شاید خیلی ها هنوز یادشان نرفته که در سال های نه چندان دور بسیاری از دانش آموزان وقتی وارد کلاس اول می شدند از ترس محیط رسمی و خشن آن آنقدر گریه  و بی قراری می کردند که والدین مجبور می شدند آنها را از مدرسه خارج کنند و یک یا چند سال بعد که فرزند آنها کمی بزرگتر شد او را به مدرسه ببرند که در این میان اختلاف سنی و مشکلات ناشی از سن بالای وی باعث ایجاد ناهنجارهایی نیز می شد.

هفت سال اول زندگی کودک، پایه و اساس شخصیت او را تشکیل می‌دهد و اگر این دوره آن گونه که پیامبر خدا(ص) فرمودند با عطوفت و مهرورزی همدلی و همراهی، غلیان و فوران احساسات خوشایند، محبت پذیری و اقتدار عاطفی کودکان همراه باشد، قوی ترین، سالم‌ترین و متعادل‌ترین ستون‌های تکوین شخصیت پی‌ریزی می‌شود و این قبیل بچه‌ها بیشترین آمادگی روانی و ذهنی را برای یادگیری (هفت سال دوم) می‌یابند و آمیزه‌ای از محبت پذیری و آموزش پذیری، آنان را برای دوره مشورت پذیری و رایزنی با بزرگ ترها (هفت سال سوم) آماده می‌کند.

با افزایش تعداد مادران شاغل، گسیختن وابستگی‌ها و نظام خانواده‌های سنتی، تنش‌های روانی حاصل و نیز اشتغال والدین در خارج از خانه که حاصل الگوی زندگی کنونی است کودکان اغلب نمی‌توانند از منافع یک محیط محرک و برانگیزنده بهره‌مند شود به همین دلیل کارشناسان ورود فرزندان به دوره پیش دبستانی را در چنین شرایطی بسیار مهم و حیاتی می دانند.

توسعه دوره پیش دبستانی با اولویت مناطق محروم

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در خصوص اهمیت دوره پیش دبستانی اظهار کرد: این روزها همه روی مبحث  قبولی های کنکور استان مانور می دهند که خوزستان در آن با مشکلاتی مواجه است ولی به عقیده من مشکل موجود در مبحث آموزش و پروش خوزستان، مسئله کنکور نیست بلکه مشکل ما دوره مهم و حساس پیش دبستانی است که در استان به آن بی توجهی شده است زیرا ما باید سن تعلیم و تربیت را کاهش داده و پیش دبستانی را توسعه دهیم. اگر چنین کاری انجام دادیم آن وقت دیگر در کنکور مشکلی نداریم. تحقیقات ثابت کرده که دانش آموزانی که پیش دبستانی را گذرانده اند موفق تر از دانش آموزانی که پیش دبستانی را نگذرانده اند، عمل می کنند.

«محمد تقی زاده» در خصوص اجباری شدن دوره پیش دبستانی در خوزستان اظهار کرد: بحث اجباری شدن با این مضمون هست که خانواده ها ملزم شوند کودکان خود را یک سال قبل از تعلیم و تربیت رسمی، وارد مدرسه کنند. به دلیل اینکه استان ما یک استان دو زبانه با گویش های مختلف است و در بعضی از مناطق خصوصا مناطق مرزی مشکلات فرهنگی وجود دارد به همین دلیل به دلایل مختلف لازم است سن تعلیم و تربیت را در استان پایین بیاوریم.

وی با اشاره به رشد ۸۰ درصدی دانش آموزان پیش دبستانی در سه سال اخیر، گفت: پیش دبستانی در استان خوزستان اجباری شده، البته هدف این نیست که نوآموز یک سال زودتر الفبا را یاد بگیرد، بلکه هدف درک معنا و مفهوم ساده ترین واژه ها از جمله غدیر، قربان، محرم، دوستی، محبت، تلاش و کوشش است.

