معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به پتانسیل های این دانشگاه در حوزه های نفت و آب و همچنین موضوع ریزگردها خواستار واگذاری پروژه های کلان در این زمینه ها به دانشگاه و حمایت از تحقیقات و فعالیت های دانشگاه در این بخش ها شد.

دکتر ابراهیم حاجی دولو در نشست شورای دانشگاه شهید چمران اهواز که روز شنبه 22 اسفند در سالن جلسات حوزه ریاست این دانشگاه برگزار شد، با بیان اینکه سعی کردیم تمام مراکز تحقیقاتی دانشگاه تقاضامحور باشد و بودجه ای به وزارت تحمیل نکنند، اظهار کرد: در حوزه نفت سه مرکز تحقیقاتی فعال شامل مرکز زمین شناسی نفت، حفاری و گاز وجود دارد که تاکنون بیش از 35 پروژه بزرگ با حوزه نفت در مرکز تحقیقات زمین شناسی دانشگاه انجام شده و از این تعداد 11 پروژه مربوط به مخازن نفتی است.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه شهید چمران اهواز تنها دانشگاه مجری دوره دکتری در رشته زمین شناسی نفت است، خاطرنشان کرد: این رشته یکی از اساسی ترین رشته های تخصصی در حوزه مطالعات ازدیاد برداشت است. همچنین پروژه های منحصر به فرد بسیاری توسط اساتید دانشگاه در این زمینه انجام شده، از نظر تجهیزات نفتی نیز دانشگاه دارای تجهیزات کمیابی است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به وجود دو گروه پژوهشی در مرکز تحقیقات گاز این دانشگاه، تصریح کرد: در حال حاضر حدود 9 پروژه تمام شده و 17 پروژه تحصیلات تکمیلی در این مرکز وجود دارد. همچنین تنها نرم افزار حفاظت کاتولیک شبکه های گاز و نرم افزار محاسبه هدر رفته گاز به صورت کلان پروژه در این مرکز طراحی و تولید شده و تنها آزمایگشاه تخصصی کشور که یک آزمایشگاه بی سابقه و بومی است در این مرکز راه اندازی شده است.

حاجی دولو در خصوص پتانسیل های مرکز تحقیقات حفاری نیز گفت: در این مرکز 18 پروژه مستقل و حدود 50 پروژه دکتری و کارشنای ارشد و همچنین کلان پروژه شبیه سازی جریان در مخازن نفتی و در زمینه فناوری نیز ساخت تجهیزات و دستگاه های درون چاهی انجام شده است. آخرین پروژه این مرکز نیز طراحی و تولید دانش فنی پمپ های درون چاهی برای وزارت نفت است که دانشگاه شهید چمران تنها دانشگاهی است که در حوزه فناوری موفق به انعقاد این قرارداد شد.

وی با بیان اینکه 95 درصد مخازن نفتی کشور در این منطقه واقع شده است، اظهار کرد: این در حالی است که پروژه های ازدیاد برداشت به دانشگاه های منطقه واگذار نشده است. تعریف پروژه های کلان یکی از آرزوهای دانشگاه ها بوده که اساتید بتوانند برنامه های پژوهشی و پروژه های تحصیلات تکمیلی خود را حول آن تعریف کنند اما متأسفانه واگذاری این پروژه ها بر اساس آمایش سرزمین دیده نشده است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: تنها ده درصد از این پروژه ها به دانشگاه های سطح استان واگذار شده که لازم است با توجه به ظرفیت های عظیم دانشگاه شهید چمران در حوزه زمین شناسی نفت در این زمینه تجدید نظر شود.

حاجی دولو همچنین با اشاره به اینکه دوسوم آبهای سطح کشور در حوضه آبریز جلگه خوزستان واقع است، گفت: با توجه به این موضوع دانشگاه شهید چمران، دانشکده علوم آب را طراحی کرده که یک دانشکده منحصر به فرد است و با داشتن اساتید نمونه و مجرب پروژه های متعددی را با سازمان آب و برق منعقد و اجرا کرده است.

وی با ابراز امیدواری از اینکه در پروژه های وزارت نیرو سهم دانشگاه شهید چمران اهواز دیده شود، یادآور شد: با آنکه پروژه علاج یابی سد گتوند در حوضه آبریز خوزستان واقع و قرار بر این بود که دانشگاه شهید چمران مجری این پروژه باشد اما در نهایت به دانشگاه تهران واگذار و باعث رنجش زیاد استادان دانشگاه شد که این موضوع با آمایش سرزمین نیز در منافات است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز درخصوص ریزگردها نیز با اشاره به اینکه قسمت اعظم و حدود 80 درصد شدت آماری ریزگردها در منطقه خوزستان وجود دارد، تصریح کرد: حدود سه چهار سال پیش با وزاتخانه این موضوع مطرح و کنسرسیونی متشکل از 10 دانشگاه کشور در این حوزه تشکیل شد و قرار بود که این مساله به صورت طرح کلان ملی اجرا شود اما بعدها مسکوت ماند و اکنون دانشگاه از این نظر تحت فشار است.

