در کتیبه های آشوری نام قوم ماد و کشور ایشان آمده است.
ماد در ابتدا زیر نظر آشور بود و به پادشاهان آشور باج یا خراج میدادند.
هرودوت نام چهار تن از پادشاهان ماد را آورده است.
بنیانگذار پادشاهی ماد دیاکو بوده است.دیاکو در آغاز و یا قبل از پادشاهی دهقان بود.گفته شده است در برخی از منابع مردم دیاکو را پادشاه کردند زیرا فردی نیک کردار بود.
همدان توسط دیاکو پایتخت شده بود.همدان به معنای جایگاه و محل مادها است.آشوری ها مادها را آمادا میخواندند.
در زبان پارسی هخامنشی به همدان هگمتانه میگفتند.
دیاکو پنجاه سال پادشاهی کرد و آشور او را برکنار و به شام تبعید کرد.
پس از دیاکو فرورتیش پسر او بر تخت نشست و در میدان جنگ در مقابل آشور کشته شد .
هرودوت مورخ یونانی به هوخشتره کیاکسار گفته است.
هوخشتره پس از پدرش دیاکو و برادرش فرورتیش بدنبال نبرد با آشوریان بود و به ایشان حمله کرد و پایتخت آشور که نینوا بود را محاصره کرد.نینوا در حوالی شهر موصل کنونی بود.
سکایی یا سک ها به آذربایجان تاختند و هوخشتره مجبور بود نینوا را رها کند .
پس از بیست و هشت سال سک ها که در کشور ماد تسلط داشتند هوخشتره سرداران ایشان را در میهمانی خود که دعوت کرده بود و مست بودند کشت و دستور اخراج سک ها را داد.
سک ها آریاهای نیمه وحشی شمالی بودند که در داستان های قدیم تورانی خوانده میشدند.
پس از آن ساراکوس پادشاه آشور در مقابل مادها شکست خورد و ساراکوس به همراه خانواده اش در آتش خودکشی کرد.
در سال 612 قبل از میلاد هوخشتره سرانجام پس از شکست پدر و برادرش از آشوریان دولت قوی و ستمگر آشور را براندازی کرد.
قلمرو هوخشتره از رود هالیس تا خراسان دور بود.آشور از قوم سامی بود.
منبع کتاب تاریخ ایران زمین نوشته دکتر محمد جواد مشکور