امین محمودزاده امروز در گفت وگو با خبرنگار فارس در شوشتر اظهار داشت: در ایام نوروز سالجاری در سازههای آبی تاریخی شوشتر برنامه های فرهنگی هنری متعددی اجرا میشود که در این باره در حال برنامهریزی هستیم.
وی خاطر نشان کرد: در ایام نوروز مخاطبان بسیار زیادی به سازههای آبی تاریخی شوشتر مراجعه میکنند که در این باره باید از نظر اجرای برنامه فرهنگی با دست پر از آنها استقبال کرد. تلاش شده است در این باره از برنامه های بومی همین منطقه و شهرستان استفاده شود و حتی صنایع دستی عرضه شده باید از شهرستان شوشتر باشد.
محمودزاده با تاکید بر اینکه باید تلاش کرد تا مجموعه سازه های آبی تاریخی شوشتر در ایام نوروز متفاوت باشد، خاطر نشان کرد: باید تلاش کرد تا در ایام نوروز شهرستان شوشتر و به ویژه سازههای آبی تاریخی شوشتر متفاوتتر از سال قبل باشد و در این باره در حال برنامهریزی هستیم.
وی درباره شرایط کنونی سازههای آبی تاریخی شوشتر افزود: تونل بلیتی در برخی از قسمت ها شرایط مناسبی ندارد و به این دلیل اهمیت اجرایی شدن این پروژه برای پایگاه سازه های آبی شوشتر بسیار زیاد است.
وی با اشاره به اینکه این تونل در سال های گذشته استحکام بخشی شده است، افزود: این تونل بیش از 340 متر طول دارد که در سال های گذشته بیش از 150 متر از این تونل استحکام بخشی شده است و در این پروژه بخش های بحرانی این اثر تاریخی استحکام بخشی شد.
محمودزاده با اشاره به اینکه در شرایط کنونی این پروژه را قرار است سازمان آب و برق خوزستان اجرایی کند، گفت: تا کنون بیش از 25 تا 30 درصد از این اثر تاریخی استحکام بخشی شده است و مابقی قسمت های آسیب دیده نیز قرار است در فاز دوم و نهایی این پروژه اجرایی شود.
مدیر پایگاه جهانی سازه های آبی شوشتر با اشاره به اینکه با سازمان آب و برق خوزستان برای اجرای این پروژه توافق نهایی شده است، گفت: سازمان آب و برق خوزستان برای اجرای این پروژه اعتبار مناسبی در نظر گرفته است و قرار است در این پروژه بیش از 1.2 میلیارد تومان اعتبار هزینه کند.
محمودزاده با اشاره به شرایط این اثر گفت: این اثر به دلیل اینکه در زیر مناطق مسکونی در سطح شهرستان مستقر است در صورت هر گونه تخریب و یا نشست می تواند مشکلات بسیار زیادی برای مردم در سطح شهرستان شوشتر ایجاد کند و به این دلیل استحکام بخشی این اثر اهمیت بسیار زیادی دارد.
تونل بلیتی در سمت شرقی «مجموعه آسیابها و آبشارها» قرار دارد و کار این تونل آبرسانی از پشت پل بند گرگر به آسیابهای ضلع شرقی مجموعه و هدایت حجمی از اضافه ی آب رودخانه جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به مجموعه است.
«بلیت» در بین النهرین باستان به الهگان مادر و تولد گفته می شود. «بلیتی» نام منطقهای در وجه شرقی «شوشتر» است و از آنجا که تونل از زیر این منطقه عبور می کند به همین نام شناخته میشود.
سطح آبگیر تونل بلیتی در ارتفاع بالاتری نسبت به بقیه ی تونل های مجموعه است که این اختلاف سطح باعث شده تا بعنوان سر ریز «پل بند گرگر» عمل کند.
از تونل بلیتی تعدادی کانال منشعب می شود که برخی از آنها «نِیر» نام دارند و جهت آبیاری اراضی پایین دست و آبرسانی به منازل استفاده میشدند که در حال حاضر تمامی آنها مسدود و فقط مسیر یکی از آنها باز است.
در گویش شوشتری به تونل های فرعی منشعب شده از تونل اصلی «نِیر» گفته می شود.
تعداد دیگری از این تونل های فرعی برای گرداندن چرخ آسیاب های ضلع شرقی مجموعه استفاده شده اند. پساب آسیاب ها و تونل های اصلی محوطه به صورت آبشارهایی به محوطه می ریزد و بزرگترین خروجی تونل بلیتی با نام «طوف دیدی» شناخته می شود. چون این آبشار از سمت مجموعه آسیابها و آبشارها دیده نمی شود و فقط بخار آب حاصل از ریزش آب قابل رویت است به این نام معروف شده است.
در گویش شوشتری «طوف» به معنی آبشار و «دید» همان دود یا غبار است.
در طوف دیدی فقط در ماه های پر باران آب جاری است ولی دیگر خروجی های تونل بلیتی، با نام های «داراب خان» و «دوبرادران» در سایر ماههایی که تونل «دهانه شهر» آب داشته باشد نیز جاری هستند.