وجود صنایعی مانند نفت، گاز و پتروشیمی در خوزستان، این استان را به یکی از قطب‌های بزرگ و تاثیرگذار صنعت کشور تبدیل کرده است و با بهره‌گیری از این ظرفیت و توان به وجود آمده، می‌توان شاهد ارتقاء شاخص‌های اقتصادی و توسعه‌ای استان و به تبع آن کشور، به خصوص در زمینه‌های ایجاد اشتغال و کاهش نرخ تورم بود؛ چیزی که شاید تاکنون به آن شکلی که قابل لمس باشد، رقم نخورده و گره‌ای کور به جانش افتاده است.
در شرایط دشوار اقتصادی کشور، صنایع کوچک به عنوان پیشران اقتصاد و ایجاد اشتغال می‌توانند گره‌گشای بسیاری از مشکلات باشند و توجه به این بخش قطعا زمینه ساز افزایش تولید و ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه خواهد بود؛ مساله‌ای که البته در طول سالیان اخیر عمدتا مورد بی‌توجهی قرار گرفته و عدم حمایت‌های جدی از صنایع کوچک در خوزستان، منجر به کاهش اشتغال و کار کردن صنایع در شرایط زیر ظرفیت اسمی و افت انگیزه سرمایه‌گذاری شده است.
۵۰ درصد واحدهای صنعتی خوزستان با کمتر از نصف ظرفیت فعال هستند
در این خصوص امیرحسین نظری، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان به ایسنا، گفت: تقریبا حدود ۵۰ درصد از واحدها صنعتی استان با ۵۰ درصد و یا کمتر از ۵۰ درصد از ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند و این مساله‌ای است که باید به صورت جدی دنبال شود تا شاهد رونق صنایع در خوزستان با توجه به وجود ظرفیت‌های گسترده استان باشیم.
وی با اشاره به مشکلات صنایع کوچک در خوزستان افزود: تامین سرمایه در گردش، عدم دریافت مطالبات از شرکت‌های بزرگ از جمله شرکت نفت، حفاری و...، فقدان بازار فروش، تامین مواد اولیه و مشکلات مدیریتی و حقوقی از مهمترین مشکلات صنایع کوچک خوزستان هستند.
نظری ادامه داد: استفاده از ظرفیت‌های کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کارگروه اقتصاد مقاومتی برای تعیین تکلیف واحدهای تملیک شده، الزام شرکت‌ها به استفاده از توان داخلی و حمایت از تولید داخل از جمله اقدامات انجام شده در راستای توانمندسازی صنایع کوچک استان است.
حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از صنایع کوچک استان تعطیل هستند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان اظهار کرد: ارائه انواع تسهیلات سرمایه در گردش و ثابت، تسهیلات تبصره ۱۸ برای بازسازی و نوسازی خطوط تولید، تسهیلات رونق تولید و فنی اعتباری و... از جمله حمایت‌های انجام شده از صنایع کوچک استان برای توانمندسازی این واحدها است.
نظری عنوان کرد: تقریبا حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از صنایع کوچک استان تعطیل هستند و سازمان صمت خوزستان با همکاری دیگر بخش‌ها در تلاش است تا بتواند واحدهایی که امکان راه‌اندازی مجدد آن‌ها وجود دارد را فعال کند. این مساله می‌تواند علاوه بر رونق تولید زمینه‌ساز ایجاد اشتغال بیشتر شود.
بخش عظیمی از مشکلات واحدهای تولیدی در کشور و استان خوزستان به قوانین و مقرراتی مربوط است که سالیان سال بازبینی مجدد نشده‌اند و باعث بروز مشکلات فراوانی برای صنعتگران می‌شوند. همچنین نبود نظارت کافی بر اجرای برخی از قوانین و مقررات نیز باعث به وجود آمدن مشکلات و خسارات فراوانی به بخش صنایع کوچک شده است.
نرخ بالای تسهیلات ارائه‌شده به واحدهای تولیدی و صنعتی از سوی بانک‌ها و عملکرد یک طرفه آن‌ها در عقود مشارکتی و مبادله‌ها مشکلات فراوانی را برای صنعتگران و تولیدکنندگان استان و کشور به ویژه در حوزه صنایع کوچک به وجود آورده است. همچنین عدم بخشودگی جرایم بیمه‌ای از سوی سازمان تامین اجتماعی و قوانین مالیاتی از دیگر دغدغه‌های تولیدکنندگان و موانع موجود بر سر راه فعالیت آن‌ها است.
