در شهرستان آبادان مسجدی به نام مسجد "رانگونی‌ها"وجود دارد که در اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی توسط تعدادی از کارگران کشور میانمار (برمه)و همچنین کشورهای هندوستان، بنگلادش و پاکستان که در شرکت نفت انگلیس و ایران (پالایشگاه آبادان) کار می‌کردند با سبک معماری تلفیقی از معماری معابد شبه قاره هند و همچنین هنر اسلامی ساخته شده است. کارگران موصوف مسلمان اهل سنت و حنفی مذهب بوده‌اند.

 در پیشانی این بنا نقش کنده‌هایی وجود دارد که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع می‌شود و با ذکر اسامی خلفای اربعه و همچنین بانیان مسجد خاتمه می‌یابند.تزیینات این مسجد شباهت زیادی به گچ‌بری دارد با این تفاوت که با سیمان انجام گرفته و در واقع سیمان‌بری می‌باشد.
 
یکی از نکات قابل تأمل در این بنا سازه سقف آن است که ترکیبی متشکل از لوله‌های نفت، ریل و آرماتور می‌باشد. لوله‌های نفت نقش تیرهای اصلی و ریل‌ها نیز نقش تیرهای فرعی را دارند.یکپارچگی و هماهنگی سازه در مقابل تحمل تیرها بسیار شگفت‌انگیز است به طوری که پس از اصابت خمپاره به سقف شبستان به جز ایجاد یک سوراخ حدودا 70سانتی متری در مرکز و یک سری ترک در تیزه قوس‌ها آسیب جدی دیگری به سازه وارد نشد و بنا همچنان استوار و پابرجا باقی مانده است.
 
جالب توجه است که در بین تزیینات از آینه استفاده شده است. در حالی که در معماری ایران از آینه‌کاری در تزیینات کاخ‌ها، مقابر و امامزاده‌ها استفاده می‌شود. این مسجد دارای چهار گنبد کوچک و دو مناره می‌باشد و بنای آن نیز آجری با ملات آهک و گل محکم است. نکته درخور توجه ساخت دو تونل هوا در زیر ساختمان مسجد برای جلوگیری از نفوذ رطوبت زمین به پایه‌های مسجد است.
 
یکی دیگر از ویژگی‌های بارز این بنا محراب گلگونه‌ای است که به شیوه خاصی ایجاد شده و محراب در انبوهی از اشکال هندسی و نقوش اسلیمی تزیین شده رنگ‌های گوناگون و طرح‌های نقش بسته بر دیوارهای محراب نمادی از بهشت برین است.گفته می‌شود بعضی از مصالح ساختمانی خاصه رنگ‌های به کار رفته در نقش و نگارها از هندوستان تأمین شده است.
 
متولی مسجد، شیخ عبدالرشید مندل، بوده و امام جماعت‌های آن عبارت بودند از: شیخ قادر هندی، حاج آقای رنگونی و سپس محمد اسلم راجا. بازماندگان آخرین متولی مسجد هم‌اکنون در آبادان زندگی می‌کنند و مدیریت رستوران پاکستانی‌ها را دارند.
 
این بنای تاریخی در تاریخ 9 فروردین 1378به شماره 2289 به عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسیده است. با توجه به این که مسجد در نقطه صفر مرزی ایران و عراق قرار دارد در طول جنگ تحمیلی آسیب‌های فراوانی دید اما در سال 1385به همت سازمان میراث فرهنگی مرمت شد.
 
اجرای تزیینات سیمان‌بری بر روی بدنه‌های فرسوده و آسیب دیده، ترمیم سیمان‌بری‌های فضای داخلی، اجرای مجدد سقف و ستون‌ها مطابق با الگو، مرمت تزیینات و نقاشی‌های موجود در مسجد، تهیه و نصب در و پنجره‌ها، کف‌سازی با سنگ گرانیت در فضای داخلی و صحن خارجی از جمله اقدامات مرمتی بوده که با اعتباری بالغ بر 272 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی انجام شده است.
 
در 23دی 1388 و همزمان با سومین سفر هیات دولت دهم به عنوان موزه اسناد تاریخی و خطی مورد بازگشاسی قرار گرفت که هم‌اکنون نسخه‌هایی از قرآن‌های خطی و همچنین اسناد تاریخی مربوط به اواسط دوره قاجار تا پهلوی اول شامل مکاتبات مالی و تجاری تجار ایرانی مقیم هندوستان و انگلستان با ایران و همچنین انواع سفته، برات، صورت ریز معاملات و نامه‌های تجاری نگه‌داری و نمایش داده می‌شود.
 
مسجد رانگونی‌ها در شهرستان آبادان، خیابان امام خمینی(ره)، روبه‌روی انبار دارویی پالایشگاه و در جوار اروند رود قرار دارد.