برای آن ها که غرق در دنیای کامپیوتر و اینترنت هستند شاید باور این نکته سخت باشد که گوگل از سال ۱۳۷۷ تاسیس شده است. درحالی که شاید به اندازه عمرش و حتی بیش از آن در ذهن ما سابقه حضور دارد و خیلی از ما زندگی روزانه مان در فضای مجازی با جست و جو در گوگل معنا پیدا می کند.

گوگل را واقعا می شود جزو برندهای سرآمد در میان برندهایی دانست که به قول معروف، یک شبه ره صد ساله رفته اند و نامی ماندگار در ذهن همه شده اند.

این «همه» که می گوییم در مقیاس جهانی است. جالب این جاست که گوگل به این موفقیت عجیب و غریبی هم که طی این سال ها به دست آورده است، راضی نیست و حالا در تکنولوژی تلفن های همراه و تبلت و حتی تلویزیون، حرف هایی برای گفتن دارد.

بررسی موفقیت های این برند از این جهت مهم است که می تواند به عنوان الگویی تجاری، موردتوجه مدیران و بازرگانان جوان کشورمان قرار بگیرد. همان هایی که هر روز بیش از دیروز اهمیت حضور در فضای مجازی را درک می کنند و در اندیشه گسترش کسب و کار بومی خود به فضای نت هستند. اگر دنبال بازاریابی موفق اینترنتی هستند این پرونده واقعا به دردتان می خورد.

همه فن حریف

شرکت گوگل یک شرکت فعال در عرصه جست و جوی اینترنتی و تکنولوژی تبلیغات است که در تاریخ ۴ سپتامبر سال ۱۹۹۸ تاسیس شد. به گزارش بولتن نیوز این شرکت در عین حال در زمینه عکس، اخبار، نقشه ها، ویدئوها و برنامه هایی که از سوی خود گوگل ساخته شده اند، هم فعالیت می کند. گوگل پربیننده ترین سایت اینترنتی دنیاست و به حدی در سراسر دنیا محبوب است که در زبان انگلیسی حتی فعل to google به معنای جست و جو در اینترنت هم به وجود آمده است.

این فعل هم چنین در زبان های دیگر دنیا هم معادله های مشابهی پیدا کرده است. یکی از ویژگی های خاص گوگل این است که این سایت در تاریخ های مشخصیف شکل لوگوی اصلی خود را به مناسبت رویدادی که در آن تاریخ رخ داده، تغییر می دهد. لوگوی گوگل در این شرایط doodle نامیده می شود.

شرکت گوگل توسط لری پیج و سرگئی برین تاسیس شد که در دانشگاه استنفورد به عنوان داوطلب phd حضور داشتند و به آن ها لقب «پسران گوگل» اطلاق شده است. به گزارش بولتن نیوز اولین فروش سهام گوگل در سال ۲۰۰۴ صورت گرفت. البته پیج، برین و اریک اشمیت قرار گذاشته اند که تا سال ۲۰۲۴ میلادی کنار هم مدیریت گوگل را عهده دار باشند. مقر شرکت گوگل از سال ۲۰۰۶ تاکنون در ماونتین ویو کالیفرنیاست. این شرکت هدف اصلی خود را از ابتدا سازماندهی اطلاعات جهانی و امکان دتسرسی ساده عموم به این اطلاعات عنوان کرده بود. گوگل روزانه بیش از یک میلیارد درخواست جست و جو دارد.

دلیل رشد سریع گوگل، محصولات زنجیره ای و شریک شدن با شرکت های دیگر بود. رشکت گوگل سرویس هایی همچون ایمیل جی میل و شبکه های اجتماعی اورکات و گوگل پلاس را شامل می شود و برنامه هایی همچون مرورگر وب گوگل کروم، ویرایشگر تصویر پیکاسا و سیستم پیام رسانی فوری گوگل تاک به کاربران خود پیشنهاد می دهد.

