عضو کرسی‌ مطالعات راهبردی محیط زیست شورای عالی امنیت ملی گفت: انتقال های خاموش و نامریی که به بهانه 'حق ما' و شعار افزایش اشتغال در مسیر رودخانه های کارون، دز زهره و در استان های همجوار خوزستان صورت می گیرد، به اندازه طرح های انتقال آب خطرناک هستند.

محمد درویش روز یکشنبه در نشست انتقال آب و اثرات آن بر محیط زیست در دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار کرد: انتقال نامریی که در استان های همجوار خوزستان به شکل خطرناکی در حال رخ دادن است، به شدت محیط زیست خوزستان را در کنار طرح های انتقال آب تحت تاثیر قرار داده است.

وی افزود: ضروری است تا طرح های اشتغال غیر کشاورزی در استان های بالادست خوزستان تعریف شود تا کشاورزی در این استان مستعد نابود نشود.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور یادآور شد: خوزستان جلگه ای ریز دانه و فاقد آبرفت های درشت دانه بوده و به همین دلیل در این استان به جای قنات، همواره از سد استفاده می شد تا از ظرفیت حاصلخیزی خاک استفاده شود.

وی ادامه داد: وظیفه شورای امنیت ملی این است که با کم کردن این نقص ها بتواند به اتحاد ملی کمک کرده و بر اساس آمایش سرزمین، بهترین مزیت را برای هر استان معرفی کند.

درویش، نخستین اشتباه مدیریتی کشور را استقرار پر مصرف ترین صنایع جهان در استان اصفهان و جانمایی نادرست طرح هایی مانند فولاد و کارخانه تایر در اصفهان عنوان کرد و گفت: برای کاهش دمای آهن از 450 به 50 درجه سانتیگراد و شکل گیری فولاد، باید در هر ساعت هزار متر مکعب آب شیرین مصرف کنیم در حالی که ساخت آن در هرمزگان از بسیاری از مشکلات زیست محیطی کنونی جلوگیری می کرد.

وی با انتقاد از میزان ارتباط دانشگاه و دولت در کشور ادامه داد:برخی پژوهشگران کشور توانایی کار کردن بر روی طرح هایی را دارند که به جای هزار متر مکعب، تنها 10 لیتر آب برای صنعت مصرف می شود ولی دولت توان پرداخت هزینه سه میلیاردی پژوهشی در این زمینه را ندارد.

مدیر کل سابق دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست اجرای طرح های عمرانی بدون در نظر گرفتن حوزه مقصد را اشتباه مدیریتی دیگر کشور عنوان کرد و افزود: حاد شدن وضعیت زیست محیطی در خوزستان باعث مهاجرت بسیاری از نخبگان این استان و کاهش بار آموزشی در این استان که بیشترین جمعیت دانش آموزی کشور را دارد، شده است.

وی ادامه داد: به گفته مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در سال های اخیر 10 هزار معلم از خوزستان رفته اند و 10 هزار معلم دیگر نیز درصدد مهاجرت از این استان هستند.

درویش با اشاره به کم برخورداری استانی غنی مانند خوزستان گفت: این استان در سرشماری95، بالاترین نرخ زاد ولد(4.3) را داشته ولی افزایش جمعیت آن تنها 0.7 درصد بوده و کابوس و هشدار بزرگتر خوزستان کوچ دسته جمعی نخبگان و فرزانگان بوده که باید جلوی آن را بگیریم.

وی با تاکید بر اینکه با تکیه بر قابلیت های هر استان می توان از زیان به کشور جلوگیری کرد، افزود: اصفهان می تواند بدون استقرار صنایع آب بر و به جای افزایش پنج برابری میزان کشاورزی در سه دهه، مهمان پذیر درجه یک ایران و نصف جهان باشد.

عضو کرسی محیط زیست شورای امنیت ملی کشور ادامه داد: هم اکنون یزد به عنوان یکی از استان های کم آب کشور به شمار رفته اما در عین حال سازنده 55 درصد سفال و کاشی و یکی از پنج تولید کننده گوشت قرمز کشور بوده که برای هر کیلوگرم، یک هزار و 500 لیتر (پنج برابر برنج) نیاز دارد.

وی ادامه داد: یزد، پایتخت گِل نیز با کهن زادبوم های تاریخی و ناب ترین چشم اندازهای بیابانی خود بدون نیاز به یزد تایر و تولید سفال و کاشی و گوشت می تواند با اتکا برا قابلیت های خود با مشکلات کمتری روبه رو باشد.

