فرش یکی از با ارزش‌ترین هنرهای دستی می‌باشد که کوچک‌ترین سهل‌انگاری در انتخاب نخ، چله، خامه، دار قالی و ابزار مناسب باعث می‌شود که فرش دست‌باف به اندازه و طرح‌های مختلفی که مد نظر است درنیاید و درنتیجه از ارزش آن کاسته شود اما اگرفرش دست‌باف دارای تمامی شرایط مناسب باشد از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و حتی با گذشت زمان از ارزش آن کم نمی‌شود. برای این‌که یک فرش تمامی این شرایط را داشته باشد باید چند مرحله بگذرد تا به دست مشتری برسد.

یک بافنده باید در بافت فرش تمامی جوانب را بررسی کند و اگر کوچک‌ترین مشکلی در آن باشد حتما باید رفع نماید تا فرش دچار آسیب نشود و همچنین زمانی‌که فرش حمل‌ونقل می‌شود و یا در انبار و فرش‌فروشی قرار گرفته می‌شود باید شرایط به‌گونه‌ای باشد که باعث آسیب به بافت و الیاف فرش نشود .از جمله عیب‌هایی که ممکن است در فرش به وجود بیاید موارد زیر است که بعضی از این عیب‌ها که مربوط به نقشه فرش می‌باشد قابل اصلاح نیست

1- دو دست شدن فرش

زمانی‌که فرش توسط چند بافنده بافته می‌شود، ممکن است که این عیب در آن به وجود بیاید و به دلیل این است که شرایط هر بافنده‌ای با بافنده دیگر متفاوت است و ممکن است ضربات که به فرش زده می‌شود متفاوت باشد و باعث شود که بافت قالی در دو طرف با هم متفاوت باشد .

2- خلوتی

فرش طبق نقشه بافته می‌شود و دو طرف فرش باید دارای طرح‌های مشابه باشند اما گاهی اوقات بافنده در قسمتی از فرش بعضی از طرح‌ها را حذف می‌کند که به این مورد خلوتی فرش گفته می‌شود .

3- تورفتگی کناره

اگر در هنگام بافت فرش متوجه این عیب شده می‌توان با بستن چله های کنار به دار قالی این عیب را برطرف کرد، اما بعد از اتمام فرش برای اصلاح باید تخته‌کوبی شود تا عیب آن برطرف شود.

4- بالا زدگی فرش

زمانی که پود و خامه استفاده‌ شده در فرش دارای ضخامت بیشتری می‌باشد و همچنین ضربات دفتین دارای فشار لازم نمی‌باشد باعث می‌شود که فرش دچار بالا زدگی شود. برای برطرف کردن این عیب باید از ضخامت خامه و پود کم کرده و ضربات دفتین را محکم‌تر بزنید .

5- پائین زدگی

زمانی‌که نخ چله شل باشد و یا ضربات دفتین محکم بوده و همچنین نخ و پودی که استفاده‌شده نازک باشند باعث پائین زدگی فرش می‌شود.برای اصلاح باید نخ چله را سفت کرده و از پودهای ضخیم‌تر استفاده کرد .

6- سره داشتن فرش

اگر زمانی‌که فرش از قسمت عرضی تاشده و چهارگوشه آن را روی هم قرار دهیم ، این چهارگوشه باید روی‌هم منطبق شود که فرش مشکلی نداشته باشد اما اگر قسمتی از آن کمتر و یا بیشتر باشد می‌گویند فرش سره دارد.

تمامی این موارد توسط قالیشویی معتبر قابل ترمیم می باشند.

7- ترنج داشتن

یک فرش دارای نقطه وسط می‌باشد که تمامی ابعاد فرش نسبت ‌به آن نقطه یکسان می‌باشد و اگر این نقطه در وسط نباشد می‌گویند فرش ترنج دارد .

8- لوچه شدن فرش

وقتی‌که یکی از گوشه‌های فرش نسبت‌به سایر گوشه‌ها بلندتر باشد و یک نامتقارنی در فرش به ‌وجودآورد به ‌اصطلاح می‌گویند فرش لوچه شده ‌است و این عیب فرش از طریق تخت کشی قابل اصلاح می‌باشد .

9- توخالی شدن فرش

زمانی‌که تعداد گره‌های بکار برده در فرش نسبت‌به تعدادی که دررج بندی نقشه وجود دارد کمتر باشد و از پود بیشتری برای بالا بردن متراژ فرش استفاده ‌شده باشد این باعث می‌شود که فرش وزن کمتری داشته باشد و می‌گویند فرش توخالی است .

10- چند چین یک پود

در کل بعد ازیک رج بافت یک پود باید بر روی این بافت زده شود اما گاهی چند رج بافته می‌شود و سپس پود داده می‌شود و این باعث می‌شود که در فرش عیب به وجود آید .

