لزوم توجه به پیشگیری در مدیریت بحران

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفت: مدیریت بحران شامل چهار مرحله پیش‌بینی و پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی است. با این وجود متاسفانه دیدگاه اکثر ما به این سمت سوق یافته که باید بایستیم تا بحرانی بروز کند و بعد با آن بحران مقابله کنیم در حالی که اولا هزینه‌های مقابله با بحران بالاتر است و ثانیا امکانات و تجهیزات ما کفاف مقابله سریع و به موقع با بحران‌ها را چه در کل کشور و چه در استان نمی‌دهد.

وی ادامه داد: باید کمیته‌های ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان، کشاورزان و مردم را نسبت به تبعات آتش زدن کاه و کلش مزارع که شامل آسیب مزارع، ایجاد آلودگی و همچنین نابودی جنگل‌ها و مراتع به علت سرایت احتمالی آگاه کنند و در این زمینه آموزش دهند. در اینجا وظیفه سازمان جهاد کشاورزی است که فرهنگسازی کند و آموزش دهد.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان عنوان کرد: بر اساس قوانین، آتش زدن کاه و کلش مراتع جرم است و فردی که مرتکب این جرم شود، باید توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع یا جهاد کشاورزی به محاکم قضایی معرفی شود.

حاجی‌زاده یکی از علل آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های استان را گرمای بالا عنوان کرد و افزود: گرمای بالا موجب می‌شود همه چیز قابل اشتعال شود و متاسفانه عابر یا مسافری که در حال رد شدن از کنار یک مرتع یا جنگل است، با انداختن ته سیگار خود، یک فاجعه به بار می‌آورد. خشکسالی‌های اخیر نیز بر این دلایل اضافه شده است.

وی ادامه داد: همچنین استان خوزستان به جای بارندگی در پیک بارش‌ها یعنی آبان تا اسفندماه، شاهد بارش باران در فروردین و اردیبهشت ماه است که این موضوع سبب افزایش رشد علف‌ها می‌شود. در این حالت علف‌ها که رشد کرده‌اند در فصل گرم خشک می‌شوند و آماده اشتعال می‌شوند. در این مدت عمدتاً و بیشتر شاهد آتش‌سوزی در مراتع بودیم و در برخی نقاط آتش‌سوزی در جنگل‌ها را داشتیم که علت آن سرایت حریق در پی آتش‌زدن کاه و کلش مزارع بود.

لزوم استقرار پایگاه امداد جنگل‌ها ومراتع در خوزستان

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با بیان اینکه امکانات اطفای حریق خوزستان واقعا کم است، اظهار کرد: بر اساس گفته رئیس مدیریت بحران کشور، سازمان منابع طبیعی مجوز استخدام سه هزار نفر نیروی اطفای حریق را اخذ کرده که باید این نیروها را استخدام می‌کرد اما متاسفانه در برخی مناطق این مجوزها را تغییر کاربری دادند. یعنی مجوز نیروی اطفای حریق اخذ کردند و به وسیله آن کادر اداری یا منشی استخدام کرده‌اند. این امر از معضلات ما در کشور است و فکر می‌کنم که این مشکل هم در خوزستان هم همانند کشور و حتی بیشتر وجود دارد.

حاجی‌زاده با اشاره به هم مرز بودن خوزستان با چهار استان و داشتن جنگل‌های مشترک با این استان‌ها، تصریح کرد: عمده جنگل‌های دست‌کاشت کشور در خوزستان قرار دارد. همجواری خوزستان با چهار استان کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، ایلام، چهارمحال بختیاری، یعنی هر آتش‌سوزی در جنگل‌های این استان‌ها به جنگل‌های استان خوزستان نیز سرایت خواهد کرد. از طرفی ما در استان مناطق حفاظت‌شده بی‌نظیری مانند منطقه حفاظت شده کرخه یا شیمبار را داریم که محل زیست گونه‌های جانوری و گیاهی بی‌نظیری است. بنابراین قطعا لازم است که در استان پایگاه امداد جنگل‌ها، مراتع و منابع طبیعی و اطفای حریق مستقر شوند اما متاسفانه امکانات اطفای حریق استان در این زمینه کم است.

