علائم و روش‌های درمانی ساییدگی یا آرتروز زانو
دکتر پیام محمدحسینی اظهار داشت: ساییدگی زانو یا همان آرتروز زانو می‌تواند دلایل اولیه و ثانویه داشته باشد. در علل اولیه، افزایش سن (معمولاً بالای ۵۰ سال)، اضافه‌وزن و فشار‌های مکرر ناشی از فعالیت‌های روزمره بیشترین نقش را دارند. اما در علل ثانویه، آسیب‌های ناشی از تصادفات، شکستگی‌ها، پارگی رباط‌ها یا منیسک‌های زانو می‌تواند باعث تخریب تدریجی غضروف و بروز آرتروز شود.
وی افزود: ژنتیک نقش بسیار کمی در بروز آرتروز دارد، اما اضافه‌وزن، فعالیت‌های سنگین ورزشی و استفاده مکرر از پله از جمله عوامل تشدیدکننده این بیماری هستند. برخلاف تصور برخی، حتی پایین آمدن از پله فشار بیشتری به زانو وارد می‌کند.
دکتر محمدحسینی با اشاره به علائم و نشانه‌های هشداردهنده بیماری گفت: درد تدریجی و مزمن در جلوی زانو، تشدید درد هنگام بالا و پایین رفتن از پله، نشستن طولانی، چهارزانو نشستن و شنیدن صدای تق‌تق از مفصل از مهم‌ترین نشانه‌های آرتروز است. در مراحل پیشرفته، تورم مفصل، کاهش دامنه حرکتی و احساس خالی کردن زانو نیز دیده می‌شود.
وی تأکید کرد: در جوانان، درد زانو همیشه ناشی از آرتروز نیست و می‌تواند به دلیل آسیب‌های رباطی یا منیسک باشد، اما در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر درد‌ها به علت ساییدگی مفصل است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مورد روش‌های تشخیص این بیماری تصریح کرد: تشخیص آرتروز با معاینه دقیق، گرفتن شرح‌حال بیمار و در برخی موارد با انجام تصویربرداری ساده رادیولوژی انجام می‌شود.
دکتر محمدحسینی مراحل درمان آرتروز را به سه بخش تقسیم کرد و گفت: دسته اول درمان‌های غیر دارویی و پیشگیرانه شامل کاهش وزن، اصلاح سبک زندگی، پرهیز از نشستن طولانی‌مدت، چهارزانو نشستن و استفاده از سرویس‌های بهداشتی ایرانی، تقویت عضلات اطراف زانو به‌ویژه عضله چهارسر ران، انجام فیزیوتراپی و ورزش‌های اصولی می‌باشد.
وی در ادامه به دسته دوم درمان‌های دارویی، شامل مصرف دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند بروفن و ناپروکسن، استفاده از پماد‌های موضعی برای کاهش درد و التهاب اشاره کرد.
دکتر محمدحسینی دسته سوم را درمان‌های تزریقی و جراحی دانست و تصریح کرد: تزریق دارو‌های داخل مفصلی مانند کورتون و ژل‌های هیالورونیک اسید در مراحل میانی بیماری، تأکید بر انجام تزریق در شرایط استریل برای جلوگیری از عفونت مفصل و تعویض مفصل زانو در مراحل پیشرفته است که دیگر غضروف کاملاً از بین رفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز درباره تزریقات داخل مفصلی هشدار داد و گفت: تزریق در مراحل انتهایی بیماری تأثیری ندارد و فقط هزینه‌بر است. این روش باید در زمان مناسب و توسط متخصص انجام شود.
دکتر محمدحسینی در خصوص ارتباط درد زانو و دیسک کمر توضیح داد: برخی بیماران همزمان دچار مشکلات دیسک کمر و زانو هستند و درد ناشی از دیسک می‌تواند به زانو انتشار پیدا کند. در مواردی که دیسک شدید و نیازمند جراحی است، بهتر است ابتدا درمان دیسک انجام شود و سپس تعویض مفصل زانو صورت گیرد.
این متخصص ارتوپدی در پایان با تأکید بر اهمیت مراجعه زودهنگام به پزشک خاطرنشان کرد: افرادی که دچار درد زانو می‌شوند نباید آن را نادیده بگیرند. درد زانو همیشه فقط آرتروز نیست و می‌تواند نشانه بیماری‌های جدی‌تری مانند آسیب رباط‌ها، التهاب یا عفونت مفصل باشد. با مراجعه به‌موقع می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
