تک فرزندها؛ نسل‌هایی در سایه سکوت
تک‌فرزندی به عنوان یکی از الگوهای خانواده‌های مدرن در سال‌های اخیر رواج یافته است. الگویی که ضمن پایین کشیدن منحنی افزایش جمعیت در کشور، ممکن است فرزندان را با چالش‌هایی نظیر تنهایی و ناهنجاری‌های اجتماعی روبه‌رو کند.
به گزارش فارس، اهواز، کودکانه‌هایش در خانه‌ای سرشار از سکوت گذشت. گویی میانِ خروارها عروسک و ماشین و خوراکی؛ در یک جزیره‌ی کوچک محصور شده بود. بی‌هیچ صدا و فریادی. به یاد نداشت که کسی اسباب‌بازی‌هایش را خواسته باشد و یا بر سر تصاحب شکلات‌هایش با او زورآزمایی کند. بزرگتر که شد، تفاوت‌اش با همسالان بیشتر به چشم آمد. هم‌کلاسی‌های مهد و مدرسه‌اش خواهر و برادر داشتند و خاطرات مشترکی از کودکی‌شان با هم ساخته بودند. خاطراتی که برای او به عنوان "تک فرزند"، غریب و دور از ذهن بود. تک‌فرزندی به عنوان یکی از الگوهای خانواده‌های مدرن به دلایل مختلفی در سال‌های اخیر رواج یافته است. خانواده‌های تک فرزند افزایش هزینه‌های اقتصادی و تغییر نگرش‌های اجتماعی را از علت‌های تمایل به داشتن یک فرزند ذکر می‌کنند. البته این پدیده با چالش‌ها و آسیب‌های متعددی همراه است که بر فرد، خانواده و جامعه تأثیر می‌گذارد.
افزایش فشار روانی بر تک‌فرزند
یکی از مهم‌ترین چالش‌های تک‌فرزندی، فشار روانی است که بر کودک وارد می‌شود. تک‌فرزندها اغلب به دلیل تمرکز بیش از حد والدین بر فعالیت‌هایشان در مسائلی مانند معاشرت با دوستان، تفریح، تحصیل، کار و ازدواج بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند و کارشناسان روانشناسی معتقدند که این کودکان ممکن است احساس تنهایی کنند و در برقراری ارتباط با همسالان خود دچار مشکل شوند. در عین حال تک‌فرزندها معمولاً به دلیل نداشتن خواهر یا برادر، وابستگی بیشتری به والدین خود پیدا می‌کنند. این وابستگی می‌تواند در آینده باعث مشکلاتی مانند عدم استقلال و تصمیم‌گیری مستقل شود. برخی از مردم معتقدند که این وابستگی می‌تواند روابط اجتماعی آنها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. از سویی دیگر نداشتن خواهر و برادر می‌تواند فرصت یادگیری مهارت‌های اجتماعی مانند همکاری، تعامل و حل تعارض را از کودکان بگیرد. کارشناسان تربیتی هشدار می‌دهند که تک‌فرزندها ممکن است در محیط‌های جمعی مانند مدرسه یا محل کار با چالش‌های بیشتری مواجه شوند. اگرچه برخی از والدین به دلیل کاهش هزینه‌ها، تک‌فرزندی را انتخاب می‌کنند، اما برخی دیگر معتقدند که این انتخاب می‌تواند در بلندمدت فشار اقتصادی بیشتری ایجاد کند. به عنوان مثال، هزینه‌های تحصیل، تفریح و مراقبت از یک کودک ممکن است به دلیل تمرکز تمام منابع بر او، افزایش پیدا کند. البته برخی‌ها نیز هستند که معتقدند تک‌فرزندی مزایایی مانند تمرکز بیشتر بر تربیت و آموزش کودک دارد. با این حال، بسیاری از خانواده‌ها نیز بر این باورند که این انتخاب می‌تواند باعث ایجاد احساس تنهایی و انزوا در کودک شود.
