سندی که BBC نمی‌تواند آن را انکار کند
در روزهای اخیر، «بی.بی.سی» ایام ناگواری را گذرانده است، چرا که اعضای فعال، سوژه‌پردازان و تهیه کنندگان این رسانه دولت انگلیس در داخل ایران، از سوی وزارت اطلاعات شناسایی و دستگیر شده‌اند و این شبکه به همراه اینکه عوامل جاسوسی خود از ملت ایران را از دست داده، در عین حال مجبور است، روزی چند بار در بخش‌های خبری گوناگون، بر بی‌طرفی خود تاکید کند تا بلکه مخاطبان خود را نگه دارد؛ غافل از اینکه تأکیدات پی‌درپی این شبکه، این ظن را قوی‌تر می‌کند.
اما تأکید «بی.بی.سی» بر بی‌طرفی، داستانی است که حتی گردانندگان آن هم آن را باور ندارند و تلاش این شبکه برای موجه نشان دادن خود در نزد افکار عمومی فارسی زبان، مانند این است که از مردم ایران انتظار داشته باشیم، نقش انگلیس را در کودتای 28 مرداد علیه دولت مصدق نادیده بگیرند.
بررسی گفته‌های مخاطبان فارسی‌زبان «بی‌بی‌سی» که شمارشان در یک سال اخیر و به ویژه در جریان شورش‌های انگلیس و دیدن بی‌طرف نبودن این رسانه در این قضایا، افت چشمگیری کرده است، حکایت از نکته جالبی دارد و آن اینکه بخش چشمگیری از آنها به اینکه «بی.بی.سی» بی‌طرف نیست و اخبار آن، دروغ‌های بسیاری علیه ایران می‌گوید، اشراف دارند؛ اما یک جمله مشترک در بسیاری از گفته‌ها به چشم می‌خورد و آن این که «ببینیم چه می‌گوید».
گذشته از آن، «بی.بی.سی»، آینه تمام‌نمای دولت انگلیس است و اصولاً انتظار بی طرفی از آن، انتظار خنده‌داری است و در واقع مانند آن است که انتظار داشته باشیم دولت انگلیس ـ که سابقه صدها سال استعمار و چپاول کشورها را در کارنامه خود دارد ـ در مقام دلسوزی برای بشریت ظاهر شود و حقوق بشر را در کشورهای دیگر پیگیری کند.
یکی از روش‌های بسیار مرسوم که همواره از سوی دولت انگلیس و طبعاً در «بی.بی.سی» علیه کشورهای مستقل دنبال شده، «تفرقه بینداز و حکومت کن» در سطوح اجتماعی و سیاسی است. انگلیس استاد بلامنازع افروختن آتش تفرقه میان ادیان، ملت‌ها و کشورهای مستقل است تا بدین ترتیب، منافع و اهداف خود را پیگیری کند. اتفاقاً اشراف میرزا تقی خان امیرکبیر به همین موضوع بود که دستور برخورد شدید و جدی با بابی‌ها و بهایی‌ها را صادر کرد تا از شعله‌ور شدن آتش تفرقه به واسطه این بدعت‌ها جلوگیری کند.
به هر حال، ایجاد فرقه‌های وهابیت در عربستان و بهائیت در ایران، از سیاست‌هایی بوده که بنا بر تفرقه‌افکنی انگلیسی‌ها در میان مسلمانان انجام شده که البته مجال بررسی آن در نوشتار دیگری ممکن است.
در این نوشتار، تنها به بررسی درستی ادعای ایجاد و کنترل «بی.بی.سی» توسط بهائیان، پرداخته خواهد شد.