این شرکت روی سیستم عامل موبایل اندروید نظارت دارد. گوگل به عنوان دومین برند باارزش دنیا از سوی برندز معرفی شده و البته شیوه تجارت این شرکت و خدمات آن، انتقادهایی درمورد عدم رعایت حفظ حریم خصوصی، کپی رایت و سانسور را به گوگل وارد کرده است.

تاریخ شکل گیری ایده گوگل

در ژانویه سال ۱۹۹۶ لری پیج و سرگئی برین دانشجویان دانشگاه استنفورد فرضیه ای را توسعه بخشیدند که براساس آن یک موتور جست و جوگر مبتنی بر آنالیز ریاضی رابطه میان سایت های اینترنتی می توانست نتایج بهتری نسبت به تکنیک های استفاده شده قبلی ارائه دهد. آن ها با این باور که صفحات مربوطه با تعداد لینک های بیشتر می توانستند از اهمیت بیشتری برخوردار باشند، تصمیم به توسعه بخشیدن تئوری خود گرفته و پایه های ساخت یک موتور جست و جوی اینترنتی را بنا کردند.

گوگل درواقع پروژه تحقیقاتی این دو تحت عنوان Back Rub بود. البته این موتور جست و جوگر ابتدا با دامنه google.stanford.edu استفاده می شد و در سال ۱۹۹۷ با دامنه google.com ثبت شد و این شرکت یک سال بعد در سپتامبر سال ۱۹۹۸ تاسیس شد. به گزارش بولتن نیوز اولین دفتر کار گوگل در گاراژ خانه سوزان وژکیکی در منلوپارک، کالیفرنیا قرار داشت. در تاریخ هفتم ماه می سال ۲۰۱۰ میلادی گوگل با آپدیت های مهمی در مورد نمای گرافیکی و بهترشدن و کارایی های بیشتر رو به رو شد که این بزرگترین به روزشدن انجام شده در تاریخ گوگل به شمار می رفت.

تبلیغات

۹۹ درصد از درآمدهای گوگل ناشی از برنامه های تبلیغاتی این شرکت است. تنها در سال ۲۰۰۶ این شرکت ۱۰/۴۹۲ میلیارد دلار از مجموع تبلیغات خود درآمد داشت. گوگل نوآوری های متعددی در عرصه تبلیغات اینترنتی داشته که این شرکت را در بازار تبلیغات به یکی از بزرگ ترین شرکت ها تبدیل کرده است.

این شرکت از ادسنس و دابل کلیک هم برای تبلیغاتش استفاده می کند. اد سنس با هدف درآمدزایی از طریق اینترنت در سال ۲۰۰۳ توسط گوگل به وجود آمده به گونه ای است که اگر از یک پایگاه اینترنتی روزانه بیش از ۱۰ هزار نفر دیدن کنند، می توان در روز دستکم ۱۰ دلار درآمد کسب کرد.

هر کلیک بین ۰/۱ تا ۱۰ دلار قیمت دارد. دابل کلیک را گوگل در سال ۲۰۰۷ با ۳/۱ میلیارد دلار خرید که بزرگ ترین خرید تاریخ گوگل به شمار می رفت. تبلیغات در این پایشگاه در کنار محتوایی که ارتباط نزدیکی به آن دارند، قرار می گیرند. اولین تعدیل نیروی مهم گوگل با اخراج ۳۰۰ نفر از کارمندان دابل کلیک صورت گرفت که یک چهارم کارمندان این شرکت در آمریکا را شامل می شدند.

سرمایه و پیشنهاد عمومی سازی اولیه

نخستین بودجه ای که برای گوگل زمانی که هنوز این شرکت ثبت نشده بود، اختصاص یافت توسط اندی بکتولشیم موسس سن مایکروسیستمز و به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار بود. سال ۱۹۹۹ برین و پیج پیشنهاد فروش گوگل را به مدیرعامل «اکسایت» جرج بل به مبلغ یک میلیون دلار ارائه کردند ولی این پیشنهاد از سوی بل رد شد و او ۷۵۰ هزار دلار را به برین و پیج پیشنهاد داد. در همان سال سرمایه ای حدود ۲۵ میلیون دلار برای گوگل اعلام شد.

