ماده 200 قانون مدنی :اشتباه وقتی موجب عدم نفوذ معامله است که مربوط به خود موضوع معامله باشد.
به عنوان مثال اگر مجسمه ای به عنوان طلا فروخته شود و بعد کشف شود که آب طلا بوده است بیع باطل است.
اگر مجسمه فروخته شده عنوان شود توسط یک مجسمه ساز معروف ساخته شده ولی بدین شکل نباشد این بیع باطل است.
رابطه جنس با خود موضوع معامله رابطه عموم و خصوص من وجه است.
بدین شکل که گاه خود موضوع معامله همان جنس مورد معامله است و گاه نیز منظور از خود موضوع معامله وصف اساسی دیگری است که به آن وصف جانشین ذات میگویند.
اما اگر شخصی وارد طلا فروشی شود و انگشتری را به قیمت تقریبی معادل طلا بخرد و بعدا معلوم شود که بدل است بیع باطل است ولو در معامله ذکر نشده باشد که جنس انگشتر طلا است زیرا متعارف آن است که طلا فروشی انگشتر طلا میفروشد و نه بدل.
منبع:کتاب شرح جامع قانون مدنی
نوشته دکتر فرهاد بیات و دکتر شیرین بیات