حسن کریمی*/ روابط عمومي را امروز بدون شك بايد يكي از مهمترين بخش هاي هر سازمان بدانيم و نبايد فراموش كنيم كه روابط عمومي ها هستند كه تمامي اتفاقات درون يك سازمان را مي توانند در صورت توانمندي مثبت انعكاس دهند و بازخورد مطلوب دريافت كنند و در صورت عدم برخورداري از مهارت ها و ذوق هنري و نيز علم كافي مي توانند هر رخداد را براي يك سازمان تبديل به يك چالش بزرگ كنند .
واژه روابط عمومي در تعبير ساده و عاميانه به معناي توانايي برقراري ارتباط با ديگران مي باشد كه امروزه روابط عمومي به عنوان يك نهاد ارتباطي متعلق به جامعه ي مدرن است، اين ساختار در بسياري از كشورهاي پيشرفته و صنعتي در جايگاه واقعي خود قرار گرفته ولي در جوامع جهان سومي اين ساختار بيشتر تقليدي و دچار روزمرگي و پراكنده كاري شده است.
روابط عمومي ها به دليل جايگاه راهبردي زيربنايي خود مي توانند سازمان هاي مختلف را در همگامي با پيشرفت و تحولات جهاني ياري دهند، چراكه روابط عمومي يك واحد پويا و ارگانيك سازماني است كه هيچ گاه در آن سكون و تعطيلي وجود ندارد.
روابط عمومي مانند واحدهايي نظير امور اداري و مالي نيست كه در ساعات و زمان هاي معيني فعاليت داشته باشد، بلكه مجموعه اي است با فعاليت هاي خطير، وسيع و شبانه روزي.
حيات سازماني مستلزم فعاليت مداوم روابط عمومي هاست و سازمان بدون روابط عمومي زنده و پويا، موفق و اثربخش نخواهد بود.
آن چه حايز اهميت است، ماهيت غير مادي وظايف و مسؤوليت هاي روابط عمومي هاست. بدين معنا كه اولا: تمامي پيكره سازمان با روابط عمومي در ارتباط است. ثانيا: روابط عمومي فعاليتي است مبتني بر فرهنگ، اجتماع، گروه ها، باورها، انديشه ها و…
روابط عمومي در كشور ما نياز به توسعه ي همه جانبه و ترقي و تعالي روزافزون دارد. چراكه امروزه كمتر سازماني را در سطح جهان مي توان يافت كه فاقد واحد روابط عمومي باشد. اين امر نشانگر جايگاه و نقش راهبردي روابط عمومي در زندگي فردي و اجتماعي افراد سازمان هاست. به طور كلي روابط عمومي چشم و گوش و قلب سازمان است كه بدون آن حيات سازماني دوام ندارد. به عبارت ديگر، روابط عمومي كار مديريت است.
تحليلي بر نقش روابط عمومي در سازمان هادر واقع يكي از مباني توسعه ي سازماني، روابط عمومي است. به دليل آن كه روابط عمومي، پايگاه اطلاعاتي و ارتباطي سازمان است. پس ناديده گرفتن روابط عمومي، يعني ناديده گرفتن حجم وسيعي از مخاطبان و اهميت ندادن به پاسخگويي، يعني عدم اعتقاد به كار گروهي و مشاركتي كه با نگرش سازمان يافته مغايرت دارد. سازمان به عنوان يك سيستم اجتماعي با هدف و وظايف مختلف نيازمند آن است كه توسط روابط عمومي خود:
۱- به جامعه، مطبوعات، مديران و… معرفي شود.
۲- رشد و توسعه يابد.
۳- بازخوردها را تجزيه و تحليل كند.
۴- موفقيت ها، شكست ها، قوت ها و ضعف ها را بررسي و مطالعه كند.
۵- در عالم تجربه، رقابت و صحنه هاي بين المللي به موفقيت دست پيدا كند.
روابط عمومي ها در سازمان ها نقش هاي زيادي را بر عهده دارند كه از آن جمله مي توان به توزيع اطلاعات، انجام تبليغات و برقراري ارتباط دو سويه بين مخاطبان و مديريت سازمان اشاره كرد. با توجه به اينكه در سازمان هاي برتر، همه ي واحدها علاوه بر نقش هاي سنتي، نقش هاي ديگري نيز ايفا مي كنند تا سازمان را به جايگاه برتر برسانند، واحد روابط عمومي نيز در راستاي نيل به اهداف سازماني، داراي وظايف سنگيني بوده و نقطه ي عطف ديگر واحدها محسوب مي شود.
به طور كلي نقش هاي روابط عمومي در سازمان ها را مي توان به شرح زير بيان كرد:
الف) نقش آينده نگري:هدف از آينده نگري، محاسبه يا پيشگويي برخي از رويدادها يا شرايط آتي است. آينده نگري به مدير كمك مي كند تا شرايط آينده را به خوبي بشناسد و براي مشكلاتي كه در راهند، چاره انديشي كند. به بيان ديگر، هدف اصلي آينده نگري، كسب آگاهي درباره ي رخدادهاي نامعلومي است كه احتمالا در آينده روي خواهد داد.