اين مطلب می‌خواهد به این پرسش اساسي و ريشه‌اي پاسخ بدهد که تأثير بهائيت در «بي.بي.سي» فارسي تا چه اندازه‌ای است و آيا «بی.بی.سی» رسانه فرقه ضاله بهائیت است یا خیر؟
آیا فرقه ضاله بهائیت سردمدار «بی بی سی» است؟
راديوي فارسي «بي.بي.سي» براي مقابله با تبليغات راديو فارسي‌زبان برلين آلمان و همچنين براي زمينه‌چيني و توجيه اشغال نظامي ايران به دست نيروهاي نظامي بريتانيا و اتحاد جماهير شوروي راه‌اندازی شد که از چند ماه پيش از آغاز به کار اين راديو، متفقين در تدارک انجام آن بودند و در واقع راديو فارسي‌زبان را با اين هدف تأسيس کردند که چهره مثبتي از اقدام آينده خود در افکار عمومي مردم ايران پدید آورند. (1)
جالب بود که همان موقع نیز کارکرد «بی.بی.سی» فارسی، توجیه چپاول ایران توسط انگلیس برای افکار عمومی فارسی زبان بود و این نشان می‌دهد که به لحاظ تاریخی و ماهوی، «بی.بی.سی» همواره در برابر ملت ایران و حامی سیاست‌های دشمنانه دولت انگلیس بوده است.
راديو فارسي «بي.بي.سي» در دوم دي ماه 1319 (درست هشت ماه پیش از حمله متفقين به ايران در شهريور 1320) آغاز به کار کرد. (2)
اما نکته‌اي که در موضوع راه‌اندازي راديو فارسي «بي.بي.سي» اهميت دارد، تصدي مسئوليت «حسن موقر باليوزي» (3) (1980 ـ 1908ميلادي) از رهبران سرشناس بهائيان در راديو فارسي زبان «بي.بي.سي» بود که بر پایه اسناد داخلي بایگانی سرويس جهاني «بي.بي.سي»، با دستور وزارت خارجه انگلیس انجام گرفت.
البته باید در پرانتز گفت که از آن موقع تاکنون، تجربه نشان داده است که چه در مسأله تأثيرگذاري بهائيان در سياستگذاري بخش فارسي و چه درباره جذب اپوزیسیون‌های فراری، حکايت همچنان باقي است و وزارت امور خارجه انگلیس، پایه ثابت تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و اجرایی «بی.بی.سی» است.
همان گونه که گفته شد، يکي از مواردي که مسئولان سرويس جهاني «بي.بي.سي» و نیز گزارشگران تاريخ بخش فارسي آن، خواسته يا ناخواسته، از کنار آن گذشته و يا آن را بسيار کمرنگ نشان داده‌اند، حضور و کارآیی انکار نشدني بهایی مشهور، حسن موقر باليوزي و ديگر بهائيان در سطوح جدي و سياستگذاري اين رسانه است.
باليوزي نخستين کسي بود که در آغاز راه‌اندازی «بي.بي.سي» فارسي، از آن راديو براي مخاطبان سخن گفت. (4)
وي از اعضاي خاندان افنان و از اقوام نزديک «ميرزا علي محمد باب» و فرزند «محمد علي (محمود) موقرالدوله باليوزي»، حاکم پيشين بوشهر و وزير فوايد عامه و تجارت در کابينه کودتاي سيد ضياءالدين طباطبايي در اواخر 1299 و اوايل 1300 شمسي بود. (5)
باليوزي در شرايطي به استخدام «بي.بي.سي» درآمد که چند ماهي پیش از آن به عضويت مجمع ملي بهائيان به نام «رضوان» درآمده بود.
وی همچنین چند سال پس از راه‌اندازی بخش فارسي، به عنوان نزديکترين مشاوران «شوقي افندي رباني»، آخرين رهبر شناخته شده بهائيان جهان، در سال 1956 به عنوان به اصطلاح يکي از ايادي امرالله، به قول پيروان آن فرقه منصوب شد که به منزله عضويت در بالاترين شوراي اداري و فرقه‌ای بهائيت (تقريباً معادل کاردينال ارشد در مذهب کاتوليک) است.