اولین پیشنهاد عمومی سازی IPO گوگل در سال ۲۰۰۴ مطرح شد. سهام گوگل به شکل مزایده آن لاین با استفاده از سیستمی که مورگان استنلی و کردیت سوئیس ساخته بودند، به فروش رسید و سرمایه ای بیش از ۲۳ میلیارد دلار نصیب گوگل کرد. سهام بعد از IPO عملکرد خوبی داشت و در سال ۲۰۰۷ به ۷۰۰ دلار برای هر سهم رسید که عمده آن بابت فروش بالا و تبلیغات اینترنتی بود. این شرکت هم اکنون در فهرست بورس نزدک با نام GOOG و در بورس فرانکفورت با نام HHQ1 حضور دارد.

خرید موتورولا

در پانزدهم آگوست سال ۲۰۱۱ گوگل اعلام کرد که قصد خریداری بخش تلفن های همراه شرکت موتورولا تحت نام موتورولا موبیلیتی را دارد. این شرکت برای خرید سهام موتورولا مبلغ ۵/۱۲ میلیارد دلار به صورت نقد پرداخت کرد و بدین ترتیب مالکیت شرکت «موتورولا موبیلیتی» به گوگل واگذار شد.

در پی این اقدام شرکت گوگل صاحب ۱۹ هزار کارمند جدید شد. گوگل با خرید موتورولا در جهت تقویت سیستم عامل اندروید و رقابت با شرکت هایی نظیر مایکروسافت و اپل گام خواهد برداشت. موتورولا حق امتیاز سیستم عامل اندروید را در اختیار دارد. اچ.تی.سی و سامسونگ هم از همین سیستم عامل در تلفن های خود استفاده می کنند. البته گوگل به صورت جداگانه شرکت موتورولا موبیلیتی را کنترل خواهد کرد.

شرکت های خریداری شده و همکاری ها

از سال ۲۰۰۱ تاکنون شرکت گوگل کمپانی های زیادی را خریداری کرده است. به گزارش بولتن نیوز سال ۲۰۰۴ این شرکت، کیهول را خرید. شرکت اولیه محصولی تولید کرد که  مشاهده گر زمین نام داشت و تصویری سه بع دی از کره زمین ارائه می کرد. گوگل نام این سرویس را به گوگل ارث در سال ۲۰۰۵ تغییر داد. دو سال بعد، گوگل شرکت یوتیوب ویدئوهای آن لاین را به مبلغ ۱/۶۵ میلیارد دلار در سهام خرید.

سال ۲۰۰۷ گوگل با ۳/۱ میلیارد دلار دابل کلیک را خرید. در اواخر همان سال گرندسنترال را به مبلغ ۵۰ میلیون دلار خریداری کرد. این سایت سال بعد به گوگل وویس تغییر نام داد. سال ۲۰۰۹ گوگل اولین کمپانی عمومی خود را که یک شرکت ویدئویی نرم افزاری به نام Technologies On2 را با ۱۰۶/۵میلیون دلار خرید. گوگل هم چنین آردوارک یک شرکت شبکه اجتماعی را با ۵۰ میلیون دلار خرید و در سال ۲۰۱۰ هم آگنیلوکس را خریداری کرد.

گوگل در سال ۲۰۰۵ همکاری با سان مایکروسیستمز را شروع کرد تا دو شرکت در تبادل تکنولوژی با یکدیگر فعالیت کنند. سپس گوگل با ای.او.ال و تایم وارنر هم همکاری کرد. این شرکت با مایکروسافت، نوکیا و اریکسون هم همکاری های مشترکی داشته است. در سال ۲۰۱۰ گوگل انرژی اولین سرمایه گذاری خود را روی انرژی پروژه های قابل بازیافت با ۳۸/۸ میلیون دلار در دو کارخانه بادی در داکوتا شمالی انجام داد.

