خوزنیوز: چندی پیش سید شکرخدا موسوی، یکی از نمایندگان اهواز در مجلس شورای اسلامی  درباره کیفیت آب شرب اهواز  مطالبی را بیان داشت که در نوع خود بی سابقه بود.  موسوی  در گفت و گو با خبرگزاری ایسنا اظهار کرد: «آب اهواز همراه با گاز اتان است، این آلاینده‌ها می‌توانند موجب ایجاد مشکلاتی برای سلامت مردم شود. در بررسی‌های انجام شده مشخص شد که آب اهواز دارای گاز اتان است. به صورتی که هنگام کبریت زدن به آب لوله‌کشی، آب آتش گرفت یعنی آب همراه با گاز اتان است و از این صحنه فیلم گرفته شد و وزیر بهداشت نیز آن را تماشا کرد.»

موسوی همچنین در ارتباط مشکلات تنفسی بوجود آمده برای شهروندان پس از باران های پاییزی گفت: « این احتمال وجود دارد که فاضلاب شهری یکی از عوامل بروز مشکلات تنگی نفس مردم اهواز باشد.»

این اظهارات آقای نماینده در رسانه های داخلی، شبکه های اجتماعی اینترنتی و موبایلی پخش شد و برخی رسانه های معاند نیز این خبر را با آب و تاب بازتاب دادند.

گرچه هرکدام از ما روزانه دهها بار شیر آب لوله کشی را در خانه، محل کار و اماکن مختلف باز می کنیم و تا کنون با چنین تجربه ای روبرو نشده ایم که گازی قابل اشتعال از لوله به بیرون نشت پیدا کند، اما از آنجاکه موارد مطرح شده مستقیما با سلامت و زندگی شهروندان مرتبط است تلاش کردیم در گفت و گو با مسئولین و کارشناسان صحت و سقم این ادعای آقای نماینده را بررسی کنیم تا اذهان عمومی مشوش نشوند.  

دکتر شکراله سلمان زاده معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و رییس مرکز بهداشت استان خوزستان در این باره به خبرنگار خوزنیوز می گوید: «گاز اتان در آب آشامیدنی به هیچ وجه وجود ندارد و هیچ گونه امکانی در این باره وجود ندارد. ایشان اگر بررسی عملی در این باره در دست دارند ارایه دهند. اساس این حرف کاملا غیر علمی است و و با تاکید می گویم امکان ندارد که آب قابل اشتعال باشد. همچنین فاضلاب نمی تواند علت بیماری های تنفسی اخیر در خوزستان باشد.»

غلامرضا رییسی، مدیر کنترل کیفیت و نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب اهواز وجود گاز اتان را در آب آشامیدنی اهواز کاملا منتقی و این ادعا را غیر علمی می داند و اظهار می کند: در این باره نیازی نیست که یک فرد متخصص بررسی کند. یک مخاطب عادی و غیر متخصص نیز می تواند به راحتی قضاوت کند. از این رو برای روشن تر شدن امکان و یا عدم امکان وجود اتان در آب آشامیدنی من مساله ای را عنوان می کنم و قضاوت را به عهده شما و خوانندگان محترم می سپارم. اتان جزو گازهای طبیعی محسوب می شود. وقتی چنین ادعای پیش می آید به همراه آن باید محل رویت این پدیده نیز ذکر شود و همچنین باید جست و جو کرد تا منبع این عارضه را نیز یافت. اگر در کل دنیا نیز بخواهیم بررسی کنیم این ادعا بی سابقه است و هیچ گاه با چنین واقعیتی رو به رو نخواهید شد مگر اینکه چاه آب در مجاورت میدان نفت و گاز حفر شده باشد و محصولات نفتی و گاز به چاه آب نشت کرده باشد و همراه آن خارج شوند.  در اکثر مخازن گازی کشور ما ، گاز طبیعی متان 85 تا 98 درصد مخازن را تشکیل می دهد. در مطلب قید شده از اتان نام برده شده است در حالی که اتان از فراوری گاز متان به دست می آید. ما فرض را بر این می گذاریم که منظور گوینده مطلب همان متان بوده است که به صورت طبیعی در منابع زیرزمینی یافت می شود.  گاز طبیعی از اجساد گیاهان و جانوران در طول سالها تولید می شود. بر اساس تحقیقات انجام شده به ازای هر گرم ماده قابل تجزیه بین 230 تا 670 میلی لیتر گاز تولید می شود که ما این مقدار را به طور میانگین نیم لیتر در نظر می گیریم. به اصطلاح متخصصان آزمایشگاه وقتی بخواهیم هر گرم ماده آلی قابل تجزیه را به غلظت در یک لیتر آب تبدیل کنیم، هر گرم ماده آلی در یک لیتر آب برابر 1000 ppm ماده آلی است. مقدار ماده آلی موجود در آب های کارون و کرخه که ما از آنها برداشت می کنیم حداقل 0.5 و به ندرت و در بدترین شرایط می تواند 5 ppm  باشد. حال این رقم کجا و 1000 ppm کجا! وقتی چنین اختلافی وجود دارد می توان نتیجه گرفت که به هیچ وجه امکان ندارد که این مقدار از ماده آلی به وسیله باکتری ها تجریه و به گاز تبدیل شود . جدای از این مساله، برای شعله ور شدن آب باید یک جریان مداوم گاز در آب برقرار باشد و گاز موجود درآن به اندازه ای باشد که آب را شعله ور کند. و این مساله به هیچ عنوان ممکن و قابل تصورنیست که به این میزان گاز در آب تولید، جدا سازی و قابل اشتعال شود.

رییسی ادامه می دهد: چاه های فاضلاب درب منازل منشا تولید گاز H2S هستند که گازی قابل اشتعال است. اما همین چاه های با حدود 2 تن ماده آلی شعله ای به اندازه یک شمع تولید می کند که می سوزد و تمام می شود. با این تفاسیر اگر فرض کنیم که از شبکه فاضلاب به شبکه آب آشامیدنی نشتی داشته باشیم عقل سلیم باید محاسبه کند که چه میزان فاضلاب و به چه مدت باید در شبکه آّ آشامیدنی انباشته شود تا محصول آن گازی باشد که همراه آب خارج شود وقابل اشتعال باشد.

مدیر کنترل کیفیت و نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب اهواز تصریح می کند: منبعی که ایشان از آن سخن گفته، کلیپی است که حدود سه سال پیش در اینترنت پخش شده بود و محصول شیطنت و شوخی های چند نوجوان در منطقه عین دو بود که از خنده های پایان این کلیپ هم ماهیت طنز آن پیدا بود. با این وجود ما و کارشناسان بهداشت به آن منزل مراجعه کردیم و نمونه برداری آب و کلر را انجام دادیم. در گفت و گو با اهالی آن منزل هیچ کدام اعلام نکردند که در مورد آب چنین چیزی را شاهد بوده اند.

رییسی در خصوص این احتمال مطرح شده که فاضلاب می تواند منشا تنگی نفس اخیر شهروندان باشد می گوید: دراین باره باید بگویم میزانH2S  تولید شده در فاضلاب در فصل گرما به مراتب بالاتر است تا فصول بارندگی . از سوی دیگر در شرایط بارندگی فاضلاب بسیار رقیق می شود و حتی گاز تولید شده را نیز در آب حل می کند و بوی کمتری به مشام می رسد. بویی که در تابستان در کنار ایستگاه های پمپاژ فاضلاب بیشتر به مشام می خورد و مورد اعتراض مردم واقع می شود هیچ گاه عامل تنگی نفس نشده است . حال در فصل سرد و با وجود کاهش غلظت این بو، چگونه می تواند عامل تنگی نفس باشد؟ ما نیز در ایستگاه های پمپاژ فاضلاب با هزینه بالا برج های حذف بو را نصب کرده ایم تا برای همسایگان ایجاد مزاحمت نکند. برای تنگی نفس مردم خوزستان عوامل گسترده ای همچون ریزگردها، آلاینده های نفتی، صنایع فولاد و مسایل دیگر را مطرح کرده اند که هر کدام امکان اثبات دارند و می توانند درصدی از این عوامل باشند و یا بر یکدیگر هم افزایی داشته باشند. در همه دنیا و همچنین در کشور ما فاضلاب شهری وجود دارد اما عامل تنگی نفس و هجوم جمعیت چند هزار نفری به مراکز درمانی نشده است . جدای از این مساله فاضلاب عاملی نیست که در چند سال اخیر ایجاد شده باشد . اگر فاضلاب عامل این مساله است چرا در سالهای گذشته تاثیر خود را بر سلامت مردم به این نحو بروز نداده است و عامل مشکلات تنفسی نشده است؟

مهرداد شریفی، رییس مرکز بهداشت شرق و غرب اهواز نیز در گفت و گو با خبرنگار خوز نیوز در این باره گفت: آب اهواز از نظر شیمیایی و میکروبی هیچ مشکلی ندارد.  تا این لحظه و بر اساس آزمایش هایی که انجام داده ایم آب اهواز از نظر شیمیایی و میکروبی هیچ مشکلی نداشته است. اگر آب اهواز مشکلی داشته باشد بدون هیچ گونه ملاحظه کاری از طریق مقامات بهداشتی اطلاع رسانی خواهد شد.

وی در اشاره به سخنان سید شکر خدا موسوی مبنی بر وجود اتان در آب آشامیدنی و اشتعال آب آشامیدنی اهواز گفت: نباید غیر تخصصی صحبت کرد. هرگونه اظهار نظری باید تخصصی باشد. من نمی دانم که آقای موسوی در این باره از چه منبعی سخن گفته است. از آنجا که منبعی اعلام نشده است من نیز نمی توانم دراین باره اظهار نظر کنم.

رییس مرکز بهداشت شرق و غرب اهواز درباره اظهار نظر نماینده مردم اهواز در مجلس مبنی بر وجود گاز قابل اشتعال اتان در آب گفت: گاز اتان جزو سموم  محسوب می شود  و امکان ندارد به اندازه ای آب وجود داشته باشد که آب را شعله ور کند. به عنوان رئیس مرکز بهداشت شرق و غرب اهواز چیزی  در این باره به ما گزارش نشده است. در بحث میکروبی آب می توانم بدون هیچ مشکلی پاسخگو باشم اما در مورد بحث آلودگی شیمیایی باید آزمایش های لازم را در آزمیشگاه آب شناسی انجام بدهیم و سپس اظهار نظر کنیم. در آزمایشگاه ما عوامل شیمیایی آب بررسی شده است و ما در نتایج به چیزی به اسم اتان برخورد نکرده ایم.  بر اساس استاندارهایی که داریم روزانه در مورد وضعیت آب نمونه گیری میکروبی انجام داده ایم و در نمونه گیری ها عوامل بیماری زا را بررسی کرده ایم  و  تا کنون هیچ مشکلی در مورد آب آشامیدنی اهواز ارایه نشده است.