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان تصریح کرد: موضوع پیش دبستانی دستور کار اول آموزش و پرورش استان است. طی دو سال اخیر تعداد نوآموزان پیش دبستانی را از ۳۰ هزار به ۷۵ هزار ارتقا دادیم. امسال در بودجه ملی وزارت آموزش و پرورش مبالغی برای توسعه دوره پیش دبستانی در نظر گرفته اند و طی تماس با معاونت مربوطه به ما اعلام شد که خوزستان با توجه به شرایط خاصش در اولویت اختصاص این اعتبارات خواهد بود.

تقی زاده اضافه کرد: توسعه دوره پیش دبستانی در استان خوزستان با اولویت مناطق محروم، روستایی و حاشیه شهرها اجرایی خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه سال گذشته ۷۶ هزار نوآموز خوزستانی در دوره پیش دبستانی تحصیل کردند، خبر داد: پیش بینی می شود که در سال تحصیلی آینده بین ۱۰۷ تا ۱۰۸ هزار دانش آموز در پایه اول ابتدایی تحصیل کنند.

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان بیان کرد: افرادی که برای مربی دوره پیش دبستانی انتخاب کردیم همه دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و در طول سال تحصیلی هم آموزش خواهند دید. در حقیقت این افراد روند به کارگیری استخدام رسمی و همچنین گزینش را می گذرانند.

وی ادامه داد: مؤسسه های مختلف مانند مهدهای قرآنی می توانند از طریق آموزش و پرورش تقاضای راه اندازی و برگزاری دوره های پیش دبستانی را ارائه کنند که در صورت داشتن شاخص های لازم این مجوز به آنها اعطا می شود.

تقی زاده با تأکید بر لزوم توجه به دوره پیش دبستانی و در اولویت قرار داشتن این دوره در آموزش و پرورش خوزستان یادآور شد: به تمامی مدارس مقطع ابتدایی ابلاغ شد تا یک بنر را با جمله کوتاه (پیش دبستانی اجباری شد) در فضای مدرسه نصب کنند.

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان عنوان کرد: خانواده هایی که توانایی پرداخت هزینه دوره پیش دبستانی را ندارند، خودمان این مبلغ را از طریق اعتبارات دولتی و یا غیر دولتی تأمین خواهیم کرد.

اما این همه ماجرا نیست چرا که اجباری شدن پیش دبستانی برای استان خوزستان مشکلاتی را نیز به همراه داشته که به راحتی نمی توان از آنها چشم پوشی کرد و در این میان کمبود اعتبار نقش اول و آخر را در این زمینه بازی می کند، موضوعی که اصولا همیشه طرح ها و ایده ها و پروژه های خوزستان را با تنگنا مواجه کرده و همیشه نبود اعتبار و امکانات سد راه توسعه استان بوده است.

برگزاری کلاس های پیش دبستانی در حسینیه ها

در همین زمینه مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در آخرین جلسه شورای آموزش و پرورش استان خوزستان در استانداری در خصوص مشکلاتی که اجرای این طرح با آنها مواجه است، تصریح کرد: در زمینه پیش دبستانی ها در استان با مشکل فضا و تجهیزات در برخی مناطق مواجه هستیم و با این وجود آمار جذب خود را به ۱۰۰ درصد رسانده ایم ولی برخی از این کلاس ها را در مساجد و حسینیه ها برگزار می کنند.

تقی زاده گفت: برای اولین بار در کشور پیش دبستانی را اجباری کرده و سه هزار نفر از مربیان را تحت عنوان معلمان حق التدریس را از این مجرا جذب آموزش و پرورش خوزستان کردیم. بیشترین اعتبار را در این راستا نیز که یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است، در اختیار خوزستان قرار دادند.

وی اضافه کرد: باید مجراهایی را در استان برای حمایت مالی در اختیار ما قرار دهند تا همانطور که از نظر کمی حدودا به پوشش ۱۰۰ درصدی رساندیم بتوانیم از نظر کیفی نیز توسعه داشته باشیم. سلامت، تغذیه سالم، آموزش، مهارت و زودتر شروع شدن فراگیری خواندن و نوشتن از جمله اهداف اجرای دوره های پیش دبستانی است.

