در حالی که مدیرکل دامپزشکی استان خوزستان ماه‌ها پیش از دولت خواستار تأمین هزینه تهیه واکسن تب برفکی شده بود اما دولت کیسه خزانه را شل نکرد تا بحران تلفات دام به‌سراغ صنعت دام این استان برود.
قصه از آنجا شروع شد که مصطفی کنارکوهی در برنامه‌ای به‌مناسبت هفته دامپزشکی از متوقف شدن خط تولید واکسن بیماری «تب برفکی» در موسسه سرم‌سازی رازی خبر داد.
این خبر که در مهر ماه سال گذشته در برخی رسانه‌ها منتشر شد، هشداری برای صنعت دام استان بود؛ هشداری که در کنار بی‌پولی سازمان دامپزشکی، خبر از شکل‌گیری موج بیماری تب برفکی در استان را می‌داد که البته چندان هم جدی گرفته نشد!
*سد ایمنی شکست؟
رئیس دامپزشکی استان خوزستان در مصاحبه‌های اخیر خود شرایط به‌وجود آمده در صنعت دامداری را نتیجه سه مشکل اساسی عنوان می‌کند.
کنارکوهی علاوه بر مشکل کمبود واکسن تب برفکی، به «ورود این بیماری از کشور ترکیه و مرزهای غربی کشور از اواسط پاییز» و «حضور دوبرابری عشایر کوچ‌نشین با چیزی بالغ بر 2 میلیون راس دام به مراتع استان خوزستان» اشاره می‌کند؛ عواملی که به اعتقاد کارشناسان، سد ایمنی استان در برابر بیماری‌های دامی را شکسته و زمینه ایجاد یک فاجعه دامی را در این منطقه به‌وجود آورده است.
بدین ترتیب با شروع فصل سرما و واکسینه نشدن دام، زمزمه‌های خبر ورود طاعونِ تب برفکی از غرب کرخه شوش بر سر زبان‌ها افتاد؛ خبری که شبکه دامپزشکی این شهرستان پیش‌بینی کرده بود و به زعم رئیس این اداره، پیش از شیوع با واکسینه شدن، کنترل اوضاع صنعت دام در این منطقه را به‌دست گرفته است.
اما این بیماری در روزهای پایانی سال گذشته، به بخش شاوور نیز رسید و دامداران این منطقه را در شوک از دست دادن احشام خود فرو برد.
*بحران به توان 2
آمار دقیقی از تعداد دام تلف شده در دست نیست؛ شاید این به‌دلیل به‌روز شدن لحظه به‌لحظه تلفات دام در شهرستان شوش و اخیرا در بخش شاوور باشد.
این مساله واکنش نماینده مردم شوش، در صحن مجلس را نیز در پی داشت. سید راضی نوری، تنها دو روز بعد از تعطیلات نوروزی، در تذکر به وزیر جهاد کشاورزی خواستار پیگیری علت عدم کنترل بیماری تب برفکی در شهرستان شوش شد.
برخی کارشناسان معتقدند، با گرمی هوا، ویروس بیماری مهلک تب برفکی از بین می‌رود و چرخه زمانی طبیعت، شرایط بحرانی را مهار می‌کند.
شاید همین مسئله نگرانی‌های دامدارانی که دام آنها هنوز به این بیماری شوم دچار نشده است را کم کند؛ اما سوال اینجاست، آنان که امروز و دیروز و در طی 7 ماه پیش تلفات دام داده‌اند، آیا توان ادامه زندگی برای آنها میسر است؟
این در حالی است که اغلب مردم بخش شاوور در کنار دامداری، کشاورز هم هستند. کشاورزانی که پیش از تب برفکی و نابودی دام خود، تگرگ و وزش باد، مزارع آنها را به کلی از بین برده بود.
زندگی این قشر زحمتکش در هاله‌ای از ابهام به‌سر می‌برد؛ آنها منتظر عملکرد دولت در جبران خسارت‌های عمیق دو بخش کشاورزی و دامداری در این منطقه هستند، در این راه اما کیسه خزانه دولت باید پیش از این شل می‌شد.
*واکسن به ندرت هست!
در این میان رئیس شبکه دامپزشکی شوش در این ارتباط به سختی زبان باز می‌کند؛ میلاد عامری که از شرایط موجود سخت کلافه و سردرگم به‌نظر می‌رسد می‌گوید: به احتمال زیاد این بیماری از طریق عشایر کوچ‌نشینی که از استان ایلام وارد شهرستان شده، به شوش رسیده و دام این شهرستان را آلوده کرده است.
وی که تمایلی به گفت‌وگو ندارد تنها راه نجات دام را تزریق واکسن عنوان می‌کند؛ ماده‌ای که این روزها نادر شده و به اعتقاد این مقام مسئول خیلی کم به شبکه می‌رسد.