موتور جست و جوگر

میلیاردها صفحه وب در فهرست جست و جوی گوگل هستند تا کاربران موضوعات دلخواه خود را با استفاده از کلمات کلیدی در آن جست و جو کنند. جست و جوگر گوگل، محبوب ترین سرویس این شرکت است. در نوامبر ۲۰۰۹ گوگل ۶۵ درصد از سهم بازار موتور جست و جوی برتر در آمریکا را در اختیار داشت. گوگل از این طریق روزانه صدها میلیون دلار درآمدزایی دارد. ترتیب قرارگرفتن نتایج جست و جوی گوگل بستگی به عاملی به نامنر تبه صفحه دارد.

گوگل بابت هر جست و جویی که روی این سایت انجام می شود، ۱۲ سنت درآمد دارد و از کلیک روی آگهی ها هم ۶۲ سنت سود می کند. به طور متوسط درآمد گوگل از هر کاربر جست و جوگرش ۷ دلار است. درآمد خالص گوگل در سال ۲۰۰۹ حدود ۶/۵ میلیارد دلار بوده است.

البته هرازگاهی به موتور جست و جوگر گوگل انتقادهایی وارد شده است. ازجمله سرویس های دیگر انتقادبرانگیز گوگل، گوگل باکس بود. گوگل کتاب ها را اسکن و آپلود و نسخه کامل کتاب های مجاز را به موتور جست و جوی جدید خود اضافه کرد ولی انجمن نویسندگان آمریکا علیه این سرویس گوگل شکایت کرد. اگرچه گوگل مدعی شد که این اقدام با قوانین کپی رایت تناقض ندارد. سال ۲۰۱۰ گوگل جست و جوی تصاویر خود را هم به روز کرد و این امکان را برای کاربرانش فراهم کرد تا با حرکت دادن موس روی تصاویر، آنها را کمی بزرگ تر ببینند.

گوگل پلکس

ساختمان اصلی گوگل در ماونتین ویو کالیفرنیا واقع شده و گوگل پلکس نام دارد. گوگل پلکس از دو واژه گوگل و کامپلکس ساخته شده و به اجتماعی زیاد از ساختمان های گوگل اشاره دارد. در سالن ورودی این ساختمان یک پیانو، تعدادی سرور قدیمی و نمونه های تحقیقاتی یک پروژه روی دیوار به چشم می خورند.

در تالار ورودی هم توپ های ورزشی و دوچرخه ها دیده می شوند. کارمندان شرکت گوگل می توانند در قسمت های تفریحی این شرکت که مجهز به رختکن، لباسشویی و خشک کن، اتاق ماساژ، بازی های ویدئویی، فوتبال دستی، پیانو، میز بیلیارد و پینگ پنگ است، به امکانات موجود دسترسی داشته باشند.

غذای رایگان هم به صورت ۲۴ ساعته در اختیار کارمندان است. در سال ۲۰۰۶ گوگل به دفتر ۲۸۹۰۰ متر مربعی خود در خیابان هشتم منهتن، نیویورک سیتی منتقل شد. انی دفتر اختصاصی برای گوگل ساخته شده و در حال حاضر هم بزرگ ترین تیم تبلیغاتی گوگل در آن استقرار دارند.

این ساختمان ۱۰ میلیون دلار در سال به عنوان کرایه برای گوگل هزینه داشته و شباهت زیادی در طراحی با مقر اصلی گوگل در ماونتین ویو دارد. در نوامبر ۲۰۰۶ گوگل زمین کارنگی ملون در پیتسبورگ را هم افتتاح کرد تا امروز مربوط به خرید و فروش و تبلیغات و برنامه هایی برای تلفن های هوشمند را در آن جا انجام دهد. گوگل در سراسر دنیا دارد و در ایالات متحده در شهرهای آتلانتا، اوستین، بولدر، سن فرانسیسکو، سیاتل و واشنگتن دفتر دارد.

