هر روز صبح وقتی از آن محل رد می‌شوم حالم بد می‌شود، انگار همین دیروز بود که آن توله را از لابه لای زباله‌ها بیرون کشیدم و در پارکی در همان حوالی شست و شویش دادم و مرتبش کردم؛ درست ۶ سال است که این مسیر را برای رفتن به سر کار طی می‌کنم و همان اوایل یک توله سگ سفید با چشمانی رنجور را پیدا کردم و چند تکه کالباس برایش گذاشتم تا اندکی قوت بگیرد.

هر روز صبح به این حیوان غذا می‌دادم و این روند چند ماه ادامه داشت، اما صحنه جان دادن و کشتار بی رحمانه‌اش هرگز از مقابل چشمانم نمی‌رود؛ کشته شد و در خودروی حمل جسد سگ ها به مکانی که نمیدانم کجا بود، انتقال داده شد.

این مسئله تا مدت ها برای من که عادت به دیدن این حیوان به صورت روزانه داشتم سخت بود؛ اما سرنوشت چنین کرد و حالا هم تمام تلاشم آن است تا برای جبران آن اتفاق از سوی «انسان های بی رحم» هر کاری انجام دهم.

این‌ها را آرش یکی از ساکنان مناطق حاشیه‌ای در اهواز می‌گوید و معتقد است که اگرچه افزایش بیش از حد جمعیت سگ‌ها موجب به خطر افتادن جان همشهریان و زیست سایر جانداران می‌گردد، اما اتلاف آن‌ها به روش‌های غیر انسانی نیز به لحاظ اخلاقی و شرعی جایز نیست.

این روز‌ها در هر محله و نقطه در خوزستان گله سگ‌های بلاصاحب در حال قدرت نمایی هستند؛ در خیابان‌ها که راه می‌رویم یا در صحرا و جنگل و بوستان و هر کوچه پس کوچه‌ای سگی در حال چُرت زدن است!

هر از گاهی اتفاقی ناگوار برای آدمی رخ می‌دهد و بر اثر گزیدگی سگ‌های بی صاحب یا جان می‌بازد و یا بخشی از بدنش از کار می‌افتد؛ همان زمان احساسات مردم حکم می‌کند تا سریعا این حیوانات از سطح شهر جمع آوری شده و امنیت جانی مردمان دیگر به خطر نیافتد.

هفته پیش ۲ کودک در دامشهر استان قم بر اثر جراحات وارده از سوی سگ‌های ولگرد جانباختند و این مسئله موجی از درخواست‌ها را برای جمع آوری و مدیریت جمعیت این حیوانات در سطح شهر‌ها یا دستکم انتقال آن‌ها به خارج از شهر را در پی داشت.

البته این معضل در خوزستان نیز وجود دارد؛ خانم قاسمی یکی از شهروندان ساکن بندر ماهشهر به ما می گوید که صبح ها برای رفتن سر کار اضطراب زیادی دارم؛ در منطقه ناحیه ماهشهر سگ های ولگرد در خیابان آزادانه می چرخند و تاکنون چندین بار من را دوره کرده اند اما توانستم به سختی جان خود را نجات دهم.

خانمی دیگر در اهواز نیز تجربه مشابهی دارد؛ او می‌گوید صبح‌ها ساعت ۷ باید در محلی حاضر باشم تا از سرویس جا نمانم؛ مجبورم راه زیاد را پیاده روی کنم و در راه آنچه بیش از همه نگرانم می‌کند حضور سگ‌هایی است که گله‌ای به طرف عابران پیاده حمله ور می‌شوند و در سایه ساماندهی نشدن این حیوانات هر روز آرامش و امنیت شهروندان در خطر است.


تغییر ترکیب جمعیتی حیوانات در مناطق بیابانی اهواز

به گفته محمود ثابت قدم در گذشته تعداد خرس و روباه در نواحی اطراف اهواز بیشتر بود، اما حالا سگ‌ها سلطان بلا منازع این مناطق شده اند و بسیاری از شرکت‌های نفتی نیز از رشد جمعیت این حیوانات پیرامون تاسیسات خود ناراضی هستند.