حاجی دولو افزود: اگرچه دانشگاه با بودجه داخلی خود به صورت دو، سه برابری تحقیقات ریزگردها را حمایت می کند اما این کافی نیست و باید برنامه ریزی بیشتری انجام شود. سازمان حفاظت از محیط زیست از تحقیقات ریزگردها حمایت نمی کند و معقتد است که تحقیقات وظیفه این سازمان نیست بلکه محیط زیست، نظارت، پایش و کنترل این پدیده را بر عهده دارد.

وی با بیان اینکه 11 مرکز تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران فاقد ردیف بودجه هستند، خواستار تعریف حداقل یک طرح کلان ملی برای این مراکز یا تخصیص ردیف بودجه به آنها شد که بتوان فعالیت های علمی اساتید در این مراکز را حمایت کرد و گفت: تقریبا با دست خالی اولین کنفرانس بین المللی ریزگردها را برگزار کردیم که انتظار داریم وزارتخانه در این خصوص از دانشگاه حمایت کند.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به لزوم فعال سازی پژوهشی تصریح کرد: در حال حاضر بسیاری از دستگاه اجرایی فاقد شورای تحقیقات هستند و یا اگر شورای تحقیقات داشته باشند نیز عضویت استادان دانشگاه در این شوراها الزامی نیست. پیشنهاد ما این است که اگر از مرکز یا از سوی سازمان برنامه و بودجه یک تأکید یا الزام در این خصوص ایجاد شود، می تواند به فعال سازی تحقیقاتی کمک کند.

حاجی دولو همچنین در خصوص وضعیت دوره های دکتری پژوهش محور و کاربردی تصریح کرد: آیین نامه فعلی هیچ جاذبه ای برای صنایع و سازمان ها ندارد. در این زمینه با توجه به صنعتی بودن استان خوزستان و وجود کارشناسان بسیار توانمند و مجرب در حوزه های صنعتی خواستار تغییر این آیین نامه هستیم به نحوی که منجر به ایجاد یک جاذبه برای سازمان و شرکت ها شود و دانشگاه نیز بتواند در پروژه های مطالعاتی و امکان سنجی همکاری داشته باشند.

دکتر محمود کاشفی پور، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران نیز در این نشست، با اشاره به روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و دوره وزارت دکتر فرجی دانا اظهار کرد: در این وزارت اولین موضوعی که مطرح شد کیفیت کار و جایگزینی کیفیت به جای کمیت بود، روی این اصل دانشگاه چمران حداکثر توان خود را به ویژه در بخش تحصیلات تکمیلی به کار برد تا پذیرش بی رویه در بسیاری از رشته های کارشناسی ارشد و دکتری را کاهش دهد.

وی افزود: حتی پذیرش دانشجویان دکتری در سال 94 - 95 یک سوم سال 92 انجام شد. ما نمی توانیم از گسترش رشته ها بر اساس نیاز منطقه جلوگیری کنیم. در خصوص تحصیلات تکمیلی نیز پیشنهاد رشته های مربوطه به نحوی است که می توان گفت کارشناسان در بخش کارشناسی وزارتخانه خط کش به دست می گیرند و رشته پیشنهادی را در صورت داشتن کوچکترین تفاوتی با آن رشته و گرایش حذف می کنند و آن رشته حتی به بخش اظهارنظر مدیریتی نیز نمی رسد.

معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه استان خوزستان مشکلات زیادی دارد، گفت: ما رشته کارشناسی ارشد حفاری در این دانشگاه نداریم در حالی که یک مرکز تحقیقاتی حفاری با امکانات بسیار در این بخش در دانشگاه وجود دارد.

کاشفی پور ادامه داد: ممکن است در یک گرایش مشکل داشته باشیم ولی این اشکال تا آن حد نیست که در بخش کارشناسی وزارت خانه حذف شود. خواهش من از وزارتخانه این است که نگاهی بر این بخش و به ویژه در خصوص تسهیلات تکمیلی داشته باشد.

وی با اشاره به موضوع دیگری از مشکلات این دانشگاه گفت: جذب هیات علمی از دیگر مشکلات موجود است؛ شرایط استان طوری است که به قدر کافی باعث فرار مغزها می شود و جذب نیروی انسانی را با مشکل بزرگی مواجه کرده است.

معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه علیرغم اینکه در سال 94 وزارتخانه همکاری نسبتا خوبی داشته، در هیات اجرایی جذب یکی از مشکلات موجود این بود که ردیفی برای استخدام هنوز تعریف نشده است، عنوان کرد: در این خصوص باید روند جذب تسریع شود. همچنین واگذاری ردیف های استخدامی نیز باید بازنگری شود. امیدواریم وزارتخانه با
توجه به شرایط خاص و مشکلات این استان به این موضوع توجه ویژه ای کند.

همچنین در این مراسم دکتر مهدی قمشی، عضو کمیسیون دائمی هیئت امنای دانشگاه شهید چمران اهواز خواستار روشن تر شدن جایگاه این دانشگاه و نقش آن در منطقه جنوب غرب کشور از نظر وزارت علوم شد.

وی با بیان اینکه دانشگاه شهید چمران از گذشته دارای مأموریت هایی بوده است اما اکنون از آن وضعیت خارج شده و جایگاه مطلوبی ندارد، گفت: متأسفانه از نظر جذب هیات علمی مطلوب و دارای رده خوب در همه رشته ها با مشکل مواجه هستیم و حتی فارغ التحصیلان دانشگاه های منطقه نیز بخاطر دافعه های آن چندان تمایل به جذب ندارند.

عضو کمیسیون دائمی هیئت امنای دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: در هر صورت دانشگاه شهید چمران متحمل هزینه های مازادی شده است که این هزینه ها تا حدودی دست دانشگاه را بسته و مانع از آن شده است که بتواند جاذبه ای برای منطقه ایجاد کند؛ به همین دلیل انتظار از وزارت این است که نقش دانشگاه را در منطقه جنوب غرب پررنگ تر و روشن کند که جایگاه دانشگاه آنگونه که شایسته آن است ارتقا پیدا کند و در حوزه بین الملل و انجام کارهای پژوهشی مشترک با کشورهای منطقه نیز نقش خوبی داشته باشد.

قمشی با اشاره به توانمندی های دانشگاه تصریح کرد: دانشگاه شهید چمران هم محوریت در زمینه تحقیقات آب را دارد و هم قطب علمی آب و دارای اساتید توانمند در این حوزه است اما متأسفانه پروژه هایی که تعریف می شود، به دانشگاه های دیگر واگذار می شود. بنابراین انتظار می رود که فعالیت های دانشگاه در این حوزه حمایت و تقویت شود که از پرتو آن دانشگاه نیز جان بگیرد و مسائل بودجه ای و تنگناهای دانشگاه تا حدودی رفع شود.

وی همچنین با بیان اینکه در دوره جدید فضای جدید در حوزه مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایجاد و دانشگاه ها از حالت تک قطبی خارج شده است، اظهار کرد: علی رغم فشارهای ارگان های بیرونی، توفیقاتی خوبی حاصل شده و سلایق مختلف در دانشگاه نظم و نسق گرفته اند اما به هر صورت جنجال آفرینی ها هنوز ادامه دارد که انتظار می رود با تصویب مواد روشن در جهت تقویت هیات نظارت از فعالیت تشکل ها حمایت و تغییری در ساختار فرهنگی سیاسی دانشگاه ها ایجاد شود که از فشار دستگاه های بیرونی غیردانشگاهی جلوگیری شود.

همچنین در این مراسم دکتر یدالله مهرعلی زاده، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به شعار دکتر فرهادی مبنی بر ایجاد یک نگاه استراتژیک در توسعه آموزش عالی اظهار کرد: حجم عظیمی از سرمایه گذاری های کشور در خوزستان و 75 درصد از درآمدهای کشور از خوزستان استحصال می شود اما از سوی دیگر فشار شدیدی از کشورهای همسایه به استان وارد می شود که نیاز است پایه های امنیت را در خوزستان تقویت کرد.

وی با انتقاد از سه طرح در برنامه توسعه ششم افزود: یک طرح سند آموزش عالی کشور است که هفته گذشته در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد و در این طرح بسیاری از مسائل استان خوزستان دیده نشده است. دوم موضوع رتبه بندی دانشگاه ها و تعیین 10 دانشگاه برتر کشور صرفاً با نگاه علمی است که گویا قرار است به گونه ای معیارها مشخص شود که به طور عمده دانشگاه های تهران در این فهرست قرار گیرند؛ در حالی که در برنامه ریزی آموزش عالی باید نگاه سیاسی هم لحاظ شود زیرا صرفا شاخص های آکادمیک نیست که یک دانشگاه را دانشگاه می کند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه این نوع رتبه بندی، دانشگاه هایی مانند دانشگاه شهید چمران را از بین می برد و تضعیف می کند، خواستار بازنگری در این سیستم با توجه به موقعیت سیاسی و امنیتی خوزستان شد و گفت: بر این اساس دانشگاه شهید چمران باید با توجه به جایگاه استراتژیک آن در منطقه در فهرست 10 دانشگاه برتر قرار می گرفت اما با توجه به آنکه در وزارت افرادی که این رتبه بندی را انجام داده اند، آن نگاه استراتژیک را ندارند از بار سیاسی امنیتی که دانشگاه شهید چمران اهواز بدوش می کند غفلت کرده اند. در حالی که اگر این موضوع مورد توجه قرار گیرد، بسیاری از مشکلات دانشگاه نیز تحت آن نگاه استراتژیک رفع می شود.

