آمونیوم نیترات دلیل محتمل آلودگی آب دریاچه نمک بندرماهشهر پس از بررسی های بسیار و اخبار ضد و نقیض روزهای گذشته بوده است‌.
شرایط عمومی جامعه پس از انتشار تصاویر و اثبات آلودگی صنایع پتروشیمی در تلف شدن ماهیان دریاچه نمک و عدم پاسخگویی موثق سازمان محیط زیست در این خصوص حواشی بسیاری داشته است.
اینکه به چه دلیل آزمایش های گرفته شده مجدد تکرار می شود و برای فریب اذهان عمومی دلایلی غیر محتمل از جمله کاهش اکسیژن و افزایش دما عنوان شده است جای سوال دارد.
سازمان محیط زیست در بیانیه ای مواردی از جمله، گرمای بیش از حد، کاهش اکسیژن محلول در آب، شکوفایی و تشکیل بلوم جلبکی، افزایش تبخیر، کاهش عمق آب و عدم تبادل آبی بین حوضچه ها را بیان کرده است.

دلایل عنوان شده را در دو دسته می توان تحلیل کرد، یکی کاهش اکسیژن و شکوفایی جلبکی است که این عوامل نشات گرفته از ورود کربن، نیتروژن و فسفر به آب بوده که رشد جلبک را افزایش داده و اکسیژن خواهی آب را کاهش می دهد و باعث تلف شدن ماهیان می شود.

تلف شدن ماهیان با عامل کاهش اکسیژن به مرور در طول چند روز رخ خواهد داد، بطوریکه ماهیان ضعیف تر زودتر و ماهیان با تاب آوری بیشتر دیرتر تلف می شوند.
اما ماهیان دریاچه نمک بندرماهشهر همگی در طول چند ساعت تلف شدند و این اتفاق نمی تواند با کاهش اکسیژن رخ دهد، علاوه بر اینکه ماهیان این منطقه به دلیل رشد جلبکی، سال هاست با زیست پذیری در این محیط زندگی می کنند و در مقابل کاهش اکسیژن مقاوم هستند.
در خصوص دسته دوم عوامل عنوان شده تلف شدن ماهیان در بیانیه سازمان محیط زیست، حبیب آقاجری نماینده مردم بندرماهشهر در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: افزایش تبخیر، کاهش عمق آب و عدم تبادل آبی بین حوضچه ها نمی تواند دلیل قانع کننده ای برای تلف شدن ماهیان باشد، زیرا در سایر حوضچه های اطراف، این شرایط برقرار بوده، اما تلف شدن ماهیان در همه حوضچه ها رخ نداده است.
نماینده مردم بندرماهشهر در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: شرایط برابر و یکسان در همه حوضچه ها و تلف شدن ماهیان فقط در یک حوضچه می تواند دلیل محکمی بر مسمویت ماهیان از طریق یک عامل بیرونی مانند آمونیوم نیترات باشد که در آزمایش های ابتدایی این عامل مشخص شده بود، اما چرا دلایلی غیر محتمل از سوی سازمان محیط زیست عنوان شده، این موضوع ما را در پیگیری این اتفاق مهم مصمم کرده است.
یک کارشناس حوزه محیط زیست نیز با احتمال بالای وجود آمونیوم نیترات عنوان کرد: باید بررسی کرد کدام یک از پتروشیمی ها عامل اسیدی از خانواده اسید نیتریک یا آمونیوم تولید می کنند و چگونگی ورود به دریاچه نمک مشخص شود.
وی افزود: احتمال اندرکنش کلیه عوامل ذکر شده نیز وجود دارد که باعث تلف شدن باشد اما نادر بودن این اتفاق نیز جای بحث دارد، کمبود اکسیژن، دمای بالا و سایر موارد سال هاست که در منطقه وجود دارد ولی تاکنون چنین اتقاقی با تلف شدن چندین هزار ماهی رخ نداده بود و باید سایر عوامل با دقت بررسی شود.
کارشناس محیط زیست بیان کرد: کاهش اکسیژن و رشد جلبکی به سرعت اتفاق نمی افتد و یک روند تدریجی دارد، در حالی که ماهیان دریاچه نمک در چند ساعت تلف شده اند، پس در این مورد احتمال تلف شدن ماهیان فقط با عامل کاهش اکسیژن و رشد جلبکی رد می شود.
یکی از صیادان بندرماهشهر نیز در خصوص انواع ماهیان تلف شده بیان داشت: یک ماهی بومی به نام پله در بین سایر ماهیان تلف شده بود که تعجب ما را برانگیخت، زیرا ماهی پله می تواند چندین ساعت بر روی گِل و یا زیر گِل زنده بماند، کاهش اکسیژن دلیل غیرواقعی برای تلف شدن این ماهی است.
وی افزود: هنگامی که ماهی پله را در بین سایر ماهیان دیگر مشاهده کردم با وجود زمزمه احتمال کمبود اکسیژن در همان روز ابتدایی، آن را رد کرده و یک عامل سمی را دلیل تلف شدن انواع ماهیان می دانستم، علاوه بر اینکه در بین ماهیان تلف شده، عقرب دریایی که آن هم بر روی گِل زندگی میکند وجود داشت و عامل کمبود اکسیژن نمی تواند باعث تلف شدن همه انواع ماهی ها در چند ساعت باشد‌.
لازم به ذکر است صنایع پتروشیمی بندرماهشهر سال هاست با ایجاد آلودگی باعث عدم استفاده ماهیان خورهای بندرماهشهر شده اند به نحوی که اکثر صیادان بندرماهشهری بیکار شده اند.
شایان ذکر است، با پیگیری اصحاب رسانه و مدیران شهرستانی و استانی باید عامل این اتفاق شناسایی و جریمه های سنگین اعمال شود.