برخی مسئولان می‌گویند که فرهنگ همکاری در بین دامداران با اداره مربوطه برای تأمین هزینه واکسن تب برفکی و مقابله با بحران وجود ندارد.
این در حالی‌ست که دامداران بخش شاوور بارها برای این منظور با خبرگزاری فارس تماس گرفته و خواستار مصاحبه با مسئولان ذی‌ربط و اطلاع‌رسانی در مورد خرید این واکسن شدند.
*همه چی آرومه!
میلاد عامری از ایمن‌سازی و کنترل این بیماری در بخش فتح‌المبین خبر می‌دهد. خبری که بخشدار فتح‌المبین نیز به نحوی دیگر آن را تأیید می‌کند و می‌گوید: براساس گزارش‌های واصله بیماری تب برفکی در این بخش کنترل شده است.
*دامداران همکاری کنند
رئیس شبکه دامپزشکی شوش در خطاب به دامداران می‌گوید: دامداران و روستائیان با اداره دامپزشکی همکاری لازم را انجام دهند و نقل و انتقال حیوانات و همچنین خرید و فروش دام باید محدود شود تا بیماری به روستاهای سالم دیگر انتقال پیدا نکند.
وی ادامه می‌دهد: باید به موارد بهداشتی و قرنطینه‌ای بیش از پیش توجه داشت تا بیماری به نقاط عاری از بیماری منتقل نشود و تمامی دام‌های درگیر و بیمار به روش بهداشتی مثل دفن بهداشتی و یا سوزاندن دام تلف شده همراه با ضد عفونی معدوم شوند.
سید جمیل موسوی نیز در این باره یادآور می‌شود: منظور از کنترل این است که دام‌های سالم دیگر به این بیماری در منطقه مشخص شده، مبتلا نمی‌شوند.
عامری نیز در این ارتباط می‌گوید: مقارن بودن شیوع بیماری تب برفکی با کوچ عشایر استان‌های هم‌جوار، سبب ایجاد کانون‌های این بیماری در نقاط حضور عشایر در منطقه شد و با عملیات ضربتی واکسیناسیون به‌صورت شبانه‌روزی این کانون‌ها که در غرب کرخه و بخش فتح‌المبین مشاهده شده بود، ایمن‌سازی و کنترل شدند.
اما این بیماری همچنان در بخش شاوور جولان می‌دهد. رئیس شبکه دامپزشکی شوش در این ارتباط به گزارش‌های واصله از درگیری دام به بیماری تب برفکی در بخش شاوور اشاره می‌کند: هم اکنون تنها در بخش شاوور گزارش درگیری به بیماری دریافت شده است و این اداره با اولویت‌بندی واکسیناسیون در شعاع اطراف روستاهای درگیر این بیماری، عملیات را توسط اکیپ‌های دامپزشکی و با همکاری بخشداری و دهیاران منطقه پیش می‌برد.
*دامداران چشم انتظار واکسن!
در حالی کمبود واکسن، سازمان و صنعت دامداری را دچار چالش کرده است که دامداران بخش شاوور برای نجات جان دام خود سرگردان شده‌اند.
حمید مزرعه از دامداران روستای مزرعه است که با بغض از تلف شدن 200 رأس دام خود سخن می‌گوید و ادامه می‌دهد: در روستای ما همه دامداران در حال از دست دادن احشام خود هستند و این نگرانی اهالی منطقه را دو چندان کرده است چرا که زندگی این مردم تنها از راه دامداری و کشاورزی است.
این دامدار از مسئولان می‌خواهد که تلاش خود را برای تهیه واکسن افزایش دهند و اضافه می‌کند: ما دامداران حاضریم هر کاری بکنیم که بقیه دام ما حفظ شود و حزن و اندوه و بدبختی ما ادامه پیدا نکند.
این در حالی است که رئیس شبکه دامپزشکی شوش در ارتباط با عملکرد واکسیناسیون این اداره خاطرنشان کرد: از دی‌ماه سال گذشته تاکنون 109 هزار و 492 راس دام سبک و 3 هزار و 999 راس دام سنگین واکسینه شدند.
تب برفکی، بیماری عفونی خطرناکی است که به راحتی در بین دام‌ها همه‌گیر می‌شود، دهان و سم، دام‌ها را مورد هجوم قرار می‌دهد و در صورت عدم واکسینه شدن دام، کشنده است.
این بیماری در هفته های اخیر به‌دلیل شروع فصل بهار و خرید و فروش دام به‌شدت در حال فعالیت بوده و حوزه‌های جغرافیای زیادی را آلوده کرده است؛ کمبود واکسن تب برفکی نیز موجبات تلفات دام در مناطق مختلف را تسریع و تسهیل کرده است.