با توجه به تحولات سريع و متنوع سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كه در محيط سازمان رخ مي دهد، لازم است در درون سازمان، مكانيزمي طراحي شود كه بتوان به موقع تحولات را پيش بيني و راهبرد مناسبي براي مديريت بر محيط تدوين كرد. بدين منظور، جايگاهي كه در آن مي توان در اين زمينه سرمايه گذاري كرد، روابط عمومي است. به طور كلي روابط عمومي در نقش «آينده نگري» لازم است در زمينه هايي چون كسب آگاهي درباره ي حوادث نامعلوم كه روي خواهد داد، تحليل اطلاعات محيطي در زمينه هاي مختلف، پيش بيني هاي عالمانه درباره ي تحولات محيط و اثرات آن بر سازمان، تقويت افق شناسي برنامه نويسي براي آينده، آينده گزيني و به دنبال آن آينده سازي براي سازمان فعاليت داشته باشد.
ب) نقش بحران ستيزي
هر سازماني در دوره ي فعاليت خود دچار
بحران هاي مختلفي مي شود كه مديريت بر بحران هاي سازماني از اهميت ويژه اي
برخوردار است. در اينجا نقش روابط عمومي فراهم كردن زمينه براي به كارگيري
همه ي ظرفيت ها و توانمندي هاي موجود سازمان براي حل بحران است.
ج) نقش اعتبارسازي براي سازمان
يكي
از عوامل جلب و جذب مشتريان جديد و كسب مزيت رقابتي براي سازمان، وجود
اعتبار و آبروي سازمان است. معمولا سازمان ها به طور نسبي از اعتبار و
حيثيت اجتماعي برخوردارند. البته اين اعتبار اجتماعي ممكن است، تحت تاثير
عوامل مختلف برون و درون سازماني خدشه دار شود. بر اين اساس، يكي از نقش ها
و شايد مهم ترين نقش روابط عمومي حفظ حيثيت و اعتبار سازمان و همچنين
اعتبارسازي جديد متناسب با شرايط و ويژگي هاي سازمان است.
به طور
كلي مكانيزم هايي چون: ديدن نتايج فعاليت هاي سازمان از طريق نظرخواهي
مستمر، آشكار كردن نتايج فعاليت از طريق رواج تبليغات سازنده و علمي و مشخص
كردن ميزان تاثيرگذاري توليدات سازمان بر افراد جامعه و ارتباط نزديك با
ارباب رجوع كه در افت و ارتقاي اعتبار سازمان بسيار موثر است، مي باشد.
د) نقش فرهنگ سازي
هدف
فرهنگ سازي اين است كه؛ احساس هويت را در اعضاي سازمان تقويت كند. به طوري
كه در آنان نسبت به باورها و ارزش ها تعهد ايجاد كند. ارزش ها موجب تقويت و
ثبات هر چه بيشتر سازمان مي شوند و افراد تازه كار را به علت وجودي فعاليت
و رويدادهاي سازمان آشنا مي كنند.
روابط عمومي از طريق مديريت
نهادي مي كوشد تا خود نمونه اي از ارزش هاي سازماني باشد و با فعاليت هاي
خاص خود ارزش را به اثبات رساند و كاركنان روابط عمومي ها همواره بايد توجه
داشته باشند كه هر نوع عمل يا گفتاري بر فرهنگ و ارزش هاي سازمان اثر مي
گذارد.
به طور كلي روابط عمومي براي عملي كردن نقش فرهنگ سازي، لازم است در زمينه هاي زير فعاليت كند:
۱- ارزش آفريني از طريق تضعيف ويژگي هاي نامطلوب و تقويت ارزش هاي فرهنگي مطلوب.
۲- ايجاد انسجام فرهنگي ميان كاركنان به شكلي كه همه داراي يك فرهنگ مشترك و قوي شوند.
۳- ايجاد هويت فرهنگي در سازمان به شكلي كه همه ي كاركنان به عضويت در سازمان افتخار كنند.
۴- نهادينه كردن فرهنگ سازمان از طريق اجراي درست سياست ها و برنامه هاي سازمان.
روابط
عمومي در سازمان ها داراي نقش هاي بسيار زيادي هستند كه فقط به اهم آن
اشاره شد و مجموعه ي اين فعاليت ها به عنوان پل ارتباطي بين درون و برون
سازمان است.
گردآورنده : حسن كريمي/ کارشناس روابط عمومی شرکت تعمیرات نیروگاه های برق آبی خوزستان
منابع : كتاب فنون روابط عمومي
چالش هاي روابط عمومي
روابط عمومي و اينترنت