بر اساس گزارش آماری سال ۲۰۲۰ شرکت ملی مناطق نفت خیزجنوب ایران، ارزش تولید نفت و گازِ خوزستان در سال نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

 و امروز سوال قریب به اتفاق مردم استان خوزستان این است که با وجود تمامی این ظرفیت‌ها، سهم آنها از این همه منابع طبیعی و ظرفیت‌های خدادادی چیست؟ و اما پاسخ این است: استان خوزستان نه تنها سهمی از این منابع سرشار ندارد، بلکه امروز شرکت‌های عظیم نفت و پتروشیمی به محنتی در این خاک بدل شده‌اند که شاهرگ‌های حیات را در این سرزمین به سختی می‌فشارند.

کشتن تالاب‌ها، انتشار انواع آلودگی‌های محیط‌زیستی، سونامی مدیران غیربومی و فاجعه‌ی بیکاری جوانان بومی گواهی راستین بر این ادعاست که کارخانه‌های غول‌پیکر و آلودگی‌گسترِ وابسته به نفت و پتروشیمی با عدم تعهد بر انجام رسالت‌های اجتماعی خویش، بلایی پیش‌رونده و خانمان‌برانداز در جانِ و روح مردمان این دیار هستند.  

چند روز پیش بود که عملیات اجرایی سه طرح بزرگ نفتی در استان خوزستان کلید خورد و جواد اوجی وزیر نفت چند طرح بزرگ در حوزه نفت در استان خوزستان را استارت زد. طرحهایی که انجام پروژه‌ی PDH (پروپلین) بیدبلند خلیج فارس یکی از آنهاست.

استخوانی لای زخم

اما امروز علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در این خصوص اظهار کرد: در انتظار اجرای عملیات واحد PDH بیدبلند خلیج فارس در استان خوزستان نباشید.

وی گفت: استخوان لای زخم‌های زیادی در بحث محیط زیست در کشور داریم که آگاهانه یا ناآگاهانه این اتفاقات افتاده است.

سلاجقه با تاکید بر اینکه هر چه سریع‌تر در این خصوص روشنگری کنید، بیان کرد: رییس جمهور همواره تاکید دارد که گره‌های ذهنی مردم را باز کنید، گره‌های ذهنی برای مردم ایجاد نکنید متاسفانه در این قسمت به ویژه برای دوستداران محیط زیست گره‌های ذهنی زیاد است.

معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: پروژه پتروشیمی بهبهان گزارش ارزیابی زیست محیطی ندارد از این رو از نظر ما کلنگی به زمین زده نشده و این طرح اجرا نمی‌شود.

وی یادآور شد: دولت و تمام همکاران در دولت متعهد شدند طرح‌ها با مجوز محیط زیستی می توانند عملیات عمرانی داشته باشند در غیر اینصورت امکان اجرا وجود ندارد. این دستور رییس جمهور است و ما هم این روال کار را پیگیری می‌کنیم.

بهبهان آبی برای پالایشگاه ندارد

محمد داسمه وکیل پایه یک دادگستری و فعال محیط زیست نیز در این باره اظهار کرد: مکان یابی صنایع بزرگ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است در واقع طرح‌ها و پروژه‌ها پیش از اجرا از باب امکان‌سنجی و مکان‌یابی شوند.

وی افزود: از سوی دیگر به‌ دلیل اینکه در بهبهان دریا وجود ندارد، تنها منبع تامین آب پتروشیمی، رودخانه مارون خواهد بود که اکنون منبع تامین آب پالایشگاه بیدبلند است بنابراین پالایشگاه باید از حقابه تالاب شادگان استفاده کند این در حالی است که بخش زیادی از تالاب خشک شده و اگر این روند ادامه یابد، شاهد گرد و غبار در این منطقه خواهیم بود.

موافقت مهندسان بیدبلند با اجرای طرح

اما یکی از مهندسان مجموعه‌ی پالایش گاز بیدبلند در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، شهرستان بهبهان را انتخاب خوبی برای اجرای این طرح عنوان کرد و گفت: شهرستان بهبهان محل مناسبی برای اجرای این واحد پتروشیمی است.

وی ادامه داد: واحد مشابهی با همین ظرفیت در اراک اجرا شده است و گاز پروپان به عنوان خوراک آن هم به راحتی از پالایشگاه بید بلند بهبهان دو تامین می‌شود که میزان آب مصرفی یک‌سال آن هم حدود 600هزار مترمکعب است.

این کارشناس مسائل نفت اضافه کرد: این آب مصرفی دقیقا به اندازه حجم اسمی سد چاه ماری  است و بیشتر از آن نیست.  

در حالی که به عقیده‌ی متولیان و مهندسان بیدبلند، میزان آب مصرفی در این پالایشگاه کم است و تکنولوژی‌های استفاده شده در طراحی و ساخت دستگاه‌ها از بهترین و بروزترین تکنولوژی‌های دوستدار محیط زیست است و هویت زیست محیطی مجموعه بیدبلند خلیج فارس، به عنوان برگزیده زرین صنعت سبز ایران دارای بیشترین حساسیت‌های زیست محیطی در بخش طراحی و اجراست، اما  مطالبه‌گران بهبهانی نسبت به این امر اطمینان ندارند.

مخالفت مطالبه‌گران بهبهانی با اجرای طرح

امیر حاجوی، دبیر مجمع مطالبه‌گران شهرستان بهبهان در گفت‌وگو با خبرنگار در این خصوص اظهار کرد: در سال ۹۱ مطالعات جدیدی در خصوص سند آمایش سرزمینی انجام گرفت و در این سند بهبهان جزو منطقه پنج برنامه ریزی آمایش سرزمینی قرار گرفت.

وی اضافه کرد: بر این اساس ایجاد هرگونه صنایع آلاینده بالادستی و پایین دستی شیمیایی، پتروشیمی و صنایع پایین دستی نفت و گاز به دلیل وجود منابع حیاتی کشاورزی در شهرستان مورد تأیید نیست.

این فعال محیط زیست بهبهانی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر ملاک بودن سند آمایش گفت: اگر رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند سند آمایش باید ملاک عمل باشد و استاندار خوزستان و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان نیز در مصاحبه‌های جداگانه اخیرشان تأکید بر اجرای سند آمایش سرزمینی دارند به چه دلیل برخلاف سیاست‌های کلی نظام نسبت به احداث یک پتروشیمی اقدام می‌کنند.

در عین حال بسیج دانشجویی دانشگاه شهید چمران اهواز در بیانیه‌ای خطاب به وزیر نفت به بیان پاره‌ای از مطالبات مردمی پرداخت. در بخشی از این بیانیه آمده است: «با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تکیه بر شعار دولت مردمی، این امید وجود دارد که پس از مدت‌ها شاهد تغییراتی در رویکرد آسیب‌زای وزارت نفت نسبت به استان خوزستان در حوزه‌هایی نظیر کمک به آبادانی شهرهای نفت‌خیز، جلوگیری از آسیب‌رسانی به تالاب‌ها و افزایش اشتغال بومی باشیم».

در هفته گذشته و همزمان با حضور وزیر نفت در اهواز، نمازگزاران اهوازی با حضور در مصلی نماز جمعه با در دست داشتن پلاکاردهایی با این شعار که « نفت می‌رود ولی آب نمی‌آید»، به عملکرد مجموعه وزارت نفت در خوزستان اعتراض کردند و خواستار انجام رسالت‌های اجتماعی این وزارتخانه در استان خوزستان شدند.