سوزان و کم‌آبی‌های تابستان است.
رنگِ سرخِ خوزستان
خوزستان، با همه شناخته‌شدنش به نفت و نخل، یک رنگ سرخ هم دارد؛ انار. بیش از دو هزار هکتار از خاک استان زیر کشت انار رفته و در این میان، باغملک با ۶۰۰ هکتار بیشترین سهم را دارد. کوه و دشت در این شهرستان به شکلی در هم تنیده شده که اقلیمش برای رویش انار مناسب باشد. بعد از باغملک، شهرستان‌های دزپارت، ایذه، اندیمشک و اندیکا، هر یک به سهم خود، این خوشه‌ی سرخ خوزستان را کامل می‌کنند.وقتی وارد باغ‌های ایذه یا اندیکا شوی، با صحنه‌ای روبه‌رو می‌شوی که کمتر در ذهن کسی نقش بسته: درختانی پر از میوه، کودکانی که در میان ردیف‌ها می‌دوند، و زنان روستایی که سبدهای حصیری‌شان را پر می‌کنند. برای آن‌ها انار فقط میوه نیست؛ معیشت است، خاطره است، و حتی غرور.
آفتاب و عطش
اما رسیدن به این همه سرخی، آسان نبوده. حسنی‌نسب از چالش‌هایی می‌گوید که مثل سایه روی سر انارستان‌ها گسترده شده‌اند. تنش آبی و گرمایی، مهم‌ترین تهدید برای باغ‌های ما هستند. امسال با آموزش‌های ترویجی، هشدارها و اقدامات فنی، تلاش کردیم اثر این تنش‌ها را به حداقل برسانیم تا محصولی خوب به بازار برسد.تصورش را بکنید؛ تابستانی که دما به بالای ۵۰ درجه می‌رسد و خاک تشنه لب‌های ترک‌خورده‌اش را برای جرعه‌ای آب باز می‌کند. باغدار، چشم به آسمان دارد و دل‌نگران کمبود آب. هر بار که قطره‌های محدود آب روی خاک می‌ریزد، امیدی تازه در دل او زنده می‌شود. همین جاست که نقش کارشناسان جهاد کشاورزی پررنگ می‌شود؛ کسانی که با آموزش‌هایشان، راه‌های مقابله با کم‌آبی و گرما را به باغداران یاد می‌دهند.اگر در گذشته، باغدار فقط با تجربه پدر و پدربزرگش به درخت رسیدگی می‌کرد، امروز پای دانش و تکنولوژی هم به انارستان‌ها باز شده. مدیر امور باغبانی با نگاهی به آینده می‌گوید برای توسعه باغات انار باید به سمت ارقام اقتصادی سازگار با اقلیم برویم، کشت‌های سایبانی را گسترش دهیم و با آبیاری‌های مدرن، بهره‌وری را بالا ببریم. همه این‌ها در کنار رعایت تقویم باغبانی می‌تواند باغداری مدرن را در خوزستان تثبیت کند.
ترش و شیرین دانه‌های انار
تصویر باغی را در نظر بگیر که روی آن سایبان کشیده‌اند تا انارها کمتر از گرمای سوزان آسیب ببینند. یا ردیف‌های منظم درختان که با قطره‌چکان‌های دقیق آبیاری می‌شوند. این همان باغداری مدرنی است که قرار است آینده انارستان‌های خوزستان را رقم بزند؛ آینده‌ای که شاید کودکان امروز روستاها وارث آن باشند.در دل این مسیر، آموزش جایگاه ویژه‌ای دارد. سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، کلاس‌های ترویجی و کارگاه‌های آموزشی برای باغداران برگزار می‌کند؛ از شیوه صحیح آبیاری و تغذیه درختان گرفته تا روش‌های مقابله با آفات و بیماری‌ها. هر کلاس، دریچه‌ای تازه برای باغداری علمی‌تر است.اما تنها آموزش کافی نیست. باغدارانی که باغ‌هایشان فرسوده شده یا درختانشان پیر شده‌اند، نیاز به حمایت دارند. حسنی‌نسب ادامه می‌دهد: برای احیا و نوسازی باغات، یارانه‌های بلاعوض، تسهیلات بانکی و نهاده‌های یارانه‌ای در اختیار متقاضیان قرار می‌دهیم. این حمایت‌ها برای باغدار مثل دستی است که در لحظه سختی روی شانه‌اش گذاشته می‌شود و او را به ادامه راه دلگرم می‌کند.وقتی دانه‌های سرخ انار زیر دندان می‌ترکند و طعم ترش و شیرینش روی زبان می‌نشیند، کمتر کسی به پشت صحنه آن فکر می‌کند. اما حقیقت این است که هر دانه انار، نتیجه ماه‌ها تلاش است؛ تلاش مردانی که در گرمای تابستان خاک را شخم می‌زنند، زنانی که در پاییز سبدها را پر می‌کنند و کودکانی که زیر درختان بازی می‌کنند و رؤیای آینده‌ای روشن‌تر دارند.
انار برای خوزستان نشانی است از پیوند مردم با خاک، از استقامت در برابر سختی‌ها و از امیدی که در دل دانه‌های سرخ‌فامش موج می‌زند.در هوایی پاییزی خوزستان که گرما اندکی کوتاه آمده، باغدار سبد پر از انارش را روی زمین می‌گذارد، دست‌های ترک‌خورده‌اش را به هم می‌مالد و نفسی عمیق می‌کشد. کودک کوچک او، یکی از انارها را برمی‌دارد، ترک کوچکی روی پوست آن پیدا می‌کند و با لبخند می‌گوید: بابا، این از همه شیرین‌تره!
شاید همین جمله کوتاه، عصاره تمام تلاش‌ها باشد. در دل این سرخی، امیدی موج می‌زند که خوزستان فردا را روشن‌تر می‌کند؛ امیدی که از باغملک تا اندیمشک و از اندیکا تا ایذه، در دانه‌های سرخ انار تکثیر می‌شود.
مرجع / فـارس
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