۳۰ درصد زوجین فقط یک فرزند دارند
شکیبا محبی تبار دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به عدم تمایل زوج‌های جوان به داشتن بیش از یک فرزند اظهار کرد: تقریبا ۳۰ درصد زوجین در سن باروری یک فرزند دارند که جمعیت آنها به ۴میلیون نفر می‌رسد. وی با تاکید بر لزوم تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری افزود: استانداری‌ها در تماس با مردم هستند و آشنایی کامل با نیازهاو درخواست‌ها و نکات زندگی مردم دارند و مسئولیت اجرای سیاست‌های ملی جمعیت را نیز عهده دار هستند. هنگامه آریانژاد با اشاره به تبعات تک فرزندی در خانواده و جامعه اظهار کرد: اگرچه عوامل بسیار زیادی در گرایش به تک فرزندی می‌توانند نقش داشته باشند اما نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد عدم آگاهی از پیامدهای تک فرزندی نقش مهمی بر رواج این پدیده دارد و احتمال تک فرزندی با افزایش تحصیلات و اشتغال زنان نیز افزایش می‌یابد.
آسیب‌های تک‌فرزندی
وی با بیان اینکه تک فرزندی از جنبه‌های مختلفی در سطح خانواده و جامعه قابل بررسی است، افزود: احساس تنهایی کودک، تحت فشار بودن از سوی خانواده برای بهتر بودن در درس و دیگر فعالیت‌ها و ندادن آزادی لازم متناسب با سن فرزند به وی به دلیل دلواپسی‌های بیش از حدی که والدین برای محافظت از فرندشان دارند، برخی از معایب تک فرزندی از بعد خانواده هستند. این کارشناس جمعیت ادامه داد: چنین کودکی به دلیل ارتباط کمتر با کودکان و تماس بیشتر با بزرگسالان، ممکن است مقتضای کودکی خود را بروز ندهد و رفتاری مانند بزرگسالان داشته باشد و حتی ممکن است به دلیل خود محوری، سخت‌تر با دیگران ارتباط برقرار و دوست پیدا کند. علاوه بر این چنین فردی به دلیل نداشتن الگویی از جنس مخالف در خانواده، آسیب‌پذیری بیشتری از لحاظ جنسی و روابط اجتماعی دارد.
عدم تمایل به فرزندآوری تهدیدی برای پیر شدن جمعیت
سید محمدرضا موالی‌زاده استاندار خوزستان در جمع خبرنگاران ضمن تاکید بر اهمیت جوانی جمعیت اظهار کرد: این موضوع نه تنها برای کشور ما، بلکه برای تمام جوامع اهمیت بالایی دارد. کشورهای مختلف در حال کار روی این مسئله هستند و اگر ما در این زمینه اقدام های لازم را انجام ندهیم و زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناسب را فراهم نکنیم، در آینده‌ای نه چندان دور با پیری جمعیت مواجه خواهیم شد.وی با بیان اینکه کاهش جمعیت مولد می‌تواند به اقتصاد کشور آسیب زده و مشکل های متعددی ایجاد کند، گفت: برای رسیدن به این هدف، باید زمینه‌های لازم فراهم شود؛ وقتی از جوانان انتظار داریم ازدواج کنند و فرزندآوری داشته باشند، باید شغل و معیشت آنها تامین باشد و مسئله مسکن آنها نیز حل شود. موالی‌زاده با اظهار اینکه موضوع جوانی جمعیت یک مسئله چند بعدی و نیازمند توجه به ابعاد مختلف است، یادآور شد: نباید از مسایل فرهنگی و تربیتی نیز غافل شویم. این موضوع یک مجموعه کامل است که باید به صورت جامع و همه‌جانبه بررسی شود. از مسائل جامعه‌شناسی و روانشناسی گرفته تا موضوع های اقتصادی، همه باید با هم دیده شوند.به گفته رئیس بهداشت خوزستان تک‌فرزندی بلای جان جمعیت ایران است و در هیچ زمانی کم فرزندی یا تک‌فرزندی در جامعه ایران مانند زمان حال فراگیر نبوده است. وی این را هم گفت که حل ریشه‌ای این مسئله باید در رأس تصمیمات و برنامه‌های دولتمردان قرار گیرد چرا که خانواده‌های تک‌فرزند قبل از حل مشکلات اقتصادی و فرهنگی اقدامی برای فرزند آوری بیشتر انجام نخواهند داد.
به گزارش فارس، بر اساس یک پژوهش آماری که در خصوص وضعیت فرزندآوری در استان خوزستان انجام شده است، بیشترین آمار بی‌فرزندی در بین زنان بالای ۴۰ سال در شهرستان‌های بهبهان، اهواز و (آبادان-شوشتر) به ترتیب با ۵ و ۵.۴ و ۶.۳ درصد بوده است.
مرجع / فـارس
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
