در حالی که خوزستان قطب انرژی است اما معضل بیکاری در این استان ریشهدار است و اگر اقدامی صورت نگیرد، در آیندهای نزدیک شاهد بیکارانی خواهیم بود که فراهم کردن شغل برای آنها بسیار مشکل است.
استان خوزستان، به عنوان قطب انرژی و صنعتی ایران، همواره از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. اما در کنار این پتانسیل عظیم، استان با چالش جدی بیکاری دستوپنجه نرم میکند. براساس آخرین آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در استان خوزستان به مراتب بالاتر از میانگین کشوری است و طبق اعلام اداره کل کار خوزستان، این استان جایگاه هفتم در میزان نرخ بیکاری کشور قرار دارد و این رقم نشاندهنده وضعیت نامطلوب بازار کار در استان و عدم تناسب بین نیروی کار موجود و فرصتهای شغلی است.
تاثیر نگرانکننده نوسان قیمت ارز بر نرخ بیکاری
امید احمدی مدیر کل امور اقتصادی و دارایی خوزستان با اشاره به وسعت اثرگذاری بیکاری بر اقتصاد جامعه، اظهار کرد: بررسی متغیرهای اقتصادی متاثر بر نرخ بیکاری استان خوزستان با استفاده از هوش مصنوعی نشان داد نوسانهای قیمت ارز بیشترین تاثیر را بر نرخ بیکاری استان داشته است. وی افزود: بررسی مسئله بیکاری ملاک مناسبی برای ارزیابی شرایط اقتصادی و اجتماعی یک کشور است و همواره رفع بیکاری از اهداف دولتها بوده است اما به دلیل فراهم نبودن زمینههای کاری هر روز ریشه این معضل اجتماعی، محکمتر میشود و چنانچه برای رفع آن اقدامی جدی و عملی صورت نگیرد در آیندهای نزدیک شاهد بیکارانی خواهیم بود که فراهم کردن کار برای آنها بسیار مشکل است. احمدی گفت: کاهش تولید ملی، مصرف و تقاضای کل و به دنبال آن کاهش سرمایهگذاری در چارچوب نظریه شتاب تنها برخی از پیامدهای بیکاری است، در حقیقت، وسعت دامنه اثرگذاری در حوزههای اقتصادی و اجتماعی، بیکاری را در کنار رشد اقتصادی و نرخ تورم، به یکی از مهمترین شاخصهای اقتصاد کلان در ارزیابی عملکرد اقتصادی کشورها تبدیل کرده است. معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان یکی از راهبردهای اقتصادی استان را ایجاد اشتغال پایدار و کاهش نرخ بیکاری عنوان کرد و گفت: ۳۱ هزار و ۵۰۰ فرصت شغلی پایدار طی ۶ ماه امسال در استان ایجاد شده و این افراد در سامانه تامین اجتماعی نیز ثبت شدهاند.
بیتوجهی دستگاهها به ایجاد اشتغال
هاشم خنفری نماینده مردم شادگان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وضعیت بیکاری در استان خوزستان نگران کننده است، اظهار کرد: استان خوزستان شاهرگ اقتصاد کشور است، اما وضعیت آن در بسیاری از امور از جمله مسئله اشتغال مطلوب نیست. وی ضمن ناراحتی از عملکرد بانکهای استان در پرداخت تسهیلات اشتغالزایی افزود: بانکهای خوزستان کمترین میزان پرداختی را در استان دارند که این موضوع شایسته استان نیست. با وجود اینکه پارسال بیش از ۲۴ هزار میلیارد ریال تسهیلات اشتغالزایی به خوزستان اختصاص یافت، اما نیمی از این اعتبار از سوی بانکها جذب نشد. نماینده مردم شادگان در مجلس یکی از عوامل بیکاری در استان را عدم ارائه تسهیلات از سوی بانکها و بی توجهی دستگاهها به وظایف محوله خود دانست و اضافه کرد: با وجود اینکه خوزستان قطب اقتصاد، صنعت و کشاورزی ایران است، اما وضعیت بیکاری در آن نگرانکننده است. وی گفت: متاسفانه امروز شاهد آن هستیم که افراد غیربومی در نهادها و شرکتهای استان جذب میشوند که این موضوع نشان دهنده بی اعتمادی به استعدادهای خوزستانی است. شفافسازی در کارها باید انجام شود همچنین سنگاندازی وتعلل دستگاهها و به ویژه بانکها در ارائه تسهیلات باید رسانهای شود تا مردم از این موضوع آگاه شوند.