او علاوه بر نگارش نزدیک ده اثر با موضوع تاريخ و تبليغ بهائيت، سال‌ها رييس «محفل ملي معنوي بهائيان» در جزاير بريتانيا بود؛ اين سمت به منزله رياست کل اداري و اجرايي بهائيان بريتانياست (6). وي در طول نزدیک دو دهه کار در «بي.بي.سي» فارسي، عملاً به يکي از افراد کليدي و به شدت تأثيرگذار اين شبکه تبديل شد. (7)
باليوزي در اين مدت با همه قوا هم به امور رسانه اشتغال داشت و هم به امورات فرقه خود و از اين راه ثابت کرد که مسئولان «بي.بي.سي»، نسبت به منشور خود درباره ضرورت حفظ بي‌طرفي دبيران، تهيه‌کنندگان و کارکنان در زمينه سياسي و ديني، پايبند نيستند. (8)
حضور چشمگير بهائيان در سطوح گوناگون سرويس جهاني «بي.بي.سي» از مديريت‌هاي کلان آن شبکه به پايين، ضمن تأثيرگذاري‌هاي نامحسوس پنهان خود در لايه‌هاي زيرين اين شبکه، گاه نمودهاي آشکاري نيز داشته که از آن ميان، مي‌توان به مصاحبه کاملاً تبليغاتي و فرمايشي با «مري مکسول» (مشهور به روحيه خانم) بيوه شوقي افندي، رهبر سابق بهائيان، در تاريخ هجدهم آگوست 1981 اشاره کرد. (9)
البته تهيه رپرتاژ آگهي‌هاي گزارش‌گونه، منحصر به سال‌ها و ماه‌هاي گذشته در «بي.بي.سي» نبوده و انتشار اخبار و گزارش‌هاي متعدد در اين موضوع، نشان دهنده تداوم اين سياست و تلاش «بي.بي.سي» برای تفرقه‌افکنی‌های مذهبی در ایران با موضوع بهائيت است.
در اين باره براي نمونه مي‌توان به مجموعه گزارش‌هاي متعدد آگهي‌گونه و جانبدارانه خبرنگاران اعزامي بخش فارسي به اسراييل، درباره مراکز گوناگون بهایي در عکا و ديگر سرزمين‌هاي فلسطين اشغالی اشاره کرد که براي راديو، تلویزیون و وب سايت «بي.بي.سي» فارسي تهيه شد. در اين مطالب، گزارشگران اعزامي بخش فارسي «بي.بي.سي»، حکومت ايران را به يهودي‌ستيزي متهم می‌کردند و با این دروغ، تلاش می‌کردند فرقه خودساخته بهائیت را نیز مانند یهودیت، جزو ادیان الهی قرار دهند. (10)
با توجه به تصدي بخش‌هاي گوناگون «بي.بي.سي» فارسي از سوي بهائيان متنفذ و سرشناس، معلوم نيست چگونه مي‌توان اين ادعاي مديران سرويس جهاني «بي.بي.سي» را درباره استقلال عمل تحريريه و تأثير نپذيرفتن از جريانات بيروني پذیرفت! واقعيت اين است که بهائيان امروز در جهان هيچ رسانه‌اي، مورد اعتمادتر از «بي.بي.سي» فارسي براي خود سراغ ندارند، چرا که اين رسانه به دستاويزي براي اعمال سلايق و ابراز بدعت‌هاي فرقه‌ای اين گروه مفسد تبديل شده است.
پي‌نوشت‌ها:
1. براي چند زندگي‌نامه از ديدگاه‌هاي گوناگون درباره لمبتون ر.ک: جريان‌هاي اصلي تاريخ‌نگاري در عصر پهلوي، سيمين فصيحي، نشر نوند، مشهد، 1372، آن لمبتون: ايران شناس بريتانيايي از سفارت تا پژوهش، شهران طبري، راديو فردا، 10 مرداد 1387،
http://www.radiofarda.com/Article/2008/07/31/o2_lampton_iran.html Professor Ann Lambton: Persian scholar, The Times, July 23 2008, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article4379464.ece
2. حسين شهيدي،
Injaa landan ast The BBC Persian Service 60 years on
, http://www.iranian.com/History/2001/September/BBC ،
گفتني است، «معصومه طرفه» در آغاز چکيده‌نامه پژوهش خود به اشتباه، راه‌اندازی بخش فارسي شبکه جهاني «بي.بي.سي» را سال‌هاي واپسين جنگ جهاني دوم ذکر کرده است.
3. براي زندگي‌نامه کوتاه از سوي هم‌کيشان موقر باليوزي ر.ک:
Bahá í World, Vol XVIII, 1979-1983, Haifa: Bahá í World Centre, 1986, pp. 351-366. ، http://bahai-library.com/file.php5?file=francis_balyuzi_biography&language
4. Hasan M. Balyuzi, Hand of the Cause of God, the treasure of all humanity، By: Richard Francis, 1998 ـ4
5. دولت‌هاي ايران از ميرزا نصرالله خان مشيرالدوله تا مير حسين موسوي بر اساس دفتر ثبت کابينه‌هاي نخست وزيري، اداره کل آرشيو، اسناد و موزه رياست جمهوري، وزارت ارشاد اسلامي، تهران، 1378، صص 505 و 114
6.http://www.bahai-publishing-trust.co.uk/acatalog/BPT_BOOKS_ABOUT_THE_B_B_19.html
7. Hasan M. Balyuzi Hand of the Cause of God the Treasure of All Humanity, By Richard rancis, http://bahai-library.com/file.php5?file=francis_balyuzi_biography&language
8. براي خواندن تازه‌ترين چارتر (منشور) «بي.بي.سي» و تأکيد آن بر پرهيز از داوري‌ها و تمسک به باورهاي ديني و سياسي
9. THE BAHA I WORLD, AN INTERNATIONAL RECORD, Prepared under the supervision of The Universal House of Justice, VOLUME XVIII, Bahá í World Centre Haifa 1986, p. 503
10. tp://www.bbc.co.uk/persian/multimedia/story/2007/05/070511_zon-bahaie-garden-glx.shtml
مرجع: باشگاه خبرنگاران
اما تأکید «بی.بی.سی» بر بی‌طرفی، داستانی است که حتی گردانندگان آن هم آن را باور ندارند و تلاش این شبکه برای موجه نشان دادن خود در نزد افکار عمومی فارسی زبان، مانند این است که از مردم ایران انتظار داشته باشیم، نقش انگلیس را در کودتای 28 مرداد علیه دولت مصدق نادیده بگیرند.
بررسی گفته‌های مخاطبان فارسی‌زبان «بی‌بی‌سی» که شمارشان در یک سال اخیر و به ویژه در جریان شورش‌های انگلیس و دیدن بی‌طرف نبودن این رسانه در این قضایا، افت چشمگیری کرده است، حکایت از نکته جالبی دارد و آن اینکه بخش چشمگیری از آنها به اینکه «بی.بی.سی» بی‌طرف نیست و اخبار آن، دروغ‌های بسیاری علیه ایران می‌گوید، اشراف دارند؛ اما یک جمله مشترک در بسیاری از گفته‌ها به چشم می‌خورد و آن این که «ببینیم چه می‌گوید».
گذشته از آن، «بی.بی.سی»، آینه تمام‌نمای دولت انگلیس است و اصولاً انتظار بی طرفی از آن، انتظار خنده‌داری است و در واقع مانند آن است که انتظار داشته باشیم دولت انگلیس ـ که سابقه صدها سال استعمار و چپاول کشورها را در کارنامه خود دارد ـ در مقام دلسوزی برای بشریت ظاهر شود و حقوق بشر را در کشورهای دیگر پیگیری کند.
یکی از روش‌های بسیار مرسوم که همواره از سوی دولت انگلیس و طبعاً در «بی.بی.سی» علیه کشورهای مستقل دنبال شده، «تفرقه بینداز و حکومت کن» در سطوح اجتماعی و سیاسی است. انگلیس استاد بلامنازع افروختن آتش تفرقه میان ادیان، ملت‌ها و کشورهای مستقل است تا بدین ترتیب، منافع و اهداف خود را پیگیری کند. اتفاقاً اشراف میرزا تقی خان امیرکبیر به همین موضوع بود که دستور برخورد شدید و جدی با بابی‌ها و بهایی‌ها را صادر کرد تا از شعله‌ور شدن آتش تفرقه به واسطه این بدعت‌ها جلوگیری کند.