وی ادامه داد: دومین جلسه مدیریت بحران خوزستان در سال جاری که به ریاست استاندار تشکیل شد تنها به بحث پایگاه‌های اطفای حریق اختصاص یافت. در این جلسه که رئیس یگان عملیات منابع طبیعی و مشاور سازمان جنگل‌ها و مراتع در آن حضور داشتند، مصوب شد که در مدت سه ماه، یک پایگاه امدادی اطفای حریق با تمام تجهیزات از جمله هلی‌کوپتر در استان راه‌اندازی شود. انتظار می‌رود که این مصوبه جهت اجرا توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع و در خوزستان توسط اداره کل منابع طببعی پیگیری شود.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ادامه داد: با این وجود با تمامی مشکلات و محدودیت‌ها هم ما و هم استاندار خوزستان در بحث آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها پای کار آمدیم و دستگاه‌های دیگر را نیز پای کار آوردیم. پای کار آوردن مسئولان و مدیران به ویژه در کشور ما کار راحتی نیست اما در این مدت این کار را انجام دادیم. همچنین باید از نیروهای مسلح، چه ارتش، چه سپاه و چه بسیج مردمی بابت کمک‌رسانی در بحث اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع و همچنین از سازمان‌های مردم‌نهاد و اصحاب رسانه تقدیر و تشکر کرد.

حاجی‌زاده بیان کرد: در حالی که از کارگروه‌های چهارده‌گانه مدیریت بحران که در این مدت فعال شدند، تاکنون تنها یک جلسه برگزار شده، تا به امروز دو جلسه کارگروه سازمان‌های مردم‌نهاد را برگزار کرده‌ایم. در این کارگروه‌های چهارده‌گانه تمام مدیران استان عضو هستند. در حال حاضر می‌توان گفت که اطلاع‌رسانی مدیریت بحران استان بهتر از دیگر بخش‌ها انجام می‌شود. گرچه در این زمینه نواقصی وجود دارد. همچنین کمیته علمی مدیریت بحران برای اولین بار در کشور در خوزستان تشکیل شد که در این کمیته، اساتید نخبه دانشگاه‌های علوم پزشکی و شهید چمران اهواز و آزاد، عضو هستند.

برگزاری سمینار بزرگ ملی آتش‌سوزی پتروشیمی‌ها در ماهشهر

وی بیان کرد: قصد داریم در خصوص آتش‌سوزی پتروشیمی‌ها یک سمینار بزرگ ملی با دعوت از کشورهای موفق در اطفای این نوع آتش‌سوزی‌ها در ماهشهر تا پایان سال جاری برگزار کنیم. کارهای ویژه و بزرگی با حمایت استاندار و معاونت عمرانی توسط مدیریت بحران در حال انجام است اما باید توجه داشت که زیرساخت‌های استان فرسوده هستند.

برخی مقره‌های برق خوزستان مربوط به قبل از انقلاب هستند

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفت: در ماه‌های گذشته که به علت قطعی برق، شستشوی مقره‌ها انجام شد؛ در بازدید از ایستگاه‌های فوق توزیع، مقره‌های ساخت کشورهای آمریکا و ژاپن را مشاهده کردیم که قطعا این مقره‌ها مربوط به قبل از انقلاب هستند. این مقره‌ها این همه سال تعویض نشده و به صورت مرتب شستشو نشدند. نه تنها ریزگردهای رایج در خوزستان، بلکه اگر گرد و خاک‌های معمولی هم روی این مقره‌ها می‌نشست باعث عایق شدن این مقره‌ها می‌شد.

حاجی‌زاده گفت: بر اساس گفته مدیرعامل شرکت برق اهواز، بخش توزیع برق اهواز از شهرهایی مانند یاسوج نیز پایین‌تر است زیرا اینها شهرهایی هستند که توسعه آنها به تازگی انجام شده اما بسیاری از زیرساخت‌های خوزستان به قبل از انقلاب بازمی‌گردد. پس از انقلاب زیرساخت‌هایی به خوزستان اضافه شد اما جنگ موجب نابودی بسیاری از این زیرساخت‌ها شد. برای بهبود بسیاری از حوزه‌ها نیز به صورت مُسکن و مقعطی کارهایی انجام شد در این حد که امروز بحران را رفع کنیم تا فردا ببینیم چه می‌شود.

وی سیلاب را بحران سوم حاد در استان خوزستان عنوان کرد و افزود: در خصوص این بحران، بسیاری از افراد به مخالفت با سدسازی‌ها پرداختند در حالی که اگر این سدها وجود نداشت، در سیل رودخانه‌های کرخه و دز در فروردین سال گذشته با معضلات زیادی مواجه می‌شدیم.

در اهواز مشکل توزیع برق داریم، نه کمبود برق

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفت: ما در خوزستان، مشکل تامین برق نداریم. برخی فکر می‌کنند که در اهواز با کمبود برق مواجه هستیم اما در حقیقت ما مشکل توزیع داریم. بر اساس آمار اعلام شده در همین مدت، مصرف برق در استان خوزستان نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 12 درصد افزایش یافته و بر اساس گفته معاون توانیر در این مدت مصرف برق کشور 56 هزار یا 57 هزار مگاوات بود که از این رقم، هشت هزار و 700 مگاوات به خوزستان اختصاص داشت، یعنی خوزستان تقریبا یک‌هفتم برق کشور را مصرف می‌کند.

