رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: اکنون در حوضه کارون، دز و کرخه با توجه به سطوح کشتی که اعلام شده بحث پرداخت معوض کشت را نخواهیم داشت و کشت تابستانه در این حوضه‌ها انجام می‌شود اما در حوضه زهره، خیرآباد و مارون مشکل به قوت خود باقی است و ما برای بحث معوض کشت در این حوضه‌ها در حال پیگیری هستیم.

کیخسرو چنگلوایی روز سه شنبه 22 خردادماه در نشست خبری که به مناسبت هفته جهاد کشاورزی در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: خوزستان با تولید سالانه حدود 16میلیون تن محصولات کشاورزی مقام اول کشور را در این زمینه به خود اختصاص داده است. بیش از 13.5درصد از کل تولیدات کشاورزی کشور در خوزستان تولید می‌شود و همچنین 17.8درصد از تولیدات زراعی کشور نیز به استان اختصاص دارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر استان خوزستان شکر مورد نیاز 31میلیون نفر را تولید می‌کند، افزود: برخی از محصولاتی که در خوزستان تولید می‌شوند مانند گندم، شکر، ذرت و خرما نقش محوری و ملی دارند. ارزش ریالی تولیدات استان که شامل مواد خام تولیدی و فرآورده‌های خروجی از کارخانه‌های صنایع تبدیلی است سالانه چیزی معادل 25 هزار میلیارد تومان است.

 

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: ارزش ریالی تولیدات محصولات کشاورزی در خوزستان حدودا 25 برابر اعتبار سالانه عمرانی استان است و این موضوع بیانگر جایگاه مهم و حساس بخش کشاورزی در خوزستان است. نقش ویژه‌ای که این بخش در امنیت غذایی و تولید مواد غذایی دارد نیز یکی دیگر از اهمیت‌های بخش کشاورزی خوزستان در استان و کشور است.

 

چنگلوایی با بیان اینکه شرایطی که برای توسعه در استان خوزستان وجود دارد، در هیچکدام از استان‌های دیگر کشور وجود ندارد، عنوان کرد: امیدواریم طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری که اکنون در استان در حال اجرا است، روزی به همان طرح 800 هزار هکتاری مقام معظم رهبری تبدیل شود که نظر همه مسئولان استان نیز بر همین مساله است. این مساله می‌تواند تولیدات فعلی محصولات کشاورزی استان را در گام اول به حدود 27 میلیون تن برساند که یک عدد بسیار قابل توجه برای کشور و استان است.

 

وی گفت: چند کار اساسی و پایه‌ای به عنوان محور کار در سیاست‌های اجرایی سازمان در دستور کار قرار گرفته است. یکی از این کارها ارتقاء بهره‌وری عوامل تولید از جمله آب است زیرا در طول چند سال گذشته به این موضوع رسیده‌ایم که 31 میلیارد متر مکعب آبی که آورد سالانه بود تحقق پیدا نمی‌کند و با مشکلاتی در بحث آب مواجه هستیم.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اظهار کرد: مشکلاتی که امسال در حوضه زهره و خیرآباد، مارون و پس از 50 سال در حوزه سد دز داشتیم ما را وادار می‌کند که به فکر این باشیم که بیش از گذشته ارتقای راندمان آب را در دستور کار خود قرار دهیم و در نهایت به کارایی بالاتر مصرف آب برسیم.

 

چنگلوایی بیان کرد: یکی از کارهایی که در این زمینه به دنبال آن هستیم، بحث اصلاح روش‌های آبیاری و توجه ویژه به توسعه سیستم‌های نوین آبیاری تحت فشار است. در سال گذشته چیزی حدود 7 هزار هکتار از اراضی را از طریق آبیاری تحت فشار آبیاری کردیم و این مساله در حالی است که متوسط 30 سال گذشته 1350 هکتار بوده است.

 

وی ادامه داد: امسال در حال برنامه‌ریزی هستیم تا در صورت تامین اعتبار بتوانیم حدود 40 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان را از طریق آبیاری تحت فشار، آبیاری کنیم. همچنین احداث شبکه‌های فرعی، بهسازی انهار عمومی، تجهیز و نوسازی، بخشی دیگر از فعالیت‌های زیربنایی و فیزیکی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در راستای بهره‌وری بیشتر از آب است.

 

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با اشاره به اقدامات غیر سازه‌ای انجام گرفته در این سازمان اظهار کرد: آموزش کشاورزان، استفاده از ارقام مقاوم، کشاورزی حفاظتی و تناوب کشت از جمله اقدامات غیر سازه‌ای انجام گرفته در سازمان برای افزایش راندمان و بهره‌وری از آب است.