به هر حال، ایجاد فرقه‌های وهابیت در عربستان و بهائیت در ایران، از سیاست‌هایی بوده که بنا بر تفرقه‌افکنی انگلیسی‌ها در میان مسلمانان انجام شده که البته مجال بررسی آن در نوشتار دیگری ممکن است.
در این نوشتار، تنها به بررسی درستی ادعای ایجاد و کنترل «بی.بی.سی» توسط بهائیان، پرداخته خواهد شد.
اين مطلب می‌خواهد به این پرسش اساسي و ريشه‌اي پاسخ بدهد که تأثير بهائيت در «بي.بي.سي» فارسي تا چه اندازه‌ای است و آيا «بی.بی.سی» رسانه فرقه ضاله بهائیت است یا خیر؟
آیا فرقه ضاله بهائیت سردمدار «بی بی سی» است؟
راديوي فارسي «بي.بي.سي» براي مقابله با تبليغات راديو فارسي‌زبان برلين آلمان و همچنين براي زمينه‌چيني و توجيه اشغال نظامي ايران به دست نيروهاي نظامي بريتانيا و اتحاد جماهير شوروي راه‌اندازی شد که از چند ماه پيش از آغاز به کار اين راديو، متفقين در تدارک انجام آن بودند و در واقع راديو فارسي‌زبان را با اين هدف تأسيس کردند که چهره مثبتي از اقدام آينده خود در افکار عمومي مردم ايران پدید آورند. (1)
جالب بود که همان موقع نیز کارکرد «بی.بی.سی» فارسی، توجیه چپاول ایران توسط انگلیس برای افکار عمومی فارسی زبان بود و این نشان می‌دهد که به لحاظ تاریخی و ماهوی، «بی.بی.سی» همواره در برابر ملت ایران و حامی سیاست‌های دشمنانه دولت انگلیس بوده است.
راديو فارسي «بي.بي.سي» در دوم دي ماه 1319 (درست هشت ماه پیش از حمله متفقين به ايران در شهريور 1320) آغاز به کار کرد. (2)
اما نکته‌اي که در موضوع راه‌اندازي راديو فارسي «بي.بي.سي» اهميت دارد، تصدي مسئوليت «حسن موقر باليوزي» (3) (1980 ـ 1908ميلادي) از رهبران سرشناس بهائيان در راديو فارسي زبان «بي.بي.سي» بود که بر پایه اسناد داخلي بایگانی سرويس جهاني «بي.بي.سي»، با دستور وزارت خارجه انگلیس انجام گرفت.
البته باید در پرانتز گفت که از آن موقع تاکنون، تجربه نشان داده است که چه در مسأله تأثيرگذاري بهائيان در سياستگذاري بخش فارسي و چه درباره جذب اپوزیسیون‌های فراری، حکايت همچنان باقي است و وزارت امور خارجه انگلیس، پایه ثابت تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و اجرایی «بی.بی.سی» است.
همان گونه که گفته شد، يکي از مواردي که مسئولان سرويس جهاني «بي.بي.سي» و نیز گزارشگران تاريخ بخش فارسي آن، خواسته يا ناخواسته، از کنار آن گذشته و يا آن را بسيار کمرنگ نشان داده‌اند، حضور و کارآیی انکار نشدني بهایی مشهور، حسن موقر باليوزي و ديگر بهائيان در سطوح جدي و سياستگذاري اين رسانه است.
باليوزي نخستين کسي بود که در آغاز راه‌اندازی «بي.بي.سي» فارسي، از آن راديو براي مخاطبان سخن گفت. (4)
وي از اعضاي خاندان افنان و از اقوام نزديک «ميرزا علي محمد باب» و فرزند «محمد علي (محمود) موقرالدوله باليوزي»، حاکم پيشين بوشهر و وزير فوايد عامه و تجارت در کابينه کودتاي سيد ضياءالدين طباطبايي در اواخر 1299 و اوايل 1300 شمسي بود. (5)
باليوزي در شرايطي به استخدام «بي.بي.سي» درآمد که چند ماهي پیش از آن به عضويت مجمع ملي بهائيان به نام «رضوان» درآمده بود.
