ایران تنها واردکننده این الوار نیست. روسیه به دلیل داشتن ذخایر غنی از درختان به بیشتر کشورهای اطراف خود چوب صادر میکند. این چوبها به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب جز پرطرفدارترینها در صنایع مبلمان، کاغذ، بستهبندی، ساخت درب و پنجره، ساختمانسازی و … به شمار میروند.
اگر برای خرید مبلمان، تخت، کمد دیواری یا کابینت به فروشگاهها سرزده باشید قطعاً نام چوبهای روسی برایتان آشناست.
به طور خلاصه: به چوبهای وارداتی از روسیه که رنگ سفید داشته باشند این اصطلاح تعلق میگیرد. که از خواص بارز این چوبها میتوان به وزن کم، بافت نرم و کاربری آسان اشاره داشت. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی و معرفی انواع چوبهای روسی، کاربرد، قیمت و نحوه تهیه هرکدام بپردازیم.
بیش از یک پنجم مناطق جنگلی جهان مربوط به کشور russia است؛ جنگلهای شمالی این کشور (در زبان محلی با نام تایگا Taiga شناخته میشوند) 67 درصد از کل جنگلهای روسیه را تشکیل میدهند. این جنگلها گونههای مختلفی از درختانی همچون، کاج، صنوبر و دیگر گونهها با برگهای سوزنی را شامل میشوند.
این چشماندازهای بینظیر، جمعیت زیادی از حیواناتی همچون خرس قهوهای، گوزن، گرگ و روباه را در خود جای دادهاند. جالب است بدانید: بسیاری از مردم بومی و محلی در مناطق کمتر توسعه یافته روسیه از طریق برداشت چوب، محصولات جنگلی (مانند انواع توتها، قارچها و گیاهان دارویی)، شکار و کشاورزی امرار معاش میکنند.
اما طبق گزارش FAO در 25 سال گذشته رشد آرام این جنگلها را شاهد بودهایم. فشار اصلی وارد بر جنگلهای روسیه ناشی از استخراج الوار و سایر فعالیتهای جنگلداری است. در واقع از آنجا که تقاضا برای منابع طبیعی در بازارهای جهانی مانند چین جهت ساخت محصولات چوبی و خمیر کاغذ به طور فزایندهای رشد کرده، افزایش نیاز تهدیدی برای جنگلهای منطقه میباشد. ضمن اینکه آتشسوزی از دیگر خطراتی است که در کمین جنگلهای روسیه خصوصاً منابع منطقه سیبری قرار گرفته و سلامت درختها را تهدید میکند.
چوب راش (Beech wood) یک چوب بسیار سخت و محکم است. این چوب معمولاً در حالت معمول به رنگ قهوهای کمرنگ یا کرم قابل مشاهده میباشد.
اگرچه در حالت طبیعی خود جذابیت خاصی ندارد اما میتوان رنگ آن را به راحتی تغییر داد. مثلاً با بخار دادن به قهوهای مایل به قرمز تبدیل میشود یا با اضافه کردن رنگدانههای خاص، به چوب ماهون یا افرا تشابه پیدا میکند.
این چوب به دلیل داشتن مقاومت در برابر سایش و خصلت خمشی پایه اصلی مواد اولیه فعالان حوزه چوب و صنایع چوبی است.
از چوب راش اغلب در ساخت مبلمان، کابینت، ظروف پخت و پز، دسته ابزار و تجهیزات ورزشی استفاده میشود.
راش برای ساخت آلات موسیقی نیز مناسب است و از آن برای ساخت پین پیانو و چوب درام کمک میگیرند.
مسألهای که در مورد این چوب مورد توجه قرار دارد، کاربریهای پنهان آن است. چوب راش روسی در بسیاری از مواقع برای پایههای میز و صندلی، کف کشو و دیوارههای کابینتها به کار میرود.
اگرچه احتمال بروز حساسیت به هر نوع چوب ممکن است اما راش اروپایی به عنوان یک تحریککننده گزارش شده و میتواند باعث ایجاد امراضی برای چشم و پوست شود. بروز تنگی نفس یا دیگر مشکلات تنفسی نیز میتوانند نشانههای وجود حساسیت به این چوب باشند.
باید بدانید: هنگام کار کردن با این چوب موارد ایمنی و حفاظتی را جهت جلوگیری از بروز آلرژی یا مسمومیت رعایت کنید. |
چوب راش با توجه به فاکتورهای مختلفی قیمتگذاری میشود. عوامل تعیینکننده قیمت این چوب به شرح زیر است.