 

چنگلوایی ادامه داد: یکی دیگر از اقداماتی که در سطح ملی و استانی در حال پیگیری است و به نوعی به کاهش مصرف آب، ارتقای راندمان آبیاری و پایداری تولید کمک می‌کند، بحث اصلاح الگوی کشت است که در این زمینه نیز استان خوزستان جز استان‌های پیش قدم در این زمینه است. مصداق عینی این موضوع بحث کشت چغندر قند در استان است که در سال 92 هیچ کشتی در این زمینه انجام نمی‌گرفت اما اکنون این کشت در 12 هزار هکتار از اراضی استان صورت می‌گیرد و در برنامه داریم سطح زیر کشت این محصول را در خوزستان به 80 هزار هکتار برسانیم.

وی در خصوص بحث تولید محصولات سالم گفت: با توجه به مشکلاتی که در سال‌های گذشته در اثر مصرف بی رویه کودهای شیمیایی و سموم به وجود آمده بود، در کشور شورای عالی کاهش مصرف کود و سموم تشکیل شد و در این زمینه خوزستان یکی از استان‌هایی است که پیشتاز این موضوع و به دنبال رویکرد استفاده از مواد بیولوژیک است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان بیان کرد: یکی از خلاءهایی که در بخش کشاورزی در استان وجود دارد، بحث عدم تناسب رشد صنایع تبدیلی و تکمیلی متناسب با تولیدات محصولات کشاورزی خوزستان است. در این زمینه در سال 92 کل ظرفیت بهره برداری از صنایع تبدیلی و تکمیلی استان چیزی حدود 625 هزار تن بود اما این عدد در پایان سال 96 به حدود  965 هزار تن رسید. این موضوع یکی از سیاست‌هایی است که به طور جد پیگیری آن هستیم.

چنگلوایی با بیان اینکه به دنبال توسعه شهرک های کشاورزی در استان خوزستان هستیم، اظهار کرد: توسعه متوازن و توجه به زنجیره تولید از دیگر مسایلی است که در بخش کشاورزی مورد توجه است و در حال شکل گیری در استان است. همچنین در بحث عرضه محصولات کشاورزی در قالب بورس، خوزستان به عنوان استان پایلوت فعالیت کرده و عملکرد در این زمینه بسیار خوب بوده است. در بحث فروش ذرت و جو این کار انجام گرفته و نتیجه نیز بسیار خوب بوده است.

 

وی گفت: مجموع تولیدات خوزستان در پایان سال 92 حدود 12.5میلیون تن بوده است اما اکنون با رشد 27.5 درصدی میزان تولیدات کشاورزی استان را به حدود 16 میلیون تن رسانده‌ایم. تولید چغندرقند در استان در سال 92 صفر بود اما اکنون این میزان به حدود 750 هزار تن رسیده است و پیش بینی می‌کنیم که این عدد به حدود یک میلیون تن برسد.

 

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: در سال 92 کل شکر تولیدی استان حدود 15هزار تن بود اما این عدد در پایان سال 96 به حدود 84 هزار تن رسید. در زمینه تولید گوشت و مرغ رشد حدود 33 درصدی را از سال 92 تا 96 شاهد هستیم. همچنین در بحث تولید و استحصال آبزیان نیز رشد 41 درصدی رقم خورده است.

چنگلوایی در خصوص بحث کشت تابستانه و محدودیت‌های اعمال شده، عنوان کرد: سال زارعی 96-97 یکی از بی سابقه ترین خشکسالی‌های 60سال گذشته را تجربه کرد. 96 درصد از مساحت خوزستان در خشکسالی بسیار شدید و 4 درصد از مساحت استان در خشکسالی شدید است. نکته مهم این است که نه تنها در سطح استان خشکسالی داشتیم، بلکه استان‌های بالادست نیز که تامین کننده آب ذخیره پشت سدهای استان هستند، دچار مشکل شدند.

 

وی ادامه داد: عدم بارندگی در برخی از شهرستان‌های استان و در بالادست مشکلی را تحت عنوان خشکسالی شدید و بی سابقه برای خوزستان به وجود آورد. این موضوع باعث می‌شود تا علاوه بر کمبود آب با مشکل کیفیت آب نیز مواجه باشیم. در سال گذشته در حوضه زهره و خیرآباد در مقطع هندیجان  ECآب به حدود 22 هزار میکروموس رسید و عملا آب مرده‌ای که در آن منطقه وجود داشت نیز قابل استفاده نبود.