وی همچنین چند سال پس از راه‌اندازی بخش فارسي، به عنوان نزديکترين مشاوران «شوقي افندي رباني»، آخرين رهبر شناخته شده بهائيان جهان، در سال 1956 به عنوان به اصطلاح يکي از ايادي امرالله، به قول پيروان آن فرقه منصوب شد که به منزله عضويت در بالاترين شوراي اداري و فرقه‌ای بهائيت (تقريباً معادل کاردينال ارشد در مذهب کاتوليک) است.
او علاوه بر نگارش نزدیک ده اثر با موضوع تاريخ و تبليغ بهائيت، سال‌ها رييس «محفل ملي معنوي بهائيان» در جزاير بريتانيا بود؛ اين سمت به منزله رياست کل اداري و اجرايي بهائيان بريتانياست (6). وي در طول نزدیک دو دهه کار در «بي.بي.سي» فارسي، عملاً به يکي از افراد کليدي و به شدت تأثيرگذار اين شبکه تبديل شد. (7)
باليوزي در اين مدت با همه قوا هم به امور رسانه اشتغال داشت و هم به امورات فرقه خود و از اين راه ثابت کرد که مسئولان «بي.بي.سي»، نسبت به منشور خود درباره ضرورت حفظ بي‌طرفي دبيران، تهيه‌کنندگان و کارکنان در زمينه سياسي و ديني، پايبند نيستند. (8)
حضور چشمگير بهائيان در سطوح گوناگون سرويس جهاني «بي.بي.سي» از مديريت‌هاي کلان آن شبکه به پايين، ضمن تأثيرگذاري‌هاي نامحسوس پنهان خود در لايه‌هاي زيرين اين شبکه، گاه نمودهاي آشکاري نيز داشته که از آن ميان، مي‌توان به مصاحبه کاملاً تبليغاتي و فرمايشي با «مري مکسول» (مشهور به روحيه خانم) بيوه شوقي افندي، رهبر سابق بهائيان، در تاريخ هجدهم آگوست 1981 اشاره کرد. (9)
البته تهيه رپرتاژ آگهي‌هاي گزارش‌گونه، منحصر به سال‌ها و ماه‌هاي گذشته در «بي.بي.سي» نبوده و انتشار اخبار و گزارش‌هاي متعدد در اين موضوع، نشان دهنده تداوم اين سياست و تلاش «بي.بي.سي» برای تفرقه‌افکنی‌های مذهبی در ایران با موضوع بهائيت است.
در اين باره براي نمونه مي‌توان به مجموعه گزارش‌هاي متعدد آگهي‌گونه و جانبدارانه خبرنگاران اعزامي بخش فارسي به اسراييل، درباره مراکز گوناگون بهایي در عکا و ديگر سرزمين‌هاي فلسطين اشغالی اشاره کرد که براي راديو، تلویزیون و وب سايت «بي.بي.سي» فارسي تهيه شد. در اين مطالب، گزارشگران اعزامي بخش فارسي «بي.بي.سي»، حکومت ايران را به يهودي‌ستيزي متهم می‌کردند و با این دروغ، تلاش می‌کردند فرقه خودساخته بهائیت را نیز مانند یهودیت، جزو ادیان الهی قرار دهند. (10)
با توجه به تصدي بخش‌هاي گوناگون «بي.بي.سي» فارسي از سوي بهائيان متنفذ و سرشناس، معلوم نيست چگونه مي‌توان اين ادعاي مديران سرويس جهاني «بي.بي.سي» را درباره استقلال عمل تحريريه و تأثير نپذيرفتن از جريانات بيروني پذیرفت! واقعيت اين است که بهائيان امروز در جهان هيچ رسانه‌اي، مورد اعتمادتر از «بي.بي.سي» فارسي براي خود سراغ ندارند، چرا که اين رسانه به دستاويزي براي اعمال سلايق و ابراز بدعت‌هاي فرقه‌ای اين گروه مفسد تبديل شده است.