تشکیل کارگروه نظارت بر چگونگی توسعه کمی و کیفی پیش دبستانی

معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش خوزستان گفت: ۶۵۰ میلیون تومان برای توسعه کیفی و سرجمع اعتباری بالغ بر ۱۵۷ میلیارد ریال برای سازماندهی مقطع پیش دبستانی نیاز داریم.

«اردشیر شجاعی» اظهار کرد: در خوزستان تعداد زیادی دانش آموز دوزبانه و ساکن در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته داریم و نظارت بر بحث پیش دبستانی ها بر عهده آموزش و پرورش گذاشته و سال گذشته معاون حقوقی ریاست جمهور آن را به ما واگذار و امسال طی نامه ای به آن تأکید کرده است.

معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش خوزستان تصریح کرد: کارگروه نظارت بر چگونگی توسعه کمی و کیفی پیش دبستانی را تشکیل دادیم و به صورت مرتب در  استان تشکیل جلسه می دهد.

شجاعی اضافه کرد: سازماندهی نوآموزان پیش دبستانی را بر اساس ضریب محرومیت و مناطق دوزبانه انجام می دهیم و برای مربیان این مقطع کارگاه های آموزشی نیز شروع شده است.

وی گفت: برای ۹ هزار و ۶۱۳ نوآموز دوزبانه که سال گذشته دوره پیش دبستانی را نگذراندند یک دوره فشرده یک ماهه برگزار و جشن شکوفه ها را ۳۱ شهریورماه با حضور مهمان وزارتی در شهرستان کارون برگزار کردیم.

۳۰  هزار نو آموز جذب نشدند

اما در این میان هنوز هم هستند خانواده هایی که پیش دبستانی را چندان جدی نگرفته اند و ترجیح داده اند فرزندان خود را در این دوره ضروری تحصیلی ثبت نام کنند. به هر حال این دانش آموزان برای ورود به کلاس اول ابتدایی قطعا با مشکل مواجه می شوند و باید در کنار دانش آموزانی در کلاس قرار بگیرند که یک سال تحصیلی را پشت میز نشسته اند و بسیاری از اصول مربوط به خواندن و نوشتن و مسائل اجتماعی و گروهی تحصیل را فرا گرفته اند.

ظاهرا رقم نوآموزان جذب نشده به این مقطع هم قابل توجه است و به نظر می رسد هنوز نهضت پیش دبستانی که بسیار ضروری و مهم است به این قبیل خانواده ها نرسیده است در همین خصوص آموزش و پرورش آماری ارائه می کند که بسیار قابل تامل است.

معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش خوزستان در همین زمینه با بیان اینکه بیش از ۴۰ درصد نوآموزان را سنجش تحصیلی انجام دادیم، عنوان کرد: تعداد ۳۰ هزار نفر از نوآموزان به دلیل مشکلات مالی در سال گذشته نتوانستند جذب شوند ولی به دنبال جذب ۱۰۰ درصدی هستیم که برای تحقق آن به اعتبارات کافی نیاز داریم که هنوز موفق به تأمین اعتبار سهم استانی نشده ایم.

وی ادامه داد: برای مناطق محروم ضریب های ۶ تا ۹ یک سری آمارها را در نظر گرفتیم که در آن باید ۳۰ هزار و ۱۰۰ نوآموز را تحت پوشش قرار بدهیم و هزینه حداقل برای یک سال تحصیلی هر نوآموز ۱۰۰ هزار تومان است و سرجمع آن ۱۵ میلیارد تومان می شود.

شجاعی بیان کرد: ضریب محرومیت های تمامی مناطق و شهرهای استان را مشخص و آماری که باید تحت پوشش قرار دهیم را نیز تعیین کردیم. به خاطر جلوگیری از افت تحصیلی و یا ترک تحصیل دانش آموزان نیز به دنبال افزایش کیفیت آموزش های دوره پیش دبستانی هستیم.

معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش خوزستان افزود: برگزاری همایش ها و کلاس های توجیهی برای روانشناسی کودک و کلاس داری و همچنین نمایشگاه دستاوردهای مربیان را نیز در دستور کار داریم.

وی تصریح کرد: مبلغی را برای توسعه کیفی نیاز داریم که برای هر منطقه، پنج برنامه را به منظور توانمندسازی مربیان پیش دبستانی در نظر داریم. یک هزار و ۵۰۰ مربی جدید به جمع سایر مربیان ما اضافه شدند که برای آنها نیز باید آموزش های لازم را داشته باشیم.

لزوم امضای تفاهمنامه همکاری

از سوی دیگر استاندار خوزستان نیز برای همه گیر کردن مقطع پیش دبستانی در کنار آموزش و پرورش استان قرار گرفته و نظر به اهمیت موضوع قصد دارد به صورت جدی از این طرح حمایت کند.

«غلامرضا شریعتی» گفت: باید وضعیت استان را برای ۱۰ سال آینده پیش بینی کنیم که در سیستم علمی و مدیریتی استان به چه جایگاهی می رسیم و در چه نقاطی ممکن است ضعف داشته باشیم.

وی تاکید کرد: استانداری سه میلیارد تومان از اعتبار مورد نیاز پیش دبستانی را از محل حوزه آسیب های اجتماعی تأمین می کند. منطقه آزاد اروند و سایر صنایع و سازمان ها نیز در حد توان باید همکاری لازم را برای تأمین اعتبار داشته باشند.

دوره پیش دبستانی نیازمند توسعه است

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی خوزستان نیز با بیان اینکه یک زمانی نهضت سوادآموزی در مساجد کار خود را شروع کردند، اظهار کرد: حدود ۵۰ مرکز پیش دبستانی را می توانیم با ظرفیت تشکل های مردم نهاد خوزستان ساماندهی کنیم که تعدادی از آنها نیز در روستاها هستند. در برخی شهرها امکانات خوبی داریم که می توانیم از آن در راستای توسعه دوره پیش دبستانی بهره مند شویم.

«حجت الاسلام محمدحسین بلک» عنوان کرد: در حال حاضر ۲۱ دبیرستان معارف و علوم صدرا در خوزستان داریم و می توانیم برای توسعه پیش دبستانی نیز از نیروها و امکانات خود استفاده کنیم. مناطق مورد نیاز خود را در شهرها و روستاها تعیین کنید تا از امکانات و تجهیزات خود برای توسعه پیش دبستانی استفاده کنیم.

خوزستان به دلیل دوزبانه بودن نیازمند نگاه ویژه است

مشاور شورای آموزش و پرورش خوزستان نیز اظهار کرد: اجباری بودن پیش دبستانی را چند سال است در دستور کار داریم. یک اعتبار ملی در نظر گرفته شده ولی چون استان خوزستان دوزبانه است باید یک نگاه ویژه تری به آن داشته باشیم.

«عبدالرسول ممتازان» افزود: استان خوزستان دارای اولویت اختصاص اعتبار به بخش پیش دبستانی است. بنابراین توان ظرفیتی ادارات کل استان را نیز باید در نظر بگیریم. آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند بار سنگین این طرح را به دوش بکشد و باید سایر دستگاه ها نیز در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند.

وی ادامه داد: باید در صورت امکان از امکانات ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد برکت به ویژه در مناطق محروم استفاده کنیم. همچنین سازمان تبلیغات اسلامی نیز می تواند در این زمینه همکاری لازم را داشته باشد.

ممتازان بیان کرد: در تمامی نقاط استان دستگاه های بهره برداری شرکت نفت وجود دارد که می تواند لااقل شرکت نفت روستاهای کنار این دستگاه های بهره برداری را تحت پوشش حمایت های خود قرار بدهد.