11- دو رنگی

هنگام بافت فرش باید دقت کنیم که از یک‌رنگ برای طرح‌های مشابه استفاده کنیم و درغیراین‌صورت باعث ایجاد دورنگی در فرش می‌شود .

12- ذرتی شدن فرش

وقتی‌که ارتفاع ساقه گره‌ها از حد معمول کمتر باشد باعث می‌شود که آن فرش از کیفیت بالایی برخوردار نباشد که این اشکال ممکن است در سرتاسر فرش و یا قسمتی از فرش باشد.

13- رگ دار شدن

زمانی‌که کیفیت خامه استفاده‌شده در فرش یکنواخت نباشد ممکن است در بعضی از قسمت‌های فرش عدم یکنواختی رنگ وجود داشته باشد که به‌صورت تکه‌ای می‌باشد و با کوتاه کردن این قسمت‌ها ما می‌توانیم این عیب را اصلاح کنیم .

14- شل شدن چله

وقتی‌که زمان بافت یک فرش طولانی شود ممکن است در اثر عوامل مختلف مانند جابجایی، نور آفتاب و رطوبت این نخ‌های چله شل شوند و باعث پارگی نخ‌ها شود و گره زدن آن‌ها در پشت و روی فرش مشخص باشد.

14- اندازه نامناسب

گاهی اندازه فرش به دلخواه نمی‌باشد و فرش بدفرم میشود که در اثر رعایت نکردن رج بندی در نقشه و یا استفاده از پود با ضخامت بیشتر به وجود می‌آید.

15- کیسی

وقتی قسمتی از فرش برجسته‌تر و یا تو رفته‌تر از سایر قسمت‌ها باشند به آن کیسه می‌گویند. این عیب فرش توسط رفوگر اصلاح می‌شود .

16- پود نما شدن

یک پودی که در فرش استفاده می‌شود نازک می‌باشد و طریقه کوبیدن آن باید به‌گونه‌ای باشد که از پشت فرش مشخص نباشد .

17- اصیل بودن

باید در فرش‌های دست‌باف از نقش‌هایی استفاده کرد که اصالت یک فرهنگ را نشان دهد و یا از طبیعت الهام‌گرفته باشد.

18- پارگی فرش

این مشکل بیشتر در فرش‌هایی به وجود می‌آید که دارای چله‌کشی می‌باشند و همچنین در اثر بید زدگی امکان پاره شدن فرش زیاد هست .

19- بد قیچی زدن

باید طریقه قیچی زدن فرش به گونه‌ای باشد که ارتفاع خامه‌ها از حدی کمتر نشود و از قیچی مناسب برای این کار استفاده شود .

20- دم‌قیچی

زمانی‌که یک قسمت فرش توسط یک قیچی نامناسب بیشتر از حد معمول کوتاه شود و با سایر قسمت‌ها یکسان نباشد می‌گوییم فرش دم قیچی شده و این عیب با دستگاه پرزگیر برطرف می‌شود.

21- پیچیدگی

دفتین زدن باید به گونه‌ای باشد که در سراسر فرش با یک ضربه یکسان زده شود و اگر این ضربه یکسان نبوده ومحکم زده شود باعث ایجاد پیچیدگی در فرش می‌شود. بیشتر افرادی که دارای بنیه قوی هستند و چون دفتین را محکم‌تر می‌زنند باعث ایجاد این مشکل در فرش می‌شوند.

22- بهم خوردگی نقشه

اگر استفاده از اجزای متفاوت یک فرش به‌صورت یکسان نباشد باعث می‌شود که طرح‌های موجود در نقشه به‌صورت مشابه درنیاید و باعث به‌هم خوردگی نقشه اولیه شود .

23- غلط بافی

اگر طرح‌های بکار برده در فرش طبق نقشه نباشد و رج بندی آن‌ها متفاوت باشد فرش غلط بافی شده‌است. غلط بافی باعث می‌شود که گل‌ها و نقش‌های مختلف در فرش با اندازه‌های متفاوت ایجاد شود و فرش دارای تقارن نباشد .

24- کف ساده بودن

خلوتی زیادی نقشه و فرش به‌ کف ساده بودن معروف است .

25- پارگی نخ چله

اگر نخ چله پاره شود باعث از هم پاشیدن گره‌های فرش می‌شود و درنتیجه بافت فرش دچار مشکل می‌شود .

26- بافت فرش

استفاده از گره‌های نامعقول در فرش و به کار بردن تعداد نخ چله بیشتر با خامه کمتر باعث ایجاد بافت نامرغوب می‌شود .

27- جویدگی

این عیب در فرش در اثر استفاده از ابزار نامناسب به وجود می‌آید .