پي‌نوشت‌ها:
1. براي چند زندگي‌نامه از ديدگاه‌هاي گوناگون درباره لمبتون ر.ک: جريان‌هاي اصلي تاريخ‌نگاري در عصر پهلوي، سيمين فصيحي، نشر نوند، مشهد، 1372، آن لمبتون: ايران شناس بريتانيايي از سفارت تا پژوهش، شهران طبري، راديو فردا، 10 مرداد 1387،
http://www.radiofarda.com/Article/2008/07/31/o2_lampton_iran.html Professor Ann Lambton: Persian scholar, The Times, July 23 2008, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article4379464.ece
2. حسين شهيدي،
Injaa landan ast The BBC Persian Service 60 years on
, http://www.iranian.com/History/2001/September/BBC ،
گفتني است، «معصومه طرفه» در آغاز چکيده‌نامه پژوهش خود به اشتباه، راه‌اندازی بخش فارسي شبکه جهاني «بي.بي.سي» را سال‌هاي واپسين جنگ جهاني دوم ذکر کرده است.
3. براي زندگي‌نامه کوتاه از سوي هم‌کيشان موقر باليوزي ر.ک:
Bahá í World, Vol XVIII, 1979-1983, Haifa: Bahá í World Centre, 1986, pp. 351-366. ، http://bahai-library.com/file.php5?file=francis_balyuzi_biography&language
4. Hasan M. Balyuzi, Hand of the Cause of God, the treasure of all humanity، By: Richard Francis, 1998 ـ4
5. دولت‌هاي ايران از ميرزا نصرالله خان مشيرالدوله تا مير حسين موسوي بر اساس دفتر ثبت کابينه‌هاي نخست وزيري، اداره کل آرشيو، اسناد و موزه رياست جمهوري، وزارت ارشاد اسلامي، تهران، 1378، صص 505 و 114
6.http://www.bahai-publishing-trust.co.uk/acatalog/BPT_BOOKS_ABOUT_THE_B_B_19.html
7. Hasan M. Balyuzi Hand of the Cause of God the Treasure of All Humanity, By Richard rancis, http://bahai-library.com/file.php5?file=francis_balyuzi_biography&language
8. براي خواندن تازه‌ترين چارتر (منشور) «بي.بي.سي» و تأکيد آن بر پرهيز از داوري‌ها و تمسک به باورهاي ديني و سياسي
9. THE BAHA I WORLD, AN INTERNATIONAL RECORD, Prepared under the supervision of The Universal House of Justice, VOLUME XVIII, Bahá í World Centre Haifa 1986, p. 503
10. tp://www.bbc.co.uk/persian/multimedia/story/2007/05/070511_zon-bahaie-garden-glx.shtml
مرجع: باشگاه خبرنگاران
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
ناشناس
| 
۰۵:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۴
آقا اون دوران که واسه خراب کردن کسی یا گروهی یا... بهش برچسب فلان و بیسار بزنید و بعد مردم استقلال اندیشه و تصمیمشون را بدن به کسی که برچسب را زده و بگن راست میگه، به سر اومده. الان مردم خوشبختانه استقلال اندیشه و تصمیم خودشون را بازشناختند، چیزی را که میخونن یا میشنون میسنجن. شما هم بهتره بجای برچسب زدن، نقد کنید؛ اگر منصفانه نقد کردید مردم همراهتون میشن اگر نه وضعیت همین میشه که هست. مرتب شیپور را از سر گشادش میزنید، مردم میرن بی بی سی نگاه میکنن! تا حالا توجه کردید که در حوزه رسانه به واکنش و ضد خبر تبدبل شدید؟ ناشناس
| 
۱۵:۳۳ - ۱۳۹۱/۰۸/۱۸
تحلیل شما اشتباه وغیر قابل هضم است ناشناس
| ۱۹:۵۴ - ۱۳۹۱/۰۸/۱۹
بی بی سی فارسی هم چرت میگه که ما رو به جون هم بندازه و از آب گل آلود ماهی بگیره اگه راست میگن چرا شبکه های ایرانی رو قطع کردن تا خودشون بتونن فرافکنی کنن/این بر خلاف قانون آزاد مطبوعاته خودشون میگن که آزادی بیان ندارید ولی خودشون شبکه های ایرانی خبر رو قطع میکنن و میگن خفه شید وحرف نزنید 
آخرین اخبار
