مردم شهرستان شادگان در نیمه ماه های شعبان و ماه رمضان، مراسم ها و آئین های فراوانی برگزرا می کنند و 'گرگیعان' یکی از این آیین هاست که در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان برگزار می شود.

گفته می‌شود این آیین از دوران پیامبر اکرم (ص) و هنگام میلاد نوه ایشان حضرت امام حسن (ع) به جا مانده است.

در شب نیمه ماه رمضان و شب نیمه شعبان کودکان در شهر و روستاها با پوشیدن لباس های نو و محلی یعنی دشداشه برای پسران و عبا برای دختران، به خانه های مختلف می روند و عیدی و شیرینی می گیرند.

این کودکان هنگام در زدن و پیش از گرفتن عیدی، شعرهایی می خوانند.

به این مراسم گرگیعان گفته می شود، کودکانی که دستجمعی برای گرفتن عیدی به کوچه ها می روند، دو گروه شوند و گروه نخست بگوید:'گرگیعان و گرگیعان' و گروه دوم می گوید: ' الله ایخلی اولیدکم' (خدا پسر کوچولوی شما را نگه دارد).

در این مراسم، اهالی خانه ها به بچه ها که هر یک سبدی را در دست دارد ، بادام ، شیرینی و عیدی می دهند.این مراسم تا پاسی از شب نیمه ماه رمضان و شب نیمه شعبان ادامه می یابد.

ریشه کلمه گرگیعان

تعابیر و روایت های مختلفی درباره ریشه این کلمه مطرح شده است.

درباره معنی کلمه "گرگیعان” یا "قرقیعان”، برخی معتقدند این کلمه از "قرع الباب” به معنای در زدن گرفته شده به خاطر اینکه کودکان درب خانه ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می کوبند.

نظر دیگری که در باب معنی "گرگیعان” آمده است که می گوید این واژه از کلمه "قرّه العین” گرفته شده که به معنای شادی و سرور انسان می باشد.

از آنجایی که مراسم گرگیعان مصادف می شود با تولد امام حسن مجتبی ( ع ) و خوشحالی رسول خدا(ص) برای تولد اولین نوه اش، گفته می شود که مردم برای عرض تبریک به امام علی(ع ) و حضرت فاطمه (س) "قره عین قره عین” گویان به درب منزلشان می رفتند و کم کم به صورت مناسبتی هر ساله در میان مسلمانان رواج گرفت.

اجرای مراسم گرگیعان با نام های مختلف در بین مردم کشورهای عربی منطقه وجود دارد که اجرای آن نیز با اشعار خاصی همراه است.

برای نمونه مردم بغداد آن را "ماجینه” می نامند و اهالی جنوب عراق به آن "کرکیعان” می گویند.

در کشورهای حوزه خلیج فارس، بحرینی ها آن را "قرقاعون”، قطری ها به نام "قرنقعوه”و مردم کویت و عربستان به نام” قریقعان” می گویند.

این آئین در کشورهای عمان نیز "قرنقشوه” و در امارات "من حق اللیله” خطاب می شود.
در میان مردم عرب خوزستان چون در برخی مواقع ، قاف ، گاف تلفظ می شود لذا مراسم "قرقیعان” با تلفذ بومی "گرگیعان” خوانده می شود.

آیین گرگیعان در شادگان

اما این آئیین در بین کودکان شادگانی کمی متفاوت است.

گرگیعان و گرگیعان، الله ایخلی افروخکم«یعنی خداوند بچه هایتان را نگه دارد» این اشعاری است که کودکان شادگانی در شب نیمه ماه شعبان (تولد امام زمان عج )و اول شب نیمه ماه رمضان یعنی تولد امام حسن(ع)با گرفتن کیسه ای پس از به صدا در آوردن زنگ در همسایگان و هم محله ای ها سر می دهند و اگر صاحب خانه کمی دیر کند باز داد می زنند (اهل السطوح تنطونه لو انروح) اگر کمی باز هم دیر شد صدا می زنند (الله ایخلی ولدکم).

در اینجا اگر فرزندان صاحب خانه را می شناسند شروع می کنند به بردن نام تک تک آنها مثل این که بگویند الله ایخلی صادق، الله ایخلی امحمد یعنی خدا صادق را نگه دارد، خدا محمد را نگه دارد.

سپس صاحب خانه دم در می آید و آنچه را بدین منظور خریداری کرده بین آنها تقسیم می کند، برخی آجیل و برخی نیز شکلات می دهند.

هاشم نسیمیان