گاومیش؛ گنجینه زنده آب‌های خوزستان

خوزستان با اقلیم گرمسیری و تالاب‌هایش، رتبه اول پرورش گاومیش در کشور را دارد؛ حیوانی که با شیر پرچرب، گوشت باکیفیت و مقاومت بالا، به یکی از ستون‌های اقتصاد دامپروری ایران تبدیل شده است.

استان خوزستان با بهره‌مندی از رودخانه‌ها، تالاب‌ها و اقلیم گرمسیری، رتبه نخست کشور را در پرورش گاومیش به خود اختصاص داده است.

گاومیش، این حیوان مقاوم و پرفایده، نه‌تنها بخشی از هویت دامپروری استان به شمار می‌رود بلکه نقشی کلیدی در اقتصاد دامی و تأمین امنیت غذایی کشور دارد.

دامداران بومی خوزستان با استفاده از روش‌های نوین پرورش، سیستم‌های خنک‌کننده مانند مه‌پاش در تابستان و حفظ نژادهای اصیل، توانسته‌اند ظرفیت تولید شیر و گوشت گاومیش را افزایش دهند.

شیر پرچرب و مقوی گاومیش، پایه تولید محصولات لبنی باکیفیت همچون پنیر و کره محلی است و گوشت آن نیز جایگاه ویژه‌ای در سفره غذایی مردم خوزستان دارد.این دستاوردها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، زمینه رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار برای هزاران خانواده دامدار در روستاهای استان را فراهم کرده است.

نقش دولت و سرمایه‌گذاران در تحول گاومیش‌داری

عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: پرورش گاومیش در استان نیازمند تحول اساسی از روش‌های سنتی به صنعتی است.

بهاره طاهری دزفولی با اشاره به وجود بیش از ۱۰۸ هزار رأس گاومیش در خوزستان اظهار کرد: این استان یکی از قطب‌های اصلی پرورش این دام در کشور است و این صنعت نقش مهمی در اقتصاد روستایی و تأمین درآمد بیش از پنج هزار خانوار روستایی دارد.وی مهم‌ترین چالش‌های پرورش گاومیش در خوزستان را نبود سیستم یکپارچه جمع‌آوری و فراوری شیر، ضعف برنامه‌های اصلاح نژاد و کمبود آگاهی عمومی از ارزش غذایی بالای محصولات گاومیش دانست.

طاهری دزفولی تأکید کرد که حرکت به سمت ایجاد واحدهای نیمه‌صنعتی و صنعتی و ارائه تسهیلات کم‌بهره و آموزش به دامداران، می‌تواند این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کند.

او با اشاره به نتایج یک پژوهش تحلیلی (SWOT) افزود: راهبرد اصلی توسعه پایدار گاومیش‌داری در استان، تکیه بر نقاط قوت و استفاده از فرصت‌های موجود است. توسعه صنایع تبدیلی شیر مانند تولید پنیر موزارلا، اجرای برنامه‌های اصلاح نژاد، حفاظت از تالاب‌ها و ارتقای دانش فنی دامداران از جمله راهکارهای کلیدی برای ایجاد تحول اساسی در این صنعت عنوان شد.

معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی گفت: حفظ و توسعه نژاد گاومیش به عنوان یکی از مهم‌ترین دام‌های بومی کشور در دستور کار وزارتخانه قرار دارد و خوزستان با دارا بودن نیمی از جمعیت گاومیش ایران و تولید روزانه ۸۰ هزار تن شیر، رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است.

وی افزود: افتتاح خط تولید صنعتی فرآورده‌های لبنی شیر گاومیش، گامی مهم در ارتقای کیفیت و بسته‌بندی این محصول ارزشمند و زمینه‌ساز حضور گسترده‌تر آن در بازارهای داخلی و صادراتی خواهد بود.