ابزارهای تولیدی و جی میل

علاوه بر سرویس اینترنتی جست و جوگر استاندارد، گوگل طی سال های اخیر ابزار تولیداتی زیادی داشته است. نسخه آزمایشی جی میل، سرویس وب میل رایگان گوگل در سال ۲۰۰۴ راه اندازی شد. هر کاربر می توانست با دریافت دعوت نامه از کاربری دیگر که حساب جی میل داشت صاحب جی میل می شود و از خدمات این ایمیل استفاده کند. در سال ۲۰۰۷ استفاده از این سرویس برای عموم آزاد اعلام شد. سرویس جی میل در سال ۲۰۰۹ به روز شد و از حالت آزمایشی بیرون آمد.

در آن زمان جی میل به طور ماهانه ۱۴۶ میلیون کاربر داشت. این سرویس اولین سرویس ایمیل آن لاین بود که یک گیگابایت فضا به کاربرانش می داد و اولین سرویسی بود که ایمیل های رد و بدل شده بین دو نفر را به صورت پشت سر هم همچون یک فوروم نشان می داد. به گزارش بولتن نیوز سرویس جی میل هم اکنون بیش از ۷۴۰۰ مگابات فضای آزاد با یک فضای اضافه از رنج ۲۰ گیگابایت در سال به کاربرانش ارائه می دهد. برنامه نویسان سرویس جی میل را به خاطر پیشگام بودن در استفاده از ای جکس، (تکنیکی در برنامه نویسی که به کاربران اجازه می دهد محتویات یک صفحه وب را بدون دوباره نوسازی آن مشاهده کنند) می شناسند.

ازجمله انتقادهای وارده به جی میل امکان افشای داده های کاربران است. اگرچه گوگل مدعی است که ایمیل هایی که با جی میل ارسال می شوند، هرگز توسط اشخاص دیگری قابل خواندن نیستند. گوگل داکس هم یکی دیگر از ابزارهای مفید آن لاین گوگل است که به کاربران این امکان را می دهد که اسناد را به صورت آن لاین در محیطی نه چندان غیرمتفاوت با مایکروسافت ورد ایجاد یا ویرایش کنند. این سرویس در ابتدا Writely نام داشت اما گوگل در سال ۲۰۰۶ آن را خریداری کرد. البته در آن زمان استفاده از گوگل داکس مثل جی میل فقط با داشتن دعوتنامه ممکن بود.

سیستم عامل کروم

کروم سیستم عاملی آزاد است که در ابتدا برای لپ تاپ های ارزان و براساس پردازش ابری طراحی شده بود. در این سیستم عامل تمام برنامه ها از طریق مرورگر کروم اجرا و اطلاعات کاربران هم روی سروس گوگل نصب می شود. گوگل کروم یک مرورگر وب آزاد و رایگان است که سپتامبر سال ۲۰۰۸ بر پایه پروژه کرومیوم ارائه شد. ابتدا نسخه آزمایشی گوگل کروم برای کاربران سیستم عامل ویندوز در ۱۰۰ کشور عرضه شد و گوگل اعلام کرد که در آینده نسخه های دیگری برای مکینتاش و لینوکس ارائه خواهد شد.

نقشه های معروف گوگل

گوگل ترانسلیت یکی از سرورهای جانبی خدمات ترجمه ای است که ترجمه بین ۳۵ زبان مختلف دنیا را انجام می دهد. گوگل سرویس اخبار خود را در سال ۲۰۰۲ راه انداخت. در سال ۲۰۰۶ گوگل پیشنهادی مبنی بر دسترسی به سرویس رایگان وایرلس در شهر سن فرانسیسکو و با سرویس اینترنتی ارث لینک ارائه کرد که با مخالفت شرکت هایی نظیر ورایزن و کامکست رو به رو شد. شرکت گوگل هم اکنون امکان استفاده رایگان از وایرلس را در ماونتن ویو کالیفرنیا فراهم کرده است.

یوتیوب توسط چاد مردیث هرلی، استیون چن و جاود کریم کارمندان شرکت pay pal در فوریه سال ۲۰۰۵ ثبت و شش ماه بعد به طور رسمی افتتاح شد. در پی موفقیت یوتیوب، یعنی پایگاهی اینترنتی که امکان تماشای ویدئوهای مختلف را به صورت آنلاین فراهم می کند، گوگل این شرکت را خریداری کرد.

