یک دوستدار میراث فرهنگی گفت: شهـرستـان دزفــول دربردارنده مجموعه‌ای غنی از میراث فرهنگی ایران زمین در سده‌های تاریخی مختلف خصوصا دوره‌های صفویه و قاجاریه است و بناهای اصیلی با هویت معماری بومی شهر دزفول در داخل بافت  در اطراف شهر به دست معماران خوش ذوق دزفول بنا شده‌اند.

محمد آذرکیش در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: خانه قدیمی سوزنگر یکی از بناهاي ارزشمند بافت تاریخی شهر دزفول است که در محله قديمي مياندره  و در نزدیک بناهای تاریخی دیگر از جمله مسجد دروازه و خانه زرگر قرار دارد.


او ادامه داد: سوزنگر در يك كوچه بن بست و اختصاصي قرار دارد كه با پلكان پهن و منظم آجري به در كوچك و مزين به تزئينات خوون چيني (آجر كاري) منتهي مي‌شود.اين بنا در دو طبقه مجزا، زیرزمین و شوادان به سبك حیاط مركزی و معماری درونگر ساخته شده‌ و از لحاظ سبك معماري بسیاری از عناصر مختص خانه‌هاي دزفول را دارا است.

وی یادآوری کرد: محله میاندره در نزدیکی محله قلعه که قدیمی‌ترین محله بافت دزفول به شمار می‌رود واقع شده است. با این حال با توجه به این که از این بنا به عنوان مسکونی استفاده می‌شده در طول دوره‌های مختلف بازسازی شده و قدمت اولیه آن به دوره قاجاریه می‌رسد. همچنین بر سر در ورودي بنا و در ميان آجركاري زيباي آن كتيبه آجري با تاريخ 1338 هجری قمری را مشاهده مي‌كنيم که آخرین دوره ساخت خانه را نشان می‌دهد.

آذرکیش اضافه کرد :پس از عبور از سر در به هشتي خانه وارد مي‌شويم . گنبد كوچك هشتي با پاباريك‌ها و شاپرك‌هاي آجري زيبايي بر ستون‌هايي قطور استوار است. كف هشتي با قلوه چين منظم و ظريف و كف حياط با آجرهاي منقوش فرش گرديده است. در هستی ورودی همچنین پلکانی برای دسترسی به طبقه اول خانه قرار دارد که نشان می‌دهد طبقه اول به عنوان بخش پذیرایی بنا مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دورتادور حياط را ايوان‌هاي نسبتا كوچك احاطه کرده‌اند. همچنین  در گوشه آن حوض کوچک و زیبا و نیز پلکان دسترسی به طبقه اول علاوه بر پلکان ورودی خانه قرار گرفته است.

این دوستدار میراث فرهنگی گفت: در معماری دزفول خانه‌ها دو حیاط بیرونی و اندرونی داشته‌اند که حیاط بیرونی ویژه مهمانان با تزئینات آجری بیشتر و حیاط اندرونی ویژه اهل خانه و برای امور روزانه مورد استفاده بوده است. اما در برخی خانه‌ها مانند خانه سوزنگر که فقط یک حیاط داشته‌اند این کاربرد در طبقات اجرا شده به شکلی که طبقه اول خانه سوزنگر بخش اندرونی و طبقه اول آن به عنوان بخش بیرونی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

وی اظهار کرد: از جمله تزئینات آجری متنوع خانه سوزنگر می‌توان  نقوش گل زنجیری، گل نوساده، حصیری ودندان موشی را نام برد. طبقه اول بنا نيز شامل ايوان ، اتاق‌هاي گوشوار و تراس زيبايي با سقف تير پوش چوبي است كه همگي داراي كتيبه‌هاي مزين به آجركاري بي‌نظير خوون چيني مي‌باشد كه هر بيننده صاحب ذوقي را به وجد مي‌آورد. همچنین وجود نیم ستون‌های آجری در این طبقه شکوه خاصی به آن داده و به خوبی هویت معماری دزفول را به عنوان موزه آجری ایرانی به نمایش گذاشته است.

به گفته آذرکیش: در حال حاضر مالكيت اين بنا در اختيار اداره ميراث فرهنگي و گردشگري دزفول است و به شماره 2606 به ثبت رسيده است.

او افزود: بعد از اتمام مرمت خانه سوزنگر که از مرداد ماه سال 1385آغاز و در سال 1388 پایان پذیرفت از آن به عنوان کارگاه آموزش صنایع دستی استفاده می‌شود و در پايان هر دوره آموزش که شامل آموزش قلم‌زني، معرق، تذهيب و گل مرغ می‌شود از هنرجويان آزمون گرفته شده و در صورت قبولي مدرك پايان دوره به آنها تعلق مي‌گيرد. در سایر اوقات دیدن کردن از این بنای دیدنی با هماهنگی اداره میراث فرهنگی برای عموم علاقه‌مندان امکان‌پذیر است.