خرمشهر، با تنی نحیف و زخمی، همچنان به زیبایی خود می‌نازد انتظار خیل مشتاقان عاشقان این خاک پر گهر را می‌کشد.

این شهرستان در جنوب‌غربی استان خوزستان و در انتهایی‌ترین نقطه این استان در دل اسکله‌ها و کرانه‌های رودخانهٔ اروند رود جای گرفته‌ است.

این دیار در محل اتصال رودخانه‌های اروند و کارون قرار گرفته و 23 کیلومتر مربع مساحت دارد.

خرمشهر به‌دلیل واقع‌ شدن در جوار خلیج فارس و کشور عراق، از اهمیت استراتژیک اقتصادی، تجاری و سیاسی ویژه‌ای برخوردار است.

قدمت شهر خرمشهر به 2 هزار و 173 سال پیش یعنی سال 163 قبل از میلاد باز می‌گردد.


اولین اسکلهٔ این شهر در سال 1308 و در جریان پهلو گرفتن یک فروند اقیانوس‌پیما بهره‌برداری شد، با ساخت 6 اسکلهٔ بزرگ دیگر در حاشیه اروند، این بندر در جریان جنگ جهانی دوم به پیروزی متفقین کمک و یاری بزرگی کرد.

خرمشهر اولین و بزرگ‌ترین بندر کشور و خاورمیانه قبل از جنگ تحمیلی بوده و هم اکنون بعد از بندر شهید‌رجائی دومین بندر حمل کانتینری با 13 اسکله حمل و تخلیه بار است.

این شهر به‌دلیل داشتن رونق اقتصادی در پیش از جنگ تحمیلی 250 هزار نفر جمعیت را در خود داشته است اما اینک بعد از گذشت 27 سال از پایان جنگ تحمیلی، جمعیت آن با احتساب بخش‌ها و دهستان‌های تابعه به 163 هزار نفر کاهش یافته است.

این شهر در طول تاریخ معاصر خود بزرگان زیادی را در عرصه دیانت، سیاست و مقاومت تقدیم اسلام کرده است که از جمله آنان می‌توان به آیت‌الله شیخ محمدطاهر خاقانی، آیت‌الله سیدعدنان عدنانی، آیت‌الله سیدعلی عدنانی، آیت‌الله سلمان خاقانی، آیت‌الله سید تقی موسوی، آیت‌الله مهری، یونس محمدی، محمد جهان آرا، اشاره کرد.

سرداران بزرگ و والامقام نیروی دریایی ارتش که در مقابله و نبرد با استعمار انگلستان در این شهر کشته ‌شدند می‌توان به دریابد رسایی، دریادار نقدی، هرسیچی، کهنمویی، بایندر، میلانیان می‌توان اشاره کرد.


خرمشهر پس از هجوم ارتش بعث عراق به خاک کشورمان اولین نقطه‌ای بود که به شدت بمباران شد و در آن نیروهای عراقی با استفاده از موشک توپخانه، نیروهای زرهی و پیاده و حملات هوایی، ضربات سنگینی را به این شهر زدند و هموطنان زیادی را به شهادت رساندند و موجب آواره و مهاجر شدن ده‌ها هزار نفر از مردم این منطقه شدند.

این شهر در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی بیشترین آسیب را از آن خود کرد و بیشترین آواره شهید را تقدیم اسلام و میهن عزیزمان کرد.

از جمله فرآیندهایی که در اقتصاد خرمشهر شاخص هستند می‌توان به کشاورزی به‌ویژه کاشت درختان خرما و سیفی‌جات، امورات بندری و گمرگی در کنار انجام کار ترانزیت کالا، وجود منطقه ویژه اقتصادی و شهرک صنعتی، منطقه آزاد اروند، اتصال به راه آهن سراسری کشور و مجاورت با فرودگاه بین‌المللی آبادان اشاره کرد.

خرمشهر را می‌توان شهری زیبا با شاخصه‌های طبیعی دل‌انگیز وصف کرد که در غروب و شب‌های آن می‌توان لحظات خوشی را در کنار آب کارون سپری کرد، این شهر طبیعت منحصر به فردی دارد و از شهرهایی‌ست که رودخانه خروشان از میان آن می‌گذرد.

خاک خرمشهر و این منطقه انس وصف ناشدنی به میهمانان و شهروندان این شهر می‌دهد، بهٰ‌طوری که هر مسافری بدون اینکه قصدی برای سفر به خوزستان را داشته باشد، ناخودآگاه هوای دیدن از خرمشهر را می‌کند و سکوت و طبیعت خرمشهر، بی‌دلیل قلب هر بازدید کننده‌ای را از آن خود می‌کند.

آداب و رسوم و معاشرت مردمان این شهر شباهت زیادی به مردم آبادان دارد و این دو شهر به جهت مجاورت با یکدیگر از فرهنگ واحدی اطاعت می‌کنند و مردمان آن از دیرباز قربت خاصی با یکدیگر داشته‌اند، همان‌گونه که در گزارش روز گذشته عنوان شد، سوغات و غذاهای محلی این دو شهر نیز تفاوت چندانی ندارد.


