محمدامین حیات مقدم پژوهشگر سیاسی/ فصل چهارم قانون مدنی در بیان شرایطی که در ضمن عقد میشود بحث میکند.
ماده 234 قانون مدنی مربوط به اقسام شرط است.
شرط بر سه قسم است:
یک.شرط صفت
دوم.شرط نتیجه
سوم.شرط فعل اثباتا و نفیا
شرط صفت یعنی شرط راجعه به کیفیت یا کمیت مورد معامله .
شرط نتیجه آن است که تحقق امری در خارج شرط شود.
شرط فعل آن است که اقدام یا عدم اقدام به فعلی بر یکی از متعاملین یا بر شخص خارجی شرط شود.
ماده235 قانون مدنی مربوط به ضمانت اجرای تخلف از شرط صفت است.
ماده 235:
هرگاه شرطی که در ضمن عقد شده است شرط صفت باشد و معلوم شود آن صفت موجود نیست ،کسی که شرط به نفع او شده است خیار فسخ خواهد داشت.
ماده236 تحقق شرط نتیجهشرط نتیجه در صورتی که حصول آن نتیجه موقوف به سبب خاصی نباشد آن نتیجه به نفس اشتراط حاصل میشود.
در توضیح ماده236 قانون مدنی میتوان گفت به گفته برخی طلاق و یا انتقال ملک ثبت شده را به جهت اینکه تحقق آنها منوط به تشریفات خاصی است نمیتوان به صورت شرط نتیجه درآورد.
منظور از شرط نتیجه این است که نتیجه یک عمل حقوقی در ضمن عقد شرط شود نه عمل حقوقی و اگر عمل حقوقی شرط شود به آن شرط فعل میگوییم.
مثال برای شرط نتیجه :
من ماشین خود را به قیمت x میلیون تومان به شما میفروشم به شرطی که طلب شما از برادرم ابرا شود.
مثال برای شرط فعل:
من ماشین خود را به قیمت ایکس میلیون تومان به شما میفروشم به شرطی که شما ویلای خود را به پسرخاله من بفروشید.
چنانچه صفت مورد شرط وصف اساسی مورد معامله باشد مانند اصل بودن یک تابلوی هنری تخلف از وصف موجب بطلان عقد است.