عده‌ای از مدیران باید وظایفشان را درست انجام دهند

حاجی‌زاده با بیان این‌که استانداری، نماینده عالی دولت و دستگاه ناظر و حاکمیتی است، گفت: متاسفانه برخی مدیران ما تصور می‌کنند که استانداری تدارکات‌چی آنها است و باید مشکلات بودجه آنها را حل کند. استاندار، تواضع و فروتنی بیش از حدی دارد و پاسخگوی همه است ولی به تبع ایشان، ما نیز باید ملزم باشیم و کار خود را انجام دهیم.

وی افزود: برخی مدیران باید توجه کنند که پیگیری بودجه آنها با خودشان است. بعضی جاها نیاز به نماینده عالی دولت دارند که از آنها حمایت کنند و اینجا است که استاندار باید وارد شود اما این موضوع بد جا افتاده است و برخی فکر می‌کنند استانداری باید بودجه و امکانات را برای آنها مهیا کند تا مدیریت کنند؛ این وظیفه ما نیست.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ادامه داد: علی‌رغم این‌که این کار وظیفه ما نیست، استاندار، معاونان و ما این کار را انجام می‌دهیم. عده‌ای از مدیران نیز باید وظایفشان را درست انجام دهند. من مخالف این شیوه مدیریتی هستم که مدیری 10 سال بر یک مسند بنشیند.

حاجی‌زاده با بیان این‌که بسیاری نیز با سیاست‌های دولت همراه نیستند و این سیاست‌ها را در استان همراهی نمی‌کنند، عنوان کرد: این‌که مقام معظم رهبری فرمودند مدیر متدین، انقلابی، و فعال می‌خواهم، من در این باره به خیلی‌ها می‌گویم، شما شعار آن را می‌دهید و ما به آن عمل می‌کنیم؛ این یک واقعیت است. در عمل باید این کار انجام شود نه در شعار دادن، بنر زدن و ... زیرا این کارها پیروی از دستورات مقام معظم رهبری نیست.

سامانه هشدار سیل باید در خوزستان ایجاد شود

وی با اشاره به نحوه پیگیری تامین خسارت سیلاب سال گذشته تصریح کرد: خوزستان از استان‌های سیلاب‌خیز است. گرچه اکنون که ریزگردها آمده‌اند، ما به دنبال سیلاب می‌گردیم! اما زمانی که سیلاب می‌آید، همه ما را دچار بحران می‌کند.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان در خصوص اعتبارات ماه 12 سال گذشته گفت: این اعتبار 30 میلیارد تومان بود که ما در کمیته برنامه‌ریزی با کارشناسان نشستیم و بر اساس پروژه‌هایی که تعریف شده بود، آن را توزیع کردیم که در سال گذشته به علت مشکلات مالی دولت، این تخصیص انجام نشد زیرا پول اضافه‌تری در بحث ریزگردها آوردند و همه پول‌هایی که داده می‌شود، برای ماه 10 تا 12 است که فصل بحران کشور است.

حاجی‌زاده افزود: با پیگیری‌های استاندار و مکاتبات من، آقای جهانگیری موافقت کرد و این اعتبارات بازسازی خسارات سیل را برای سال 96 تنفیذ کرد. گرچه ما فشار آوردیم و بابت این مساله نیز لازم است از مدیران دستگاه‌ها و مدیران مسکن تشکر کنم که در شعیبیه، کار تعمیر سیل‌بندها را انجام دادند که هنوز پول آن هم داده نشده است.

وی خاطرنشان کرد: این کارها در راستای مقابله با سیلاب بود و بقیه اعتبارات هم تخصیص داده می‌شوند. ما همچنین جلسات متعددی با سازمان آب و برق داشتیم. امروز نیز جلسه تشعشع، فردا دو جلسه در رابطه با آب و پس‌فردا جلسه ریزگردها را داریم. اگر اخبار ما را رصد کنید، می‌بینید چندین جلسه مدیران را به شهرستان‌ها بردیم و در بحث بحران آب بسیاری از شهرستان‌ها، در آنجا جلسه تشکیل دادیم که مشکل برخی شهرها هم حل شده است.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان عنوان کرد: در مساله سیلاب نیز کارهای خوبی در حال پیگیری است اما این یک واقعیت است که سامانه هشدار سیل باید در خوزستان ایجاد شود و هواشناسی هم به دنبال آن است. برخی از دستگاه‌ها نیز متقبل شدند که هزینه خرید آن را پرداخت کنند اما هنوز این کار را انجام نداده‌اند.

