گویی در این هجوم به تنها چیزی که این دسته های ملخ ها فکر می کنند ویرانی زمین ها و محصولاتی است که کشاورزان با زحمات شبانه روزی خودآنها را به بار نشانده اند. آری این موضوع از مشکل به معضل  تبدیل شده است و هر ساله به جان این زمین های پر برکت می افتد و  زمین ها را شخم می زند و محصولات را ویران می کند . این میان کشاورزان هم  که با این دسته های  ویران کن روبرو می شوند با آتش زدن کاه و کلش سعی در دور کردنشان دارند.

این میان گاهی باد هم شاید دلش به رحم می آید و به کمک کشاورزان می آید  و با وزیدن خود این ملخ ها را از زمین ها دور می کند و پیش آمده اگر یاد شدید نمی وزید و ملخ ها را سمت بیابان های عراق نمی راند عمق خسارت ها زیاد می شد.  از جمله کارهایی که مسئولان به عنوان راهکاری لحظه ای در نظر می گیرند گروه های پایش ملخ  است که با حضورشان سعی در دور کردن این دسته های ملخ ها دارند.دسته های ملخ ها از کشور عربستان و کویت می آیند و  به هر قسمتی که داری سبزینه باشد حمله می کنند و چه بسا در این حمله خسارتهای بسیار زیادی به زمین های کشاورزی وارد می کنند.

چندی پیش هم دسته های این ملخ ها فرودگاه آبادان را پوشانده بود که این به خودی خود خطرناک است . استان های سیستان و بلوچستان بوشهر، خوزستان ، کرمان  از جمله استان هایی هستند که از خطر هجوم ملخ ها در امان نیستند .

میهمانان ناخوانده‌ای که سال‌های گذشته  خود را به مناطق جنوبی کرمان دعوت می‌کردند، گویا امسال نیز طبق پیش بینی‌های مختلف باز هم به مزارع کشاورزی در جنوب کرمان هجوم می‌آورند.  

ملخ‌های صحرایی در دو سال گذشته به ۲۰۰ هزار هکتار از مزارع جنوب کرمان هجوم آوردند و خوشبختانه با اقدام به موقع از سوی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، هیچ گونه خسارتی به محصولات کشاورزی وارد نشد.
امکانات برای مبارزه با ملخ های صحرایی کافی نیست

مجید فرخی،  مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان گفت: با توجه به آنالیز وضعیت کنونی ملخ صحرایی درمناطق تولید مثل زمستانه در کشور‌های شاخ آفریقا و شبه جزیره عربستان و تحلیل دفتر مرکزی کنترل ملخ صحرایی فائو به احتمال زیاد از اوخر بهمن و اوایل اسفند امسال حمله سراسری ملخ صحرایی از شبه جزیره عربستان به سمت نوار جنوبی کشور به ویژه دشت جازموریان آغاز می‌شود.

او افزود: با توجه به ارائه تهدیدات دفتر مراتع سازمان خواروبار کشاورزی (فائو)، سازمان کشاورزی جنوب کرمان، تمهیدات لازم را در خصوص انجام عملیات مبارزه به موقع با ملخ صحرایی انجام داده است.  

فرخی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای مبارزه با هجوم ملخ‌های صحرایی تصریح کرد: مرمت باند‌های خاکی در حال احداث جازموریان پیگیری شده، ناوگان سمپاشی در حال آماده سازی است، سموم به اندازه لازم مهیا شده است؛ اما کافی نیست و مستلزم حمایت بیشتر از سوی استاندار کرمان و سازمان حفظ نباتات هستیم.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: با توجه به پیش بینی سطح آلوده به نظر می‌رسد، تجهیزات و سموم آماده شده به اندازه کافی نخواهد بود.

او افزود: به احتمال زیاد از اواخر امسال در دشت جازموریان قطعا مبارزه خود را با ملخ صحرایی شروع خواهیم کرد و تا اواخر خرداد ۱۴۰۰ این مبارزه ادامه دارد.

فرخی گفت: پیش بینی می‌شود که بیش از ۱۵۰ هزار هکتار در منطقه جنوب کرمان مبارزه با ملخ صحرایی صورت گیرد.

فرخی تصریح کرد: در دو سال گذشته قریب به  ۲۰۰ هزار هکتار با ملخ صحرایی مبارزه شد و  متاسفانه به دلیل نبود کنترل موفق در کشور‌های شاخ آفریقا و شبه جزیره عربستان پیش بینی می‌شود، هجوم ملخ امسال با شدت بیشتری انجام شود.

او با اشاره به خسارت زایی زیاد ملخ‌ها افزود: ملخ صحرایی ظرفیت خسارت زایی بسیار بالایی دارد و  وقتی وارد هر منطقه‌ای شود به هر نوع سبزینه‌ای حمله می‌کند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: پارسال  با توجه به اینکه به موقع وارد عمل شدیم و مبارزه با ملخ به موقع انجام شد، خوشبختانه هیچ گونه خسارتی وارد نشد.

او  با بیان اینکه پیگیر استقرار یک فروند هواپیمای سمپاش در منطقه هستیم، بیان کرد: پارسال تجهیز ناوگان سم پاشی صورت گرفت  و امسال هم در حال برنامه ریزی هستیم که تا پایان بهمن بتوانیم تجهیزات لازم را برای مبارزه با ملخ‌های صحرایی کامل کنیم.

فرخی گفت: دو باند مبارزه با ملخ در شرق و غرب جازموریان که در شهرستان‌های رودبار و قلعه گنج قرار دارند در حال تجهیز و تکمیل برای مبارزه با ملخ‌های صحرایی هستند.

او با اشاره به اینکه  از کشاورزان جنوب کرمان خواهشمندیم آمادگی لازم را داشته باشند، تصریح کرد: در صورت مشاهده ملخ مراتب را به مرکز خدمات منطقه خود اعلام کنند، سمپاش‌های مورد نیاز را آماده و همکاری لازم را با  تیم‌های مبارزه با ملخ داشته باشند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان  همچنین درباره سوددهی این موجودات گفت: این ملخ‌ها هیچ سودی برای کشور ایران ندارند؛ ولی کشور‌های خارجی از آن برای مصارف خوراکی بهره می‌برند.  
دیده بانی ملخ صحرایی در سطح حدود ۲ میلیون ٧٠٠ هزار هکتار از مراتع سیستان و بلوچستان

مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی سیستان‌وبلوچستان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: دیده‌بانی ملخ صحرایی از آبان تاکنون در سطح ٢ میلیون و ٧٠٠ هزار هکتار از مراتع این استان انجام و کار رصد و دیده بانی همچنان توسط کارشناسان حفظ نباتات دنبال می‌شود که تا این تاریخ دسته های ملخ ها  رویت نشده است.


غلامحسین تیموری افزود: با توجه به هشدارهای سازمان فائو و سازمان حفظ نباتات کشور مبنی بر احتمال قریب‌الوقوع هجوم مجدد ملخ های صحرایی مهاجر به کشور و به مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان، سازمان جهادکشاورزی در یک برنامه جامع تمامی امکانات و تجهیزات مبارزه شیمیایی با این آفت را که در دوره قبل نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفته بود را سرویس و آماده بکار کرده است.

در دوره قبل هجوم ملخ صحرایی به این استان در سطح چهار میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار دیده بانی و افزون‌بر ١٨١ هزار هکتار از اراضی منطقه علیه این آفت خطرناک سمپاشی شد.
احتمال هجوم ملخ های صحرایی به هرمزگان

سید عبدالرضا اشرف منصوری، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان گفت: با بهره‌گیری از ظرفیت سایر دستگاه‌های اجرایی آماده مقابله با هجوم احتمالی ملخ‌های صحرایی هستیم.

اشرف منصوری افزود:تمهیدات لازم در این زمینه اتخاذ شده و لوازم و تجهیزات مورد نیاز نیز برای مقابله با هجوم احتمالی ملخ‌های صحرایی به همه نقاط استان ارسال شده است.

او گفت:انواع سموم مورد تایید سازمان حