خشکسالی، عدم احیای هورالعظیم و گردو غبار

تالابها حدود 6 درصد سطح کره زمین را فرا گرفته اند و مساحت آنها در مجموع با لغ بر 855 میلیون هکتار است که 75 ميليون هکتار از آنها در کنوانسیون رامسر ثبت و سهم ایران از این میان 250 تالاب با مساحتی در حدود 5/2 میلیون هکتار است . از لحاظ مساحت بیش از نیمی از آنها (4/1 میلیون هکتار ) در کنوانسیون رامسر تحت 22 عنوان تالاب به ثبت رسیده وبه عنوان تالابهای مهم بین المللی شناخته می شوند(تالاب هورالعظيم يا تالاب بزرگ هويزه(بزرگترین تالاب داخلي ايران) در غرب استان خوزستان در انتهاي رودخانه كرخه بين دو كشور ايران و عراق قراردارد.

این تالاب از نظر تنوع زیستی بسیار غنی بوده و زیستگاه بسیاری از پرندگان مهاجر می باشد رودخانه كرخه و انشعابات آن (هوفل،سابله،نيسان،كرخه نور) كه آب تالاب هورالعظيم را تامين مي نمايند از جنبه هاي مختلف اهميت زيادي براي اين اكوسيستم ارزشمند آبي و ذخائر گرانبهاي زيستي و غير زيستي آن دارند. افزايش سريع جمعيت شهرها و توسعه مراكز مسكوني، توسعه صنايع و ايجاد كارگاه ها و بالارفتن مصرف زياد كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات به منظور دستيابي به توليد بالا در محصولات سبب شده اند كه زباله ها، فاضلابهاي شهري و روستايي، پسابهاي صنايع و زه آبهاي مزارع سال به سال افزايش يافته و موجب آلودگي رودخانه ها و درنهايت تالاب هورالعظيم گردند.

از سوی دیگر خشکسالی های اخیر و عدم تامین حق آبه مورد نیاز تالاب سبب گردیده که این تالاب که بازمانده تالاب های بین النهرین در منطقه که شامل تالاب هور مرکزی،هور السناف، هور الحمار در منطقه عراق کنونی می باشد دستخوش تغییرات بسیار و نابودی بیش از سه چهارم آن گردد.در سال 2000 میلادی و اواخر حکومت صدام این تالاب در معرض نابودی کامل قرار گرفت.

لازم بذکر است که تالاب های ذکر شده در عراق بجز تالاب هور الهویزه کاملاً خشک گردیده.که با آبگیری مجدد تا سال 2008  نیز به یکباره خشک شدنداحياي تالاب هوالعظيم و ايجاد كمربند سبز در اطراف شهرهاي مرزی استان خوزستان مي‌تواند تا حدود زيادي از پديده گرد و غبار پيش‌گيري كند و اين در حالي است كه نسبت به فضاي سبز بي‌توجهي مي‌شود. با توجه به تاكيد مسئولان مبني بر حل مسئله گرد و غبار و رايزني با كشورهاي همسايه و بارندگي، اميد بود كه گرد و غبار اندكي كاهش يابد. 

احياي تالابهای بین النهرین از جمله هورالعظيم و آبگیری این تالاب ها مي ‌تواند در پيش‌ گيري از گرد و غبار بسيار موثر باشد. تالاب هورالعظيم در گذشته رطوبت منطقه را تامين مي‌كرد و به همين علت بخشي از ذرات گرد و غبار سنگين شده و نشست مي‌كردند. با تامين نشدن حق‌آبه تالاب هورالعظيم از سوي ايران و عراق در سال‌هاي گذشته اين تالاب مورد بي‌مهري قرار گرفت و به تدريج خشك شد. با خشك شدن تالاب هورالعظيم نه تنها رطوبت منطقه از بين رفت، بلكه خود موجب ايجاد گرد و غبار در منطقه شد. تالاب هورالعظيم يك فيلتر طبيعي براي منطقه بوده كه با احياي مجدد آن مي‌توان اميدوار بود كه بخشي از گرد و غبار مهار شود.