محصولات دیگر

در سال ۲۰۰۷، گوگل برنامه ریزی تولید موبایل های این شرکت را به عنوان رقیب اصلی اپل، آیفون اعلام کرد. این پروژه اندروید نام داشت که یک دستگاه تلفن نبود بلکه یک سیستم عامل برای دستگاه های موبایل به شمار می رفت. سال ۲۰۱۰، به گوگل یک تلفن اندروید تحت نام شرکت گوگل به نام نکسوس وان را روانه بازار کرد. محصولاتی نظیر گوگل ویو، گوگل کروم یک مرورگر اینترنتی که در سال ۲۰۰۸ راه اندازی شد و سرانجام در سال ۲۰۱۱ گوگل والت که یک اپلیکیشن موبایل برای پرداخت های وایرلسی است.

در ژوئن ۲۰۱۱ گوگل سرویس شبکه اجتماعی گوگل پلاس را معرفی کرد. در جولای همین سال شرکت گوگل اعلام کرد که گوگل پلاس به مرز ۱۰ میلیون کاربر تن ها بعد از ۲ هفته بعد از راه اندازی رسیده و بعد از چهار هفته تعداد کاربران گوگل پلاس به ۲۵ میلیون نفر رسید.

کارمندان و مدیران

عملکرد سهام گوگل بعد از پیشنهاد عمومی اولیه این شرکت پاداش بزرگی برای کارمندان قدیمی گوگل به شمار می رفت. بعد از IPO، موسسان این شرکت و اریک اشمیت مدیرعامل آن خواهان کاهش حقوقشان به یک میلیون دلار شدند. پیشنهادهای بعدی آنها برای افزایش حقوق خود دادند توسط کمپانی مورد قبول قرار نگرفت چون آنها در این مدت از سهام گوگل هم سود برده بودند. تا قبل از سال ۲۰۰۴ اشمیت ۲۵۰ هزار دلار در سال و پیج و برین هرکدام ۱۵۰ هزار دلار در سال درآمد داشتند.

در سال ۲۰۰۷ و اوایل سال ۲۰۰۸ چندین مدیر اجرایی درجه یک از گوگل جدا شدند و به سایت فیس بوک رفتند. در آوریل سال ۲۰۰۱ لری پیج مدیرعامل گوگل و اریک اشمیت مدیر اجرایی گوگل شدند. شرکت گوگل یک تکنیک تشویقی و ترغیب تحت عنوان «استراحت ابتکاری» ایجاد کرده که در آن مهندسان ۲۰ درصد از زمان کار خود را به پروژه هایی که به آن ها علاقه دارند، اختصاص می دهند. بخشی از سرویس های جدید گوگل هم چون جی میل، گوگل نیوز، اورکات و ادسنس از همین ایده به وجود آمده اند. گوگل در حال حاضر توسط لری پیج، اریک اشمیت و سرگئی برین اداره می شود. اشمیت مدیر اجرایی و برین مدیر تکنولوژی و پیج هم مدیرعامل و مدیر بخش محصولات گوگل هستند.

سیستم عامل اندروید

محبوبیت گوگل از سال ۲۰۰۷ با راه اندازی سیستم عامل مخصوص تلفن های همراه این شرکت به نام اندروید بیشتر شده و شرکت های مختلف تلفن های زیادی را براساس این سیستم عامل طراحی کردند. اندروید بر پایه هسته لینوکس ساخته شده و هم اکنون بیش از ۱۵۰ میلیون دستگاه اندرویدی در سراسر جهان وجود دارد که روزانه ۵۵۰ هزار دستگاه به این تعداد اضافه می شود.

در ژانویه ۲۰۱۰ گوگل تلفن همراه خود با سیستم عامل اندروید به نام نکسوس وان را عرضه کرد که سخت افزار آن را اچ تی سی ساخته بود. سخت افزار نکسوس اس گوشی تلفن همراه بعدی این شرکت توسط سامسونگ با نظارت اندروید گوگل ساخته شد.