صنایع بزرگ از صنایع کوچک حمایت کنند
همچنین علی مهدی پور مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان در گفت و گو با ایسنا، با تاکید بر نقش کلیدی این صنایع در توسعه کشور و ایجاد اشتغال، گفت: صنایع کوچک در خوزستان پشتیبان صنایع بزرگ هستند و صنایع بزرگ نیز باید از این صنایع حمایت کنند و به نوعی پشتیبان آن‌ها باشند.
وجود ۶۰۰ واحد راکد و نیمه فعال در شهرک‌های صنعتی خوزستان
وی افزود: یکی از مشکلات و معایب اصلی صنایع کوچک کمبود منابع مالی است. صنایع کوچک معمولا در برابر تندبادهای اقتصادی مثل تورم و نوسانات ارزی آسیب پذیر هستند و دچار مشکلاتی می‌شوند. صنایع کوچک در چنین شرایطی که با مشکل مواجه می‌شوند، نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند. بخشی از این حمایت‌ها باید از سوی صنایع بزرگ انجام شود تا شاهد حل بخشی از مشکلات صنایع کوچک باشیم.
حدود ۵۰ درصد واحدهای تولیدی راکد اصلا علاقه‌مند بازگشت به چرخه تولید نیستند
مهدی پور با بیان اینکه عدم پرداخت مطالبات صنایع کوچک فعال در حوزه صنعت نفت می‌تواند باعث تعطیلی کارگاه‌های صنعتی و واحدهای فعال در این حوزه شود، اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۶۰۰ واحد راکد و نیمه فعال در شهرک‌های صنعتی خوزستان شناسایی شده است. ۶۰ درصد از واحدهای غیرفعال مستقر در شهرک‌های صنعتی استان، مشکل تامین منابع مالی، ۱۲ درصد آن‌ها مشکل تقاضا و بازار، ۸ درصد از واحدها مشکل تامین مواد اولیه و باقی واحدها مشکلات حقوقی، فرسودی خطوط تولید و... دارند.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان بیان کرد: حدود ۵۰ درصد از واحدهای تولیدی راکد در شهرک‌های صنعتی استان به دلایل مختلفی اصلا علاقه‌مند به بازگشت به چرخه تولید نیستند. ۱۰۵ واحد صنعتی راکد در استان نسبت به دیگر واحدها راکد و نیمه فعال، شرایط بهتری برای بازگشت به تولید دارند و در این زمینه از سال گذشته تاکنون ۲۹ واحد مجددا به چرخه تولید بازگشته‌اند.
بازار کار صنایع کوچک بسیار کم است
همچنین علی کرانی، رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت و گاز خوزستان به ایسنا گفت: آن طور که باید و شاید نتوانسته‌ایم صنایع بزرگ مستقر در خوزستان را وادار کنیم تا نیازهای خود را از شرکت‌های صنعتی موجود و دفاتر فنی مهندسی مستقر در خوزستان تامین کنند که این مساله یکی از مهمترین دغدغه‌های صنعت استان است.
این صنعتگر خوزستان عنوان کرد: بازار کار صنایع کوچک بسیار کم است و این مساله و دیگر مشکلات صنایع کوچک باعث می‌شود تا تولیدکنندگان کارگاه‌های خود را به انبار تبدیل کنند تا خود را درگیر دارایی، مالیات، آب و برق و تلفن نکنند اما باید توجه کرد که این مساله به اشتغال پایدار ضربه می‌زند.
وی با بیان اینکه تا زمانی که به درستی از صنایع کوچک حمایت نشود بازار کار رونق پیدا نمی‌کند، افزود: صنعتگران به دریافت تسهیلاتی با کارمزدهای پایین جهت به روز کردن و خرید ماشین‌آلات نیاز دارند. همچنین در درجه دوم باید مساله آموزش در دستور کار استان قرار گیرد و از طریق مراکز فنی و حرفه‌ای بتوانند کارآموزانی در جهت نیاز صنایع استان تربیت کنند.
