ایسنا/خوزستان یکی از مهمترین مسائل اجتماعی کشورهای در حال توسعه، رشد و توسعه نامتوازن شهری است که تبعاتی از جمله حاشیه‌نشینی به دنبال دارد. حاشیه‌نشینی به عنوان یک پدیده‌ای اجتماعی مشکلات متعددی از نظر مسائل اجتماعی، مسائل فرهنگی، امنیتی و... به بار می‌آورد. اهواز به عنوان یکی از هشت کلان‌شهر ایران با معضل حاشیه نشینی مواجه است و بر اساس گزارش‌های رسمی ارائه شده دارای بیش از ۴۰۰ هزار حاشیه‌نشین است.

محله "منبع آب" یکی از مناطق حاشیه‌نشین در شهر اهواز است که هرچند در حاشیه شهر قرار ندارد اما با توجه به ساختار منازل مسکونی و معضلات آن به عنوان یکی از مناطق حاشیه نشین اهواز به شمار می‌آید. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ خانوار در پهنه خطر ویژه در منطقه منبع آب اهواز در سکونتگاه‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند که با مشکلات متعددی در زمینه‌های مختلف از جمله عدم دسترسی به خدمات مناسب شهری از جمله خدمات جمع‌آوری پسماند، سیستم‌های آب و فاضلاب و... مواجه هستند.

لزوم تسریع در جابجایی ساکنان منازل پهنه خطر منبع‌آب اهواز

در این باره محمد خانچی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر لزوم تسریع در جابجایی منازل در پهنه خطر منبع آب اهواز اظهار کرد: بخشی از واحدهای پروژه ۱۶۸۰ واحدی منطقه سپیدار اهواز برای جابه‌جایی منازل موجود در پهنه خطر منطقه منبع آب اهواز اختصاص داده شده است.

وی با بیان اینکه پروژه ۱۶۸۰ واحدی سپیدار اهواز یکی از پروژه‌های در دست اجرا برای جابه‌جایی منازل واقع شده در پهنه خطر منبع آب است، افزود: در این زمینه پس از تکمیل این واحدها تعدادی از آن‌ها به ساکنان منازل مستقر در پهنه خطر منطقه منبع آب تحویل داده می‌شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان ادامه داد: امیدواریم روند اجرای پروژه ۱۶۸۰ واحدی سپیدار اهواز با افزایش تعداد جبهه‌های کاری با سرعت بیشتری اجرایی و تکمیل شود تا بتوان نسبت به جابه‌جایی برخی از منازل پهنه خطر منبع آب اهواز اقدام کرد.

خانچی عنوان کرد: متولی اصلی جابه‌جایی منازل پهنه خطر منبع آب اهواز، اداره کل راه و شهرسازی است و باید برنامه خود را در این زمینه ارائه دهد زیرا این مساله در تعهد آن‌ها است و امیدواریم به بهترین شکل و با سرعت اجرایی شود.

بسیاری از این سکونتگاه‌های ناایمن منطقه منبع آب اهواز که در پهنه خطر قرار دارند به علت ساخت غیرمجاز در حاشیه کوه‌ھا یا تپه‌ھا در معرض تهدید ریزش کوه ھستند و در سال‌های گذشته چند حادثه سقوط صخره بر روی این خانه‌ها منجر به کشته و مصدوم شدن تعدادی از شھروندان شده است. همچنین این منطقه دارای بافت فرسوده است و با هر بار بارش باران خطر ریزش این سکونتگاه‌های ناایمن بر سر ساکنان وجود دارد اما با این حال ساخت و سازھای غیرمجاز ھمچنان در این محله انجام می‌شود.

مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در خصوص اقدامات انجام شده برای حل مشکلات ساکنان منطقه منبع آب اهواز گفت: باید به مناطقی مثل منبع آب که دارای منازل و سکونتگاه‌های غیر رسمی هستند بیش از پیش توجه جدی شود زیرا افرادی که در این خانه‌ها زندگی می‌کنند مردم ما هستند و باید فارغ از شعار مشکلات آن‌ها را حل کنیم.

وی با بیان اینکه دو اقدام برای حل مشکلات ساکنان مناطقی مثل منبع آب در حال انجام است، افزود: مساله سنددار کردن زمین‌ها و خانه‌هایی که در این منطقه در پهنه خطر قرار ندارند یکی از مباحثی است که با استفاده از ظرفیت‌های قانونی پیگیری شده و مردم می‌توانند با مراجعه به اداره کل راه و شهرسازی نسبت به سنددار کردن زمین خانه‌های خود اقدام کنند.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در خصوص جابه‌جایی منازل پهنه خطر منطقه منبع آب گفت: دو پروژه در دست اجرا برای جابه‌جایی ساکنان منطقه منبع آب اهواز و دیگر مناطقی که در موقعیت خطر قرار دارند تعریف شده که یکی پروژه ۲ هزار واحدی نفت و دیگری پروژه ۱۶۸۰ واحدی منطقه سپیدار اهواز است.

یوسفی ادامه داد: پروژه ۲ هزار واحدی نفت که بیش از ۹ سال بلاتکلیف مانده بود اکنون با هزینه‌کرد حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در یک سال گذشته شرایط خوبی پیدا کرده و امیدواریم پس از تکمیل، شاهد استقرار مردم در این واحدها و جابه‌جایی از سکونتگاه‌های ناایمن غیررسمی باشیم.

وی افزود: پروژه ۱۶۸۰ واحدی منطقه سپیدار اهواز نیز دیگر پروژه‌ای است که برای جابه‌جایی ساکنان پهنه خطر اهواز در نظر گرفته شده و قرار است حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ واحد از این طرح با توجه به خطرات جانی که برای ساکنان پهنه خطر منبع آب وجود دارد به سرعت تکمیل و برای جابه‌جایی ساکنان پهنه خطر منبع آب اختصاص داده شود.

نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در کمیسیون عمران مجلس نکاتی به وزیر راه و شهرسازی در خصوص جابه‌جایی ساکنان پهنه خطر اهواز گفته شده و امیدواریم با سرعت‌بخشی به این طرح‌ها شاهد جابه‌جایی منازل پهنه خطر در اهواز باشیم.

در خیابان‌های عمدتا تنگ و پرشیب منطقه منبع آب هیچ شبکه فاضلابی وجود ندارد و فاضلاب خانه‌ها در کوچه‌ها جاری است که باعث بروز آلودگی در منطقه و بیماری کودکان و بسیاری از ساکنین محل شده است. همچنین به دلیل شرایط منطقه، دسترسی و ارائه خدمات شهری در بحث جمع آوری پسماند با مشکل مواجه است و به موجب آن روزانه حجم زیادی زباله در منطقه انباشته می‌شود.

یکی دیگر از نکاتی که ساکنان منطقه منبع آب را با مشکل مواجه کرده، این است که در این منطقه، هیچ زیرساخت مناسبی برای تفریح کودکان و یا زمینی برای بازی آن‌ها وجود ندارد. همچنین خانه‌ھایی که به دلیل غیر ایمن بودن تخریب شده به پاتوق‌ھایی برای مصرف کنندگان مواد مخدر تبدیل شده‌اند و این موضوع امنیت را از ساکنین سلب کرده است.

محمد جامع معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان در این خصوص به ایسنا گفت: براساس قانون بحث شناسایی پهنه خطر و همچنین صدور اخطار برای جابه‌جایی ساکنان از پهنه خطر بر عهده شهرداری‌ها است و در صورت عدم جابه‌جایی باید دیگر اقدامات پیش بینی شده در قانون اجرایی شود.

وی با بیان اینکه دستگاه‌های مسئول به وظایف خود در قبال پهنه خطر منبع آب به خوبی عمل نکرده‌اند و راه و شهرسازی درگیر ماجرا شده است، افزود: در حال حاضر با توجه به اهمیت مساله در منطقه منبع آب اهواز و خطراتی که برای مردم وجود دارد، اداره کل راه و شهرسازی در راستای همکاری حل بخشی از مشکلات سکونتگاه‌های غیر رسمی در پهنه خطر را به عهده گرفته است.

معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان گفت: پروژه‌هایی که برای جابه‌جایی ساکنان پهنه خطر منطقه منبع آب در دست اجرا هستند پروژه‌هایی زمانبر هستند که شاید تا بیش از یک سال و چند ماه زمان نیاز داشته باشند اما تلاش خواهیم کرد تا به بهترین شکل پروژه‌های در دست اجرا را برای جابه‌جایی ساکنان منطقه آب اجرایی کنیم.

جامع با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری اهواز، اداره کل راه و شهرسازی استان و استانداری خوزستان در خصوص تقسیم وظایف برای حل مشکلات منطقه منبع آب اهواز گفت: اداره کل راه و شهرسازی بخشی از ساخت واحدها را برای جابه‌جایی ساکنان پهنه خطر به عهده گرفته است اما مباحثی مثل آماده سازی زیرساخت‌ها و صدور پروانه رایگان و... از مباحثی هستند که متاسفانه مغفول مانده است.

وی با بیان اینکه حدود ۱۰۰ خانوار در پهنه خطر ویژه منطقه منبع آب اهواز زندگی می‌کنند، افزود: با تامین منابع انجام‌شده در سنوات گذشته تعداد محدودی از این خانوارها به شهرهای جدید منتقل شده‌اند. همچنین برای جابهجایی باقی خانوارهایی که در پهنه خطر زندگی می‌کنند در مرحله نخست اجرای پروژه ۱۶۸۰ واحدی و با تکمیل زیرساخت‌ها تا پایان سال تعداد ۲۲۰ واحد آماده تحویل خواهند بود و به این ترتیب تا پایان سال ۲۲۰ خانوار جابه‌جا می‌شوند.

مشکلات اقتصادی یکی از مهمترین عامل‌هایی است که مردم را به زندگی در سکونتگاه‌های غیر رسمی و مناطق حاشیه‌نشین و کم برخوردار مثل منبع آب، هدایت می‌کند. باید دید که با توجه به پروژه‌های در دست اجرا که البته زمانبر هستند چه زمانی مشکل منطقه منبع آب و ساکنان پهنه خطر حل خواهد شد؛ پهنه‌ای که اگر ریزش داشته باشد جان بسیاری به خطر خواهد افتاد و غمی دیگر بر روی غم مردم خواهد شد.

گزارش: شایان حاجی‌نجف - خبرنگار ایسنا

پهنه خطر؛ منبع آب اهواز