خرمشهری‌ها نیز به صید ماهی و تناول آن به انواع و اشکال مختلف علاقه وافری دارند، وجود بازار ماهی در کنار کارون، یکی از جاذبه‌های این شهر به‌شمار می‌رود که طرفداران زیادی را نیز دارد.

خرمشهر اماکن دیدنی و ارزشی بسیاری دارد که هر کدام به تنهایی می‌تواند آنچه را که جوانان میهنمان برای حفظ این مرز پر گهر در طبق اخلاص گذاشتند بازگو کند.

همه ساله کاروان‌های راهیان نور با حضور میلیونی خود رونق خاصی به این شهر بخشیده و خرمشهر حال و هوای روزهای دفاع مقدس را به خود می‌گیرد.

موزه جنگ خرمشهر نیز برای ارج نهادن به مقام رزمندگان و شهدای خرمشهر بنا نهاده شد، ساختمان این مرکز در سال 1309 احداث و تا پایان جنگ به عنوان بخش اداری شرکت نفت استفاده می‌شد.

مرکز فرهنگی دفاع‌مقدس در سال 1375 بازسازی و به موزه جنگ تغییر نام داد، اکنون دارای کتابخانه تخصصی دفاع مقدس با حدود سه هزار جلد کتاب، سالن نمایش فیلم و آرامگاه سه شهید گمنام است.


ساختمان این مرکز در جنگ تحمیلی پیش از آغاز جنگ تحمیلی ساختمان مرکز شرکت نفت بود، و پس از اشغال خرمشهر محل دیدبانی نیروهای عراقی شد.

در این موزه نوشته‌هایی از نیروهای عراقی وجود دارد که جمله «آمده‌ایم تا بمانیم» از این دست نوشته‌ها است که ارتش بعث هیچ‌گاه نتوانست این شعار خود را عملی کند و خرمشهر در پس از تحمل 19 ماه زخم تصرف، به آغوش وطن بازگشت.

مرکز فرهنگی دفاع مقدس خرمشهر دارای چهار سالن مقاومت، اشغال، آزادسازی و بازسازی بوده و آثار به‌جای مانده از سرداران شهید حماسه مقاومت خرمشهر هم‌چون سید محمدعلی جهان آرا، عبدالرضا موسوی از فرماندهان سپاه خرمشهر و برخی از شهدای ارتش و سپاه و ادوات نظامی به نمایش در آمده است که هر ساله میزبان کاروان‌های راهیان نور و میهمانان نوروزی از تمام نقاط کشور است.

مسجد جامع خرمشهر نیز با بیش از 120 سال قدمت، 40 درصد از آن در زمان جنگ تحمیلی تخریب شد و این به گونه‌ای که دو گلدسته آن به‌طور کامل تخریب و گنبد بزرگ نیز بر اثر اصابت گلوله توپ دشمن آسیب دید.


همچنین از جمله این اماکن می‌توان به یادمان شهدای شلمچه که در نقطه صفر مرزی ایران و عراق واقع شده و روزانه میزبان کاروان‌های راهیان نور و گردشگران از سراسر کشور است اشاره کرد، شلمچه خود به تنهایی یادآور سلحشورانی است که از جان خود برای دفاع از وطن گذشتند، همچنین در ابتدای شلمچه یادمان پل نو وجود دارد که نخستین خاکریز دفاع مقدس محسوب می‌شود.

استفاده از فرودگاه بین‌المللی آبادان، وجود داشتن راه آهن سراسری خرمشهر و بنادر منطقه و قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی مناسب از لحاظ نزدیک بودن به مسیر آبی، زمینی و هوایی به پایتخت، مینوشهر را به یک منطقه ویژه گردشگری در چهار چوب منطقه آزاد اروند تبدیل کرده است.


وجود داشتن 30 نمونه از محصول خرما یکی از دیدنی های سیر مراحل تکمیل رشد و به ثمر رسیدن این درخت در خرمشهر است.

رفت و آمد کشتی‌ها و شناور‌ها در رودخانه اروند و نمای زیبای رودخانه چشم هر رهگذر و مسافری را به خود خیره می‌کند.

خرمشهر خسته و زخمی اما همچنان زیبا و سرافراز بار دیگر رخت کهنه از تن برکنده و لباس نو به تن می‌کند تا میزبان خیل عاشقان و دوست‌دارانش باشد، این شهر به راستی ویترینی از قهرمانی‌ها و ایثار و فداکاری مردان و زنان کشورمان است که با دستان خالی و تنها با اتکا به ایمان به خدای متعال در مقابل تجاوز دشمن ایستادند.

خرمشهر، ای ذره‌ذره خاک این ملک مرهون تو، ای آزادی این خاک مدیون تو، بار دیگر به هوای تو جنوبی خواهیم شد خاک تو را بر مشام خود روا خواهیم داشت.