در ایامی که استان خوزستان به عنوان یکی از استان های استراتژیک کشور از وقوع طوفان های گرد غبار با منشاهای داخلی و خارجی رنج می برد، معاون امور تالاب ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست از تصویب بی مهابای پروژه های توسعه ای در خوزستان انتقاد کرده و نسبت به تولید کانون های جدید گرد و غبار در این استان هشدار داد.

مسعود باقرزاده کریمی با اشاره به اینکه اگر به رویکرد اکوسیستمی پایبند نباشیم طرح های توسعه ای که امروزه اجرا می شوند یا قرار است اجرا شوند، می توانند در آینده مشکل آفرین شده و کانون های جدید گرد و غبار ایجاد کنند، گفت: در حال حاضر طرح هایی در خوزستان تصویب شده که پتانسیل تولید کانون گرد و غبار را دارند. بنابراین در شرایطی که با صرف هزینه های بالا کانون های فعال گرد و غبار را تثبیت می کنیم باید همزمان بازنگری در برنامه های توسعه و مدیریت سرزمین داشته باشیم تا از ایجاد کانون های جدید جلوگیری کنیم.

وی افزود: اجرای طرح های توسعه ای بدون توجه به ابعاد مختلف آن، باعث محدود شدن منابع آبی، از بین رفتن پوشش گیاهی، چرای بی رویه، شخم زدن های غلط و تخریب منابع طبیعی و در نهایت تبدیل منابع به کانون های گرد و غبار شده است و حالا ادعا می کنند سازمان حفاظت محیط زیست باید با این کانون ها مقابله کند. در مناطقی که کانون های گرد و غبار فعال شده مجبور هستیم اقدامات درمانی خودر ا شروع کنیم برای مثال در دریاچه ارومیه در حال حاضر هزینه و تاوان توسعه ناپایدار در گذشته را پرداخت می کنیم.

معاون امور تالاب ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه اینها بحث های پیچیده ای است که سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی نمی تواند پاسخگوی آن باشد، تاکید کرد: باید دوراندیشی داشته باشیم و از ابتدا سرانجام طرح ها را مد نظر قرار دهیم. این کار بسیار پرهزینه و غیر منطقی است که از انتها به ابتدا حرکت کنیم. منطقی نیست که اجازه بدهیم کانون ها فعال شوند و بعد بگوییم حالا باید کانون ها را تثبیت کنیم. بر همگان روشن است که پیشگیری بهتر و کم هزینه تر از درمان است.

باقرزاده کریمی با بیان اینکه توسعه 550 هزار هکتاری کشاورزی در خوزستان، از جمله طرح‌های توسعه‌ای است که طبیعتا محدود کردن آب‌ تالاب شادگان را به همراه خواهد داشت و در صورت عدم توجه به حق‌آبه این تالاب، آسیب هایی به دنبال خواهد داشت، گفت: وقتی برنامه های کلان توسعه ای در پیش است باید هماهنگی بین طرح ها وجود داشته باشد و ابعاد مختلف طرح ها در نظر گرفته شود. در حال حاضر در بالادست کارون تخصیص وسیع منابع آب در بخش های مختلف صورت گرفته است، این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد و مشخص شود که این تخصیص ها تا چه حد در آب پایین دست کارون اثرگذار خواهد بود.

مسائل کلان کشور را دولت‌ها به هم پاس می‌دهند

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه برای پایداری تمدن سرزمین خود باید فارغ از این دولت و آن دولت، برای حفظ سرزمین مان تلاش کنیم، گفت: اغلب آمارها در مورد پارامترهای هواشناسی و زیست محیطی در ایران منفی است. بارش ها کاهش، دماها افزایش، پوشش های گیاهی رو به تخریب، منابع آبی محدود و سطح آب زیرزمینی رو به کاهش رفته است و اکثر نمودارهای این پارامترها منفی شده است این طور نمی توان کشور را مدیریت کرد چون مسائل کشور از دامان این دولت به دامان دولت دیگر انداخته می شود.

به گفته باقرزاده کریمی، در استان خوزستان این نگرانی ها بارز است چون استانی است که علاوه بر خاک حاصلخیز، 30 درصد منابع آبی و 80 درصد نفت کشور را در خود دارد، بنابراین استانی است که به لحاظ ارزش و اعتبار به کلیه استان ها برتری می کند ولی نتوانسته ایم این استان را ساماندهی و توسعه و محیط زیست را با هم همگن کنیم. طی دهه ها اخیر بخاطر بی مبالاتی ها و اقدامات خودسرانه بخش های مختلف اعم از نفتی ها، کشاورزی ها و آبی ها چنین وضعیتی برای خوزستان و تالاب های این منطقه ایجاد شده است.

این کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه من همواره تالاب را به عنوان شاخص پایداری توسعه عَلَم کرده ام، تاکید کرد: برای اینکه بدانیم توسعه در یک منطقه پایدار بوده یا نه، باید به وضعیت تالاب آن توجه کنیم اگر تالاب سرحال باشد توسعه منطقه پایدار بوده و اگر بیمار باشد توسعه ناپایدار بوده است. تالاب هم به لحاظ ذاتی ارزشمند است و هم از این جهت که معیار توسعه محسوب می شود ارزش دیگری پیدا می کند.

وی با تاکید بر اینکه باید در سیاست های توسعه ای خوزستان بازنگری و تکلیف دستگاه های مسئول مشخص شود، گفت: باید از تصمیمات پشت درهای بسته خودداری شود و ابعاد مختلف طرح های توسعه ای استان از جمله طرح توسعه 550 هزار هکتاری کشاورزی در این منطقه بررسی شود تا نحوه تامین منابع آبی، نحوه مدیریت آلودگی های حاصله از این طرح، مدیریت زه آب ها و ... مشخص شوند.