صحبت از نارضایتی شرکت‌های نفتی و صنایع در حالی است که یک فعال محیط زیست معتقد است همین شرکت‌ها برای پاسداری از تاسیسات خود پای سگ‌ها را به مناطق بیابانی اهواز باز کردند و پس از مدتی نیز با زاد ولد آن‌ها را رها می‌کردند.

اما در سوی دیگر یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش جمعیت سگ‌ها غذارسانی به رویه به آن‌ها است؛ به گفته شهرداری اهواز حامیان سگ‌ها از روی نا آگاهی دست به چنین اقدامی می‌زنند و همین مسئله امنیت غذایی فراهم کرده و شرایط تولید مثل را برای این حیوانات فراهم می‌کند.

یک فعال محیط زیست با نام مستعار قاسم لطفی که نخواست نامی از او برده شود می‌گوید: سگ‌های بی صاحب هم برای محیط زیست و هم برای حیات وحش خطر آفرین هستند.

او می‌گوید که این حیوانات زنده خوار و گوشت خوار هستند و با توجه به زیست گله‌ای می‌توانند بر هر حیوانی برتری داشته باشند.
سگ ها، دوستان ما و تهدید حیات وحش

آقای قاسمی سگ‌ها را برای صاحبان شان با ارزش و برای سایر مردم خطرناک توصیف کرد، زیرا صاحبان می‌توانند در صورت حمله به دیگران آن‌ها را کنترل نمایند.

این فعال محیط زیست با اشاره به قوانین حاکم در کشور‌های دیگر یادآور شد اگر در برخی از همین کشور‌های اروپایی که در رسانه‌هایشان مدافع گردش سگ‌های بی صاحب در خیابان هستند، سگی مشاهده شود، به محض دیدن آن را به پناهگاه حمل کرده و کشتار می‌کنند.

محمد قاسمی به مطالب منتشر شده در رسانه‌های خارجی اشاره کرد که به محض دیدن سگ‌های ولگرد آن‌ها را کشتار می‌کنند؛ البته اگر در جوامع انسانی باشد و کسی مسئولیت هزینه هایش را بر عهده گرفت، نجات می‌یابد، اما در غیر اینصورت آن را به صورت آنچه اخلاقی خوانده می‌شود با دارو کشته یا از سوی فرد آموزش دیده به سرش شلیک می‌کنند.


او گفت: از دیدگاه یک دوستدار محیط زیست ملخ و سگ هر ۲ جاندار هستند و کشتن هر کدام ناپسند است، اما وقتی امنیت دیگر جانداران و بقای آن‌ها در خطر باشد، مسئله متفاوت می‌شود؛ همانطور که مزارع سم پاشی می‌شوند لازم است اقداماتی انجام شود تا جمعیت سگ‌های ولگرد نیز مدیریت شود.

به اعتقاد این فعال محیط زیست در بر هم زدن اکوسیستم و طبیعت همواره انسان‌ها بیشترین نقش را داشته اند، و حالا نیز غذا رسانی بی رویه و بی مورد به سگ‌های بی صاحب باعث این مسئله شده.

موضوع غذارسانی‌های بی مورد به حیوانات مورد انتقاد تمامی فعالان محیط زیست و همچنین دوستداران آن است که نگرانند امنیت غذایی برای یک گونه جانوری موجب افزایش زاد و ولد آن و تهدید دیگر گونه‌ها شود.

کشتن حیوانات چه سگ باشد یا هر موجود دیگری قطعا به لحاظ اخلاقی و شرعی جایز نیست و مورد انتقاد شهروندان هم قرار خواهد گرفت، اگرچه هیچ راه حل قطعی برای کنترل جمعیت سگ‌های بی صاحب که حالا به چالشی تمام عیار برای جهان تبدیل شده اند وجود ندارد، اما لازم است تا با استفاده از ساز و کار‌های منظم و منسجم دستکم ادامه حیات را برای دیگر جانداران فراهم و از تهدید بهداشت انسان‌ها جلوگیری کرد اما اینکه در جدال بین موافقان و مخالفان این حیوانات حق با کدام است؟ مسئله ای است که مقالات علمی مشخص کننده آن هستند.

گزارش از ساسان ناصری زاده