با طلوع اولین روز ماه شوال، خوزستان غرق در شور و شادی عید فطر می‌شود؛ این عید که پایان یک ماه بندگی و روزه‌داری را نوید می‌دهد، فرصتی برای تجدید دیدارها، ترویج نیکوکاری و پاسداشت سنت‌های کهن است. در شهرها و روستاهای خوزستان، از صبح زود، مردم با پوشیدن لباس‌های نو و آماده شدن برای نماز عید، حال و هوای خاصی را تجربه می‌کنند، صدای تبریک‌ها، عطر قهوه عربی و گرمای مهمان‌نوازی، فضایی پر از محبت و همدلی ایجاد می‌کند.
غسل و آمادگی برای عید
یکی از اولین رسوم مردم خوزستان در روز عید فطر، غسل کردن در صبح زود است که آن را نوعی پاکیزگی جسم و روح پیش از اقامه نماز عید می‌دانند.
پوشیدن لباس‌های نو یا تمیز، به‌ویژه لباس‌های سنتی عربی مانند "دشداشه" و "عقال" برای مردان، و "عبایه" برای زنان، از دیگر نشانه‌های آمادگی برای این روز مبارک است.
نماز عید و دعای همگانی
نماز عید فطر در شهرهای مختلف خوزستان با شکوه ویژه‌ای برگزار می‌شود؛ در شهرهای عرب‌نشین مانند اهواز، سوسنگرد، شادگان و خرمشهر، هزاران نفر در مساجد و مصلاها گرد هم می‌آیند و پس از ادای نماز، دعای همگانی برای سلامتی، خیر و برکت و رفع مشکلات جامعه خوانده می‌شود.
زکات فطره و کمک به نیازمندان یکی از مهم‌ترین اعمال عید فطر، پرداخت زکات فطره است که در خوزستان اهمیت ویژه‌ای دارد. مردم، پیش از نماز عید یا بلافاصله پس از آن، زکات خود را به فقرا و نیازمندان می‌رسانند.
در برخی مناطق، خانواده‌های متمول سبدهای غذایی و لباس‌های نو تهیه کرده و میان افراد بی‌بضاعت توزیع می‌کنند.
دید و بازدید و شیرینی‌های محلی پس از نماز عید، سنت دید و بازدید از بزرگان فامیل و همسایگان آغاز می‌شود. در این دیدارها، مردم به یکدیگر عید را تبریک می‌گویند و با خرما، حلوا، "رنگینک" و شیرینی‌های محلی پذیرایی می‌کنند.
در بین عرب‌های خوزستان، "قهوه عربی" که در فنجان‌های کوچک سرو می‌شود، جایگاه خاصی دارد و نشانگر احترام به مهمان است.
عیدیه و شادی کودکان یکی از رسوم دوست‌داشتنی عید فطر در خوزستان، دادن "عیدیه" به کودکان است؛ بزرگ‌ترها به کودکان اسکناس‌های نو می‌دهند و این سنت موجب شادی و نشاط آن‌ها می‌شود. در برخی مناطق، گروه‌های موسیقی محلی به اجرای برنامه‌های شادی‌آور می‌پردازند و فضایی پر از طراوت و نشاط ایجاد می‌کنند.
مراسم عشایری و جشن‌های سنتی
در میان عشایر عرب خوزستان، عید فطر با مراسم خاصی همراه است. برخی از خانواده‌ها در فضای باز یا چادرهای سنتی خود، مهمانی‌های بزرگ برگزار می‌کنند. در این مراسم، شعرخوانی، دف‌نوازی و سرودهای سنتی اجرا می‌شود و افراد به پایکوبی می‌پردازند.
سنت‌های نیکوکاری و مهمان‌نوازی یکی از جلوه‌های زیبای عید فطر در خوزستان، روحیه مهمان‌نوازی و کمک به دیگران است. در برخی شهرها، سفره‌های افطاری و غذایی برای افراد نیازمند گسترده می‌شود و حتی برخی خانواده‌ها روز عید را با سر زدن به بیماران و سالمندان سپری می‌کنند.
عید فطر در خوزستان تنها یک مناسبت مذهبی نیست، بلکه فرصتی برای تجدید پیوندهای خانوادگی، ترویج سنت‌های اصیل و تقویت همبستگی اجتماعی است.
از آیین‌های مذهبی و فرهنگی گرفته تا جلوه‌های نیکوکاری و مهمان‌نوازی، این عید در میان مردم خوزستان رنگ و بویی خاص دارد. جشن عید فطر با شور و اشتیاق برگزار می‌شود و انعکاسی از وحدت و همدلی مردم این سرزمین است.
این روز فرخنده، یادآور ارزش‌های انسانی و معنوی است که در فرهنگ و زندگی مردم خوزستان جایگاه ویژه‌ای دارد.