همچنین در این نشست دکتر حمیدرضا غفوری، رئیس دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به مسئولیت خود در کمیته جذب اعضای هیات علمی اظهار کرد: دانشگاه از نظر توانمندی ها و ساختار موجود خود می تواند به راحتی جزو دانشگاه های توسعه یافته کشور بشمار آید اما در عین حال بعضی مشکلات آن در حوزه نیروی انسانی دانشگاه را با برخی دانشگاه های نوبنیاد معادل می کند.

وی با بیان اینکه دانشگاه همواره از نظر جذب هیات علمی با مشکل مواجه بوده است گفت: این مشکل عمدتا ناظر به فرایند جذب بوده که اگرچه در دوره جدید سعی شد این فرایند تسریع و تسهیل شود اما معضل جدیدی بوجود آمده که مسأله ردیف ها استخدامی است.

رئیس دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: مشکل دیگری که وجود دارد موضوع بورسیه ها است. دانشگاه شهید چمران بسیاری از اعضای هیات علمی خود را از طریق بورسیه جذب و نیروی انسانی مورد نیاز را تأمین کرده است اما متأسفانه سال گذشته این ظرفیت برای دانشگاه صفر شد و از این بابت ضربه شدیدی به دانشگاه وارد آمد که در رشته های فنی و مهندسی این مسأله حادتر است و در 5 سال گذشته حتی یک نفر متقاضی دکتری برای رشته های کامپیوتر یا معماری نداشته ایم و جذب تنها از طریق بورسیه انجام شده است.

غفوری با بیان اینکه سعی شد در رشته هایی که کمبود نیرو وجود داشت این مشکل با جذب مربی رفع و سپس امکان ادامه تحصیل در دوره های دکتری فراهم شود، خاطرنشان کرد: متأسفانه اخیرا نیز با سخت گیری هایی که در هیات امنا می شود، این امکان هم سلب شده است که امیدوارم مسأله جذب نیروی انسانی دانشگاه که بار اعتباری بزرگی نیز به دانشگاه یا وزارت تحمیل نمی کند، مورد رسیدگی فوری قرار گیرد و تصمیم عاجل برای آن گرفته شود.

همچنین در این مراسم دکتر امیدعلی شهنی کرم زاده، عضو هیئت امنا و رئیس دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه استاد در مملکت ما چایگاهی ندارد، گفت: اکنون دانشجو و استاد هیچ ارزش معنوی در جامعه ندارد در حالیکه پیش از انقلاب سخن یک معلم از اهمیت بالایی برخوردار بود اما اکنون تمام استادان هم یک موضوع را مطرح کنند هیچ کس اهمیتی نمی دهند که معنی آن این است که استاد جایگاه خود را در جامعه از دست داده است.

وی با بیان اینکه بخش زیادی از این مساله تقصیر استاد و بخشی هم ناشی از سیاست های آموزش عالی است، تصریح کرد: انتظار می رفت وزارت علوم برای آموزش عالی تصمیمات آکادمیک اتخاذ کند نه آنکه صرفا به ابلاغ بخشنامه هایی بسنده کند که تنها نشان می دهد که دانشگاه ها بالغ نیستند و باید برای آنها تصمیم گرفت.

چهره ماندگار ریاضی کشور با طرح این سوال که چرا وزارتخانه برای دانشگاه تعیین تکلیف می کند، گفت: وقتی وزارت آیین نامه ای را ابلاغ می کند که به طور مثال در یک مقاله اسم چه کسی باید نوشته شود و یا ترتیب اسامی چگونه باشد چنین مواردی باعث می شود که جامعه، استاد و دانشگاه را به سخره بگیرد.

کرم زاده با بیان اینکه دانشگاه باید به جایگاه واقعی خود برگردد و استاد شأن واقعی خود را در جامعه پیدا کند، تصریح کرد: این میزان اصرار به پژوهش و مقاله تنها فساد و تقلب به بار آورده است. این معیارها در هیچ جای دنیا ارزشی ندارد و باید به محتوای مقاله اهمیت داد و تخصص را به متخصصان واگذار کرد؛ نمی شود با یک آیین نامه برای رشته ها و دانشگاه ها نسخه پیچید.