حمایت دولت می‌تواند مشکلات صنایع کوچک را کاهش دهد
این صنعتگر ادامه داد: استان خوزستان از نظر صنعتی سومین استان کشور است اما به دلیل وجود صنایع بزرگ نفت و گاز که اکثرا دولتی هستند صنایع کوچک دیده نمی‌شوند. همین صنایع بزرگ نفت و گاز و حفاری بدهی‌های بسیاری به صنایع کوچک دارند که اگر این بدهی‌ها به واحدهای تولیدی کشور پرداخت شود قطعا صنایع کوچک مشکلات کمتری در زمینه تامین سرمایه در گردش و دیگر مباحث مالی خواهند داشت.
کرانی با بیان اینکه با حمایت دولت می‌توان مشکلات صنایع کوچک را کاهش داد، گفت: یکی از مشکلات مهم این صنایع، ناکافی بودن مواد اولیه و بازار کاری کمرنگ بخصوص در خوزستان است که با حمایت دولت این مشکلات را می‌توان مهار کرد.
برای توسعه صنعت و افزایش بهره‌وری از ظرفیت‌های کشور و استان خوزستان باید به دنبال راهکارهایی برای جذب تکنولوژی و ورود آن از کشورهای پیشرفته صنعتی به درون کشور باشیم تا با کمک انتقال تکنولوژی و به روزسازی خطوط تولید، هزینه‌های بخش صنعت و تولید را کاهش دهیم که این مساله به واحدهای تولیدی کشور و استان کمک خواهد کرد تا توان رقابت با سایر کشورها را داشته باشند و بتوانند سهمی از بازارهای جهانی را در اختیار بگیرند.
واحدهای صنعتی مشکلدار باید تقویت شوند
همچنین در این زمینه آقارضا فتوحی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان اظهار کرد: باید مجموعه تلاش‌های لازم برای حل مشکلات واحدهای تولیدی مشکلدار در خوزستان انجام شود تا این واحدها تقویت شوند و شاهد حل مسایل این واحدها باشیم.
وی با تاکید برای تلاش به منظور تقویت واحدهای تولیدی مشکلدار در خوزستان، افزود: واحدهای تولیدی مختلفی در استان وجود دارد که این واحدها یا تعطیل و یا به نوعی با ظرفیت بسیار پایین در حال فعالیت هستند که باید تلاش شود این واحدها به شرایط مطلوب‌تری برسند و با ظرفیت بیشتری فعالیت کنند.
بانک‌ها به سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کمک کنند
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان گفت: باید به شرکت‌های تولیدی کمک کنیم و به آن‌ها تسهیلات ارائه دهیم تا بتوانند به تولید بازگردند زیرا وقتی که همه شرکت‌های راکد و یا تعطیل به تولید بازگردانده شوند شاهد ایجاد اشتغال خواهیم بود و این مساله‌ای است که دولت به دنبال آن است.
فتوحی با اشاره به برخی از مشکلاتی که بانک‌ها برای تولید به وجود می‌آورند، گفت: برخی از مشکلاتی که بانک‌ها برای صاحبان صنایع به وجود می‌آورند باید در سطح کشور حل شوند. بانک‌های عامل باید در جهت کمک به سرمایه در گردش واحدهای تولیدی همکاری کنند و توجه ویژه‌ای داشته باشند تا شاهد توسعه فعالیت‌های واحدهای تولیدی و همچنین افزایش اشتغال باشیم.
برای آنکه صنعت خوزستان و به تبع آن صنعت کشور از رخوت خارج شود و به جنبش و پویایی درآید، باید مشکلات پیش پای صاحبان صنایع از جمله تورم، سرمایه درگردش، تامین مواد اولیه، مشکلات نظام بانکی، بیمه، تامین اجتماعی و... از میان برداشته شوند. برای رقم خوردن این مهم باید عزم و اراده جدی میان مسئولان دولتی، فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و سایر بخش‌های دولتی و غیردولتی در کشور به وجود آید.
شکوفایی اقتصادی، توسعه صنعتی و کاهش نرخ بیکاری زمانی محقق خواهد شد که دولت و دیگر بخش‌های مسئول، برنامه‌ریزی صحیحی برای استفاده از تمام امکانات و ظرفیت‌ها در حد مطلوب داشته باشند و با بکارگیری الگوهای متناسب با نیازهای جامعه زمینه را برای تحقق این اهداف متعالی فراهم کنند.
گزارش: شایان حاجی‌نجف - خبرنگار ایسنا خوزستان
