سفته ای که برای ثبت معامله تنظیم می شود نیز در صورتی معتبر و صحیح است که طرفین قصد انتقال مالکیت ملک فروخته شده را داشته باشند. به همین دلیل موافقت نامه صوری در واقع سندی نامعتبر و غیرقابل تأیید است که هیچ اثر حقوقی ندارد.
صحت از اصول فقه امامیه است که در قانون مدنی نیز منعکس شده است. قانونگذار در ماده 223 قانون مدنی به صراحت این اصل را بیان کرده است. اصالت به این معناست که تمامی معاملات قانونی، صحیح و معتبر باشد. همچنین با رعایت این اصل، هر سند کتبی که برای انجام معامله تنظیم می شود نیز سند معتبر و قابل رجوع است.
از طرفی قانونگذار در ماده 190 قانون مدنی شرایط اساسی صحت معامله را مشخص کرده است. عدم رعایت این شرایط موجب بی اعتباری یا از بین رفتن نفوذ قانونی معامله می شود. بنابراین معاملاتی که بر اساس اصالت تنظیم می شود در صورت احراز شرایط مقرر در ماده 190 صحیح و معتبر تلقی می شود. نیت یکی از شرایطی است که قانونگذار در این ماده برای صحت کلیه معاملات پیش بینی کرده است. منظور این است که طرفین معامله قصد دارند مالکیت مال مورد معامله را منتقل کنند.
از طرفی اشخاصی که به عنوان خریدار و فروشنده قرارداد صوری امضا می کنند، قصد انجام معامله مندرج در این سند را ندارند. به همین دلیل معامله ای که طرفین به صورت صوری و به قصد ظهور با یکدیگر توافق کرده اند، باطل و بی اثر است. قراردادی که به منظور انجام معامله صوری تنظیم می شود نیز سند باطل و غیرقابل اجرا محسوب می شود.
قانونگذار تشخیص صوری بودن معاملات را به مرجع قضایی واگذار کرده است. بنابراین صدور رأی مبنی بر بطلان سندی که رسماً امضاء شده است در صلاحیت مراجع قضایی است. می توان گفت تا زمانی که صوری بودن معامله برای مرجع قضایی ثابت نشده و حکمی مبنی بر بطلان عقد صادر نشده است، باید به هر سندی که بین طرفین معامله تنظیم می شود، توجه کنیم. به عنوان یک سند صحیح، معتبر و قابل اعتماد.
انعقاد قرارداد، حکم قانونی و موارد دیگر از جمله عوامل ایجاد تکلیف شرعی برای افراد است. تعهد شرعی تعهدی است که موجب مدیون شدن مکلف شود. بدهکار نیز باید بدهی خود را بپردازد. بدهکار ممکن است از پرداخت بدهی خود امتناع کند. در این صورت اموال و دارایی های بدهکار طبق شرایط و ضوابط قانون نحوه اجرای احکام مدنی ضبط می شود. بنابراین می توان گفت که اموال و دارایی های بدهکار در واقع تنها پشتوانه ای است که طلبکاران او برای وصول مطالبات خود دارند. وعده صوری فرار از بدهی زمانی تنظیم می شود که بدهکار به منظور امتناع از پرداخت مطالبات طلبکاران، با تنظیم و امضای قولنامه صوری، مال خود را به دیگری واگذار کند.
باید به این نکته توجه کنیم، معامله ای که مدیون انجام می دهد، در شرایطی صوری و بی اثر است که مال باقی مانده او برای پرداخت طلبکاران کافی نباشد. مثلاً تاجر نمی تواند مطالبات طلبکاران خود را بپردازد، اما قبل از صدور حکم ورشکستگی، خانه یا اموال دیگری را که در اختیار دارد به وسیله سفته به همسرش منتقل می کند. در این مثال، قرارداد صوری فرار از دین که بین ورشکسته و همسرش تنظیم می شود، از آنجا که به قصد اجتناب از پرداخت مطالبات طلبکاران تنظیم و امضا شده است، قراردادی باطل و بی اثر است. بنابراین نتیجه می گیریم که قول صوری فرار از دین سند باطل خواهد بود و مالکیت مال مدیون را به انتقال گیرنده منتقل نمی کند.
کد رهگیری یک شماره 13 رقمی است که پس از ثبت قرارداد در سامانه ثبت معاملات ملکی، از طریق پیامک برای طرفین معامله ارسال می شود. طرفین معامله می توانند از کد رهگیری برای استعلام و شناسایی قرارداد استفاده کنند. باید به این نکته توجه کنیم که ارسال کد رهگیری نشان دهنده صوری نبودن معامله نیست. بنابراین مبایعه نامه صوری با کد رهگیری نیز سند باطل و غیرقابل اجرا است. به عبارت دیگر تنظیم و امضای سند صوری حتی اگر دارای کد رهگیری باشد، مالکیت ملک مورد معامله را به خریدار منتقل نمی کند. پس از صدور حکم مبنی بر بطلان قرارداد صوری، کد رهگیری این قرارداد نیز باید باطل شود.
امضای قرارداد مالکیت ملک را به خریدار منتقل می کند. بنابراین قصد انتقال مالکیت بر مال مورد معامله یکی از شرایط صحت قرارداد است. سند صوری، سندی است که به قصد انتقال مالکیت تنظیم نشده باشد. در نتیجه می توان گفت قولنامه صوری مال، سندی باطل و غیرقابل اجرا است و برای طرفین آن تعهدی ایجاد نمی کند.
شما می توانید برای دریافت خدمات و راهنمایی به بهترین وکیل ملکی شیراز مراجعه کنید.
قرارداد صوری زمین با اهداف و انگیزه های متفاوت تنظیم می شود. معمولاً زمانی سفته صوری زمین تنظیم می شود که طلبکاران بدهکار قصد تصرف در اموال وی را داشته باشند. بدهکار نیز آن را به شکلی به دیگران منتقل می کند که طلبکاران نتوانند به زمین دسترسی داشته باشند. مثلاً زوجه مهریه خود را اعدام کرده است و ممکن است با صدور حکم، زمین شوهر مصادره شود. زن و شوهر با تنظیم و امضای سند صوری مالکیت زمین را به پدرشان منتقل می کنند. در این مثال، مبایعه نامه ای که برای جلوگیری از تصرف در زمین تنظیم می شود، سند باطل است و مالکیت آن زمین را به پدر شوهر منتقل نمی کند.
اجاره عقدی است که از طریق توافق بین موجر و مستأجر محقق می شود. اجاره نیز سندی است که جزئیات مورد توافق موجر و مستأجر در آن نوشته شده است. امضای قرارداد اجاره، مالکیت همان منافع مستاجر را به طور موقت به مستاجر منتقل می کند. به همین دلیل برای انتقال منافع عین مستاجر به مستاجر برای مدت محدود و معین، باید قرارداد اجاره امضا شود. منظور از قرارداد صوری اجاره، اجاره ای است که به قصد انتقال موقت منافع عین مستأجره امضا نشده باشد.
داشتن سند معتبر و معتبر در واقع مهمترین هدف طرفین معامله از تنظیم قرارداد است. این هدف در صورتی محقق می شود که قرارداد مطابق شرایط و ضوابط قانون مدنی تنظیم شود. عدم رعایت این شرایط و ضوابط، قرارداد را باطل و بی اثر می کند. همچنین بی اعتبار شدن این سند زیان مالی و غیر مالی زیادی را برای طرفین معامله به همراه خواهد داشت. به همین دلیل بهتر است نسخه نهایی مبایعه نامه توسط کارشناسان حقوق شهروندی تهیه شود.