لبهدار بودن یا نبودن الوار راش
درجههای کیفی A، B و C
نحوه خشک شدن آن: خشک کردن با بخار یا در کوره (روشهای مختلف خشک کردن چوب را در ادامه مطلب بخوانید.)
نوع برش
ضخامت چوب
وقتی صحبت از کاج به میان میآید ممکن است تصویری از یک گونه خاص برایتان تلقی شود. اما حقیقت این است کاجها گونههای مختلف با ظواهر منحصر به فرد دارند.
کاج روسی گونهای از کاج با بافت نرم و بوی دلنشین است. به طور کلی این درخت دارای رنگ قهوهای و کرم میباشد. در ادامه به بررسی گونههای پرکاربرد آن به طور انحصاری پرداخته شده است.
در صورتی که از نجاری با ابزار دستی لذت میبرید، چوبی سبکتر از کاج پیدا نخواهید کرد. چوب درخت کاج به دلیل کم وزن بودن، گزینه مناسبی برای مبلمان و تجهیزات مسافرتی به شمار میرود. از دیگر کاربردهای کاج میتوان به ساخت قابهای چوبی اعم از قاب عکس و آستانه پنجره اشاره داشت.
بیثباتی: همانطور که پیشتر گفته شد این چوب در تنوع بالا و با دسترسی آسان عرضه میشود. اما این بدان معنا نیست که میتوانید از کاج بلافاصله بعد از تهیه استفاده کنید. اگر بعد از خرید این چوب زمان کافی به آن جهت سازگاری با کارگاهتان را ندهید، ممکن است به دردسر بخورید.
چوب کاج جهت به دست آوردن ثبات و عدم پیچخوردگی به گذشت زمان احتیاج دارد.
رنگپذیری: کاج با مواد رنگی میانه خوبی ندارد. برای کم کردن زمختی آن میتوانید از مقداری روانکننده یا نرمکننده صنعتی استفاده کنید.
اما پیشنهاد میشود رنگ کردن آن را فراموش کنید!
متأسفانه کاج در بازار، قیمتی بیثبات دارد. دسترسی به این چوب به دلیل تقاضای زیاد آن ممکن است گاه با مشکل مواجه شود. کمیابی آن در بازار قیمتهای متفاوت را حاصل خواهد شد.
یکی از نمونههای کاج، نراد (Abies alba) است. این چوب که مانند سایر چوبهای روسی رنگی سفید از خود نشان میدهد، با ظاهر طبیعی بینظیرش توجهها را به سوی خود جلب کرده. استحکام، مقاومت در برابر آب و رنگپذیری از ویژگیهای بارز این نوع از کاج است. فراوانی نراد و نیاز زیاد بازار به این چوب باعث شده تا علاوه بر روسیه، کشورهایی همچون چین، کانادا و اروپا دست به صادرات این الوار بزنند. اما همچنان واردات از روسیه بهصرفهترین روش ممکن محسوب میشود.
چوب نراد از دیرباز تاکنون مورد توجه عموم مردم واقع شده است. این چوب به دلیل استحکام بالا در گذشته برای ساخت واگن قطار مورد استفاده قرار میگرفت. با گذشت زمان و جایگزین شدن چوبهای مصنوعی و فلزات، نراد از عرصه راهآهن فاصله گرفت و با قدرت بیشتر وارد صنعت مبلمان و کالای خواب شد.
به جرئت میتوان گفت چوب ساسنا از زیباترین الوار وارداتی به حساب میآید. این چوب که مانند سایر تختههای روسی رنگ کرم به خود دارد، با اضافه کردن کمی کیلر یا دیگر مواد شیمیایی جلای بینظیری پیدا میکند. به طوری که رنگ سفید مایل به کرم آن تبدیل به عسلی چشمنوازی میشود.
این چوب که با نام علمی (Pine) شناخته میشود، از گرانترین انواع چوب روسی به حساب میآید.
همانطور که گفته شد این چوب قیمت بیشتری نسبت به دیگر چوبهای روسی دارد؛ اما برای پرداخت هزینه آن لحظهای تأمل نکنید. چرا که ساسنا با کیفیت بالا و ظاهر منحصربهفردش، ارزش پرداخت هر یک ریالی را به شما و محیط اطرافتان باز خواهد گرداند.
قیمت هر تخته 4 متری ساسنا در شهریور 1401 حدود 16 میلیون تومان تخمین میخورد.
یولکا یکی از کاربردیترین نوع چوب روسیهای است. این چوب رنگ قهوهای مایل به قرمز دارد. نقوش روی پوسته یولکا به صورت طرحهایی با خطوط صاف و موازی به چشم میخورند. این نوع چوب مقاومت نسبتاً خوبی در برابر پوسیدگی از خود نشان میدهد.