درویش یادآور شد: طرح های انتقال آب نشانه های نادرستی از عملکرد ما بوده که باید اصلاح شود و به جای انتقال آب باید دید چه اتفاقی افتاده که نیازهای مردم اصفهان و یزد با منابع حوزه خودشان تامین نمی شود و درصدد رفع آن بر آییم.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور با اشاره به تبعات ساخت کارخانه ها در استان یزد گفت:علاوه بر کمبود آب، ساخت کارخانه های بی شمار در یزد، میبد و اردکان، باعث کمبود نیروی کار در یزد و ورود 44 درصد نیروی کار خارج از استان و همچنین کاهش ضرایب امنیتی و آسیب های اجتماعی در این استان شده است.

وی با بیان اینکه کم آبی 10 هزار میلیارد ریال به نیروگاه های برق آبی خسارت وارد کرده ، افزود: این خسارت که به دلیل تعیین خوزستان به عنوان قطب نیروگاه های برق آبی و صرف هزینه و سپس چراغ سبز دادن به طرح های انتقال آب بوده، مصداق حیف و میل بیت المال بوده است.

درویش به دانشجویان تاکید کرد که با دانشجویان و اساتید دانشگاه های یزد و اصفهان تعامل بیشتری صورت بگیرد تا به دور از تعصب، در راستای حفظ سرزمین خود گام برداریم.

وی همچنین گفت: محیط های دانشگاهی باید در پروژه ها و پایان نامه های خود بیشتر به بحث آب، انتقال آن و اثرات انتقال آب و انتقال های نامریی و خطرناک بپردازند.

عضو کرسی محیط زیست شورای امنیت ملی کشور گفت: خوزستان با وجود داشتن یک سوم آب های جاری کشور، هیچ آب مازادی نداشته و بیان جمله 'مازاد بودن آب در خوزستان' نشان کم دانشی گوینده آن است.

درویش اظهار کرد: اگر متوجه ظرفیت زیستی سرزمین خود نباشیم، در کمترین زمان آن را به قهقرا می بریم بنابراین باید در استان های کشور بر اساس ظرفیت زیستی و استعدادهای هر استان برنامه ریزی و عمل کنیم.

وی افزود: بخشی از تنوع زیستی خلیج فارس را موجوداتی تشکیل می دهند که در محل تلاقی آب شیرین و شور زندگی می کنند بنابراین با کاهش ورود آب شیرین، نه تنها صیادی و تنوع زیستی ، بلکه بخشی از غذای سالم کشور را هم نابود کرده ایم.

محمدعلی آخوندی عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز وقوع گرد و غبار و کاهش باران را یکی از اثرات انتقال آب دانست و گفت: هم اکنون 170 سد در حوضه کرخه، مارون، کارون، جراحی و زهره ساخته شده یا در حال ساخت بوده که کامل شدن آن، باعث خشکی دشت ها، و توفان های گرد و غبار مانع ریزش جوی خواهند شد.

وی افزود:دلیل اتفاق نیفتادن برخی بارش ها در خوزستان با وجود پیش بینی هواشناسی، توفان های گرد و غبار با منشا جنوب شرق بوده است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با انتقاد از کاهش حق آبه در کشاورزی، نیشکر و موارد دیگر ادامه داد: طبیعی است که باید بیشتر منابع آب کشور صرف کشاورزی بشود تا وابسته دیگر کشورها نمانیم.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان اینکه خوزستان بهترین نقطه کشور از نظر کشاورزی است، گفت: آب تجدید شونده در بلندی هایی مانند زاگرس و البرز ذخیره می شود بنابراین باید کشاورزی، ساخت وساز و توسعه شهری در این مناطق برای جلوگیری از آلایندگی آب های تجدیدشونده محدود و ممنوع شود. 

آخوندی، احداث سدها بر روی حوزه های آبی خوزستان و استفاده از تلمبه ها در مسیر رودخانه های آن را دو خطر بسیار مهم این حوضه عنوان کرد و افزود: بیش از سه میلیارد متر مکعب آب به دلیل ساخت سدها و استفاده از تلمبه ها در بالادست حوضه آبی خوزستان منحرف شده و به محیط زیست خوزستان ضربه جبران ناپذیری وارد می کند.