تغییر کاربری 13 سالن چندمنظوره بحران در شهرهای خوزستان

حاجی‌زاده با اشاره به مشکلات موجود در بحث تجهیزات گفت: در این مدت کوتاه، دو تلویزیون شهری نصب شد، تجهیزات دیگری نیز نوسازی شده‌اند اما واقعیت این است که ما در دو دستگاه اساسی که بازوی مدیریت بحران استان هستند، دچار مشکل هستیم که یکی هواشناسی و دیگری منابع طبیعی است. هواشناسی به این دلیل که دستگاه‌هایش قدیمی و فرسوده هستند و منابع طبیعی نیز در بحث اطفا، جنگلبانی، بالگرد و ... برای صیانت از جنگل‌ها کمبود امکانات و نیرو دارد.

وی ادامه داد: ما در روز سه‌شنبه جلسه‌ای با دکتر نجار برای بحث اطفا داریم که امیدواریم خروجی خوبی داشته باشد و بتوانیم امکاناتی برای استان لحاظ کنیم. گرچه این تجهیزات را هم ما از اعتبارات خودمان تهیه می‌کنیم.

حاجی‌زاده با بیان اینکه 13 سالن چندمنظوره بحران در شهرستان‌ها وجود دارد که متاسفانه به علت عدم نظارت، همه آنها را تغییر کاربری داده‌اند، تصریح کرد: طبق پروتکل ما و طبق قانون، رئیس ستاد بحران هر شهر، شهردار و رئیس ستاد بحران هر شهرستان، فرماندار است و در استان نیز رئیس ستاد کل بحران استان، استاندار و دبیر آن نیز مدیرکل مدیریت بحران و قائم مقام آن، معاون عمرانی است. متاسفانه در بسیاری جاها شهرداران این وظایف را درست انجام نمی‌دهند. ما باید این 13 سالن را برگردانیم و تلاش کنیم همه 27 شهرستان استان خوزستان دارای سالن‌های چندمنظوره بحران شوند. اگرچه اکنون سه، چهار سالن را برگردانده‌ایم و تجهیزات زیادی برای این 13 سالن خریداری شده ولی استفاده‌ای از آنها نشده است.

باید مدیریت بحران را از بحران در‌آوریم!

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفت: ما در این چند ماه، هم بحران‌ها را مدیریت می‌کنیم و هم مجموعه مدیریت بحران را از بحران در می‌آوریم تا جایگاه واقعی را به آن بدهیم! وظیفه ما نظارت و هماهنگی است. همان اختیاراتی که من در استان دارم، فرماندار در شهرستان دارد و زمانی که بحران اتفاق می‌افتد، فرماندار باید جلسه تشکیل دهد و آن را مدیریت کند و اگر کمک استانی یا کشوری خواست، ما هماهنگ می‌کنیم.

حاجی‌زاده با بیان اینکه نیاز نیست هر کجا آتش‌سوزی می‌شود، حتما مدیرکل بحران و معاون وی در آنجا حضور پیدا کنند، اظهار کرد: برخی جاها لازم است من ورود کنم اما در جایی که فرماندار خودش می‌تواند مدیریت کند، نیاز نیست. به طور مثال اکنون گفته‌اند برای هر یک ساعت پرواز، 10 میلیون تومان برای سوخت بالگرد برای اطفای حریق هزینه می‌شود و این از کارهایی است که ما باید به آن ورود کنیم.

وی تصریح کرد: برخی جاها بحران به وجود نمی‌آید، اما چون پیشیگیری را مقدم می‌دانیم به آن ورود می‌کنیم اگرچه بحران، اجتماعی، امنینی و ... باشد و به ما ربط پیدا نکند زیرا احساس می‌کنیم اگر من به آن ورود کنیم، دستگاه‌های دیگر حساس می‌شوند و پای کار می‌آیند. به طور مثال برای حادثه‌ای که برای کودک سه ساله پیش آمد قبل از مسئولان دستگاه‌های متولی پای کار رفتم.

لازم می‌دانم از فرمانده انتظامی اهواز قدردانی کنم که در همه بحران‌ها، ایشان و کادرشان به خوبی کار می‌کنند و زودتر از همه ورود پیدا کرده و امنیت محیط را برقرار می‌کنند و موجب می‌شوند دستگاه‌های متولی، سریعتر پای کار بروند.

مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ادامه داد: من در همان شب حادثه اعلام کردم، کمیته حقیقت‌یاب تشکیل و با خاطیان امر برخورد می‌شود. ما همه را پای کار آوردیم تا فردای آن روز که این جسد پیدا شد. جلسه‌ای با شهردار، معاون عمرانی، رئیس آب و فاضلاب و ... تشکیل دادیم و همه را پای کار آوردیم. قصور هر دستگاه را نیز در این زمینه می‌گویم اما اینکه قوه قضائیه بخواهد کدام دستگاه را مقصر و مجرم بداند، بحث دیگری است.