علل اصلی بیکاری در خوزستان چیست؟
ساختار اقتصادی تکمحصولی یکی از دلایل بیکاری در خوزستان است. وابستگی شدید اقتصاد این استان به صنعت نفت و گاز، باعث شده است تا نوسانات بازار جهانی نفت تأثیر مستقیمی بر اشتغال در استان داشته باشد. در عین حال عدم توسعه صنایع پاییندستی نیز نقش مهمی در چالش بیکاری در خوزستان دارد. علیرغم وجود منابع عظیم انرژی، توسعه صنایع پاییندستی و ایجاد زنجیره ارزش افزوده در استان با کندی مواجه شده است. کمبود سرمایهگذاری و مهاجرت نیروی کار متخصص از دیگر دلایل بالا بودن آمار بیکاری در استان خوزستان است. نبود سرمایهگذاری کافی در بخشهای مختلف اقتصادی، به ویژه بخش خصوصی، منجر به کاهش فرصتهای شغلی شده است در عین حال مهاجرت نیروی کار متخصص و ماهر به سایر استانها یا کشورهای همسایه، نیز بر افزایش نرخ بیکاری در خوزستان دامن زده است. تحریمها بر بازار کار خوزستان نیز تاثیر داشته است.تحریمهای اقتصادی علیه ایران به ویژه در حوزه انرژی، تأثیر منفی بر اقتصاد استان خوزستان و بازار کار آن داشته است. کاهش درآمدهای نفتی و محدودیتهای صادراتی، باعث شدهاند تا بسیاری از صنایع استان با مشکلات جدی مواجه شوند و در نتیجه، نیروی کار خود را تعدیل کنند.
راهکارهای مقابله با بیکاری در خوزستان
مسوولان استان خوزستان بارها به موضوع بیکاری و ضرورت ایجاد اشتغال پایدار اشاره کردهاند. آنها وعدههای مختلفی برای بهبود وضعیت اشتغال در استان دادهاند که از جمله میتوان به حمایت از سرمایهگذاران، توسعه صنایع کوچک و متوسط، و ایجاد شهرکهای صنعتی اشاره کرد. با این حال، تاکنون اقدامات عملیاتی کافی برای تحقق این وعدهها صورت نگرفته است. توسعه صنایع پاییندستی و ارائه تسهیلات و حمایتهای مالی به کسبوکارهای کوچک و متوسط، همچنین حمایت از کسبوکارهای کوچک و متوسط ایجاد صنایع پاییندستی در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و سایر صنایع مرتبط، میتواند فرصتهای شغلی بسیاری را در این استان به وجود آورد. همچنین توسعه بخش کشاورزی گامی مثبت در جهت بهبود شاخصهای اشتغال در استان خوزستان است چرا که با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب استان، توسعه بخش کشاورزی و صنایع غذایی میتواند فرصتهای شغلی جدیدی ایجاد کند. توجه به آموزشهای فنی و حرفهای و تطبیق آموزشهای فنی و حرفهای با نیازهای بازار کار، میتواند به افزایش مهارت نیروی کار و اشتغال آنها کمک کند. در عین حال جذب سرمایهگذاری خارجی در بخشهای مختلف اقتصادی، میتواند به ایجاد اشتغال و توسعه استان کمک کند.