 

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان بیان کرد: در حوضه مارون و زهره و خیرآباد 40 هزار هکتار از اراضی کشت شده گندم حتی آب اول را نیز دریافت نکردند و کشت‌های انجام گرفته به طور کامل خشک شدند. سال گذشته و پس از 50 سال در حوضه سد دز برای اولین بار آب نوبت بندی شد.

 

چنگلوایی اظهار کرد: سازمان آب و برق اگر واقعا آبی در اختیار داشته باشد، قطعا آن را می‌فروشد و پول آن را دریافت می‌کند همانطور که در سال‌های گذشته این اتفاق افتاده و مشکل خاصی در بحث تامین آب وجود نداشت و همه سطوح مد نظر برای کشت‌های تابستانه تامین آب می‌شد اما امسال یک شرایط ویژه‌ای حاکم است.

 

وی با اشاره به بحث عدم کشت عنوان کرد: بحث عدم کشت محصولات در تابستان از اسفندماه سال گذشته در استان خوزستان و بر اساس پیش بینی‌های انجام گرفته در سازمان آب برق با توجه به بارندگی‌های ماه‌های آینده و میزان آورد آب رودخانه و سدها آغاز شد اما به دلیل کارهای کارشناسی که در سازمان جهاد کشاورزی انجام گرفته بود در مقابل بحث ممنوعیت کشت در تابستان مقاومت کردیم.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: 27درصد بارندگی خوزستان در بهار اتفاق می‌افتد و با توجه به این موضوع عنوان کردیم که در اسفندماه نباید در خصوص کشت بهاره و تابستانه تصمیم گیری شود. خوشبختانه بارندگی‌هایی که اواخر فروردین ماه و اردیبهشت اتفاق افتاد، به نوعی جو را تغییر داد و به موضوع کشت کمک کرد.

چنگوایی افزود: از اسفندماه تا کنون سه سناریو برای بحث کشت داشتیم. بحث اول ممنوعیت کامل کشت بود که نباید در هر پنج حوضه هیچ کشت محصولات کشاورزی انجام می‌گرفت. سناریوی بعدی این بود که فقط در حوضه کرخه کشت انجام بگیرد و در نهایت سناریوی نهایی که در قالب نامه‌ای به همه شهرستان‌ها ابلاغ شد این بود که از ممنوعیت مطلق کشت تابستانه به کشت 170هزار هکتار از اراضی کشاورزی برسیم.

وی با بیان اینکه با تلاش‌های انجام گرفته در بحث کشت پاییزه از ممنوعیت مطلق کشت تابستانه به کشت 170هزار هکتار رسیده‌ایم، ادامه داد: این 170هزار هکتاری که برای کشت تابستانه در نظر گرفته شده به جز سطح باغات، نیشکر و کشت گیاهان دائمی است. با در نظر گرفتن سطح زیر کشت همه این محصولات این عدد به 335 هزار هکتار می‌رسد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در خصوص ممنوعیت کشت برنج اظهار کرد: محدودیت کشت برنج خلق الساعه نیست و چندین سال است که بحث اصلاح الگوی کشت برنج در همه ایران و خوزستان در حال پیگیری است. یک زمانی در استان حدود 100هزار هکتار برنج کشت می شد اما سال گذشته این عدد به حدود 47 هزار هکتار رسید. بنابراین بحث محدودیت کشت برنج یک سیر داشته و خلق الساعه نبوده است.

 چنگلوایی با اشاره به کارهای اصلاحی که در بحث کشت برنج در استان انجام گرفته است، ادامه داد: در حال حاضر حدود 30هزار هکتار از کشت برنج استان به صورت خشکه کاری کشت می‌شود و روش‌های گذشته که بسیار آب بر بوده‌اند منسوخ شده است. این مسایل باعث شده تا حداقل 40درصد در مصرف آب شلتوک صرفه جویی داشته باشیم.

 

وی در خصوص بحث معوض کشت اظهار کرد: اکنون در حوضه کارون، دز و کرخه با توجه به سطوح کشتی که اعلام شده بحث پرداخت معوض کشت را نخواهیم داشت و کشت تابستانه در این حوضه‌ها انجام می شود اما در حوضه زهره، خیرآباد و مارون مشکل به قوت خود باقی است و ما برای بحث معوض کشت در این حوضه‌ها در حال پیگیری هستیم.

وی در خصوص طرح 550هزار هکتاری عنوان کرد: تا پایان تیرماه امسال فاز اول طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری به اتمام می‌رسد. وزارت نیرو مجوز تخصیص آب فاز دوم را صادر کرده است. در این زمینه کتبا آقای دکتر اردکانیان به رییس جمهور ابلاغ کرده است که برای 229هزار هکتار فاز دوم طرح 550هزار هکتاری مقام معظم رهبری مشکلی نداریم.