وقتی صحبت از لوازم خانگی به میان میآید، چوب یولکا خود را در میدان ظاهر خواهد کرد. این چوب یکی از بهترین گونهها برای ساخت مبلمان است. دلیل درخشش یولکا در صنعت مبلمان، دوام و زیبایی آن میباشد. از طرف دیگر استحکام این چوب سبب شده تا در حوزه ساخت و ساز نیز موفق عمل کند.
درخت بلوط (به انگلیسی Oak) از دیگر منابع مهم چوب روسیهای به شمار میرود.
این درخت که به راحتی از طریق میوه خود تکثیر میشود، در خاکهایی با رطوبت متوسط یا خاک شنی خشک، به خوبی رشد میکند. شرایط نگهداری از این درخت به راحتی فراهم میشود و تنها نکته دارای اهمیت در امان ماندن آن از قارچ میباشد.
بلوط روسی در برابر پوسیدگی بسیار مقاوم است و در دسته چوبهای سخت قرار میگیرد. همین امر باعث افزایش طول عمر آن و کاهش تأثیر عوامل خارجی بر سلامتش شده است.
چوب بلوط نمونههای روسی و اروپایی دارد؛ اگر جز مصرفکنندگان حرفهای چوب باشید بهسادگی متوجه تفاوت این دو نوع تخته خواهید شد.
درجه کیفیت: بلوط روسی با داشتن سطح صیقلیتر درجه کیفیت بالاتری نسبت به نمونه اروپایی خود، در بازار دارد.
رنگ: اگر طرفدار رنگ طبیعی چوب هستید و میلی به استفاده از رنگهای شیمیایی ندارید، چوبهای روسی گزینه مناسبی برای شما هستند.
باید بدانید: با وجود تمام برتریهایی که بلوط روسی نسبت به نوع اروپایی آن دارد، در حال حاضر بلوط اروپایی رایجترین چوب مصرفی در چین به شمار میرود. باید بدانید: به دلیل محدودیتهای قطع درختان، روسیه با کمبود این نوع چوب مواجه است. |
اولین فایده درخت بلوط تأمین تغذیه جانوران شکاری ریز جثه از میوه آن میباشد. برخی دیگر از انواع میوههای این درخت را میتوان به آرد، برای مصرف انسان تبدیل کرد.
همانطور که میدانید استفاده از چوبهای سخت کمی دشوارتر از چوبهای نرم است. اما در مقایسه بلوط با سایر چوبهای سخت متوجه کاربرد سهل آن خواهیم شد.
از الوار ساخته شده توسط این درخت برای کفسازی، مبلمان، آسیاب کاری، لوازم معدن و نازک کاری استفاده میشود.
این چوب به دلیل داشتن مقاومت بالا در برابر آب، جهت استفاده برای آهک کشی نیز بسیار ایدهآل است.
چوب بلوط نمونههای مختلف اروپایی و روسی دارد که با قیمتهای مختلف عرضه میشوند. به همین منظور قیمتهای آورده شده در این متن به صورت بازهای نوشته شده است. آخرین آپدیت قیمت مربوط به تیر ماه سال 1401 میشود.
نام چوب |
قیمت بر حسب متر مکعب (تومان) |
چوب بلوط |
از 000/000/13 تومان |
اکنون که با انواع چوب روسی آشنا شدهاید لازم است درباره فرایند تبدیل هر درخت به الوار اطلاعاتی کسب کنید.
به طور کلی تبدیل درختان به محصولات چوبی تولیدی در کارخانههای خشک کن چوب صورت میگیرد. مراحل انجام این فرایند به شرح زیر است:
به منظور به دست آوردن الوار، درختان را قطع کرده و به زمین ریخته. نکاتی در این مرحله وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
در قدم بعد به منظور از بین بردن لبهها نامنظم و عیوب مجدداً از اره استفاده خواهد شد. برای این مرحله ماشینهایی با قدرت بالا مورد استفاده قرار میگیرند. آنچه در اره ثانویه اهمیت دارد به شرح زیر است.
برشکاری باید به گونهای انجام شود که حداقل اتلاف چوب را شاهد باشیم.
برای داشتن چوبی محکم، برشها باید مماس با نقش چوب صورت گیرند.
حفاظت از چوب توسط نگهدارندهها دارای سه هدف مهم است.
در کشتن حشرات و قارچها مفید واقع شود.
برای افراد و حیوانات بیخطر و بیضرر باشد.
ویژگیها و استحکام چوب را تحت تأثیر قرار ندهد.
دارای دوام بالا باشد و از نور، گرما و آب تأثیر نگیرد.
روش اول | جوشاندن: در این روش مواد نگهدارنده را به چوبهای غوطهور در آب میافزایند. سپس حدود 3 الی 4 ساعت آن را میجوشانند و بعد در زیر سوله خشک میکنند؛ در بعضی موارد به جای قرار دادن چوب در آب جوش، آن را در معرض بخار آب قرار میدهند.
باید بدانید: این روش نسبت به دیگر روشها هزینه بیشتری به همراه دارد. |
روش دوم | برس کشیدن: برای انجام این روش باید به وسیله برس با کیفیت محلولهای ساخته شده از نگهدارنده را به سطح چوب اعمال کنید.
به منظور نفوذ بهتر مواد نگهدارنده به چوب میتوانید انواع روغنی آن را به صورت گرم و لایهلایه مورد استفاده قرار دهید. نکته حائز اهمیت در این روش رعایت فاصله زمانی بین اعمال کردن هر لایه است. این زمانها باید طوری انتخاب شوند که لایه قبلی به خوبی جذب چوب شده و حذف کامل رطوبت را شاهد باشید.
روش سوم | زغال کردن: در روش بسیار قدیمی خبری از مواد نگهدارنده نیست و کاملاً از روشهای سنتی استفاده خواهد شد.
حدود نیم ساعت قبل از حرارت سطح چوب را میبایست مرطوب نگه داشت. سپس تا عمق 15 میلیمتر از چوب را در معرض آتش قرار میدهند. قسمت زغالی شده به کمک آب سرد خنک میشود. در این روش لایهای از زغال بر روی سطح چوب قرار میگیرد. لایهای مقاوم در برابر نفوذ رطوبت، قارچها، جانوران و حشرات.
نکته منفی این روش، سیاه شدن و نداشتن ظاهر زیبای چوب به دست آمده است. به همین دلیل از الواری که به این روش خشک میشوند برای ساخت اشیایی که در معرض دید قرار میگیرند استفاده نمیشود.
روش آخر | سمپاشی: به منظور سمپاشی چوب باید محلول نگهدارنده را در ظروف مخصوص قرار داده و با فشار زیاد روی سطح چوب اسپری کنند.
این روش بسیار مؤثر است و نسبت به روشهای قبلی از نظر عملکرد و هزینه برتری دارد.
قطعات با توجه به ابعاد و کارایی از یکدیگر جدا شده و سپس با در نظر گرفتن نیاز مصرفکنندگان بستهبندی میشوند.
فرایند بستهبندی به کمک چوبهای اره شده مرحله دوم است. همین موضوع سبب جلوگیری از اتلاف و کاهش هزینههای مصرفی خواهد شد.
هنگامی که یک درخت به تازگی قطع میشود، حدود 50 درصد یا بیشتر از وزن آن شامل آب یا شیره است.
پیش از مصرف الوار این رطوبت میبایست از بین برود. به عبارت دیگر الوار باید خشک شوند. این فرایند پیچیدهترین مرحله ساخت چوب به شمار میرود؛ چرا که موفقیت در ساخت چوب به توانایی کارخانه برای حفظ کیفیت چوب در طول فرایند تولید بستگی دارد. چوب به طور مکرر و مداوم رطوبت خود را از دست میدهد یا به دست میآورد تا زمانی که مقدار رطوبت موجود در آن با محیط اطراف متعادل شود.
این مقدار رطوبت ظرفیت تعادلی (به اختصار EMC) نامیده میشود که به دمای هوای اطراف بستگی دارد.
بازار چوب ایالت متحده در سالهای اخیر شاهد افزایش بیسابقه قیمت بوده است. یکی از مهمترین عوامل آن را میتوان درگیری بین اوکراین و روسیه در نظر گرفت. روسیه به عنوان صادرکننده عمده چوب در بازار جهانی به ویژه چین و اروپا به شمار میرود. با محدود کردن واردات محصولات چوبی از طرف این کشورها و امتناع روسیه از صادرات، فشار چشمگیری بر بازار جهانی وارد شده.
یکی دیگر از دلایل این افزایش قیمت افزایش تقاضا برای مصالح ساختمانی و در مقابل آتشسوزیهای مکرر جنگلها و منابع میباشد. کمبود نیروی کار ماهر و تقاضا برای دستمزدهای نجومی فرایند تولید و مصرف را خدشهدار کرده است.
در این بازار ناامن، روسیه به عنوان بازیگری مهم در بازار جهانی محصولات چوبی، در سال 2020، بیش از 8 میلیارد دلار محصول چوبی صادر کرده و در سال بعد یعنی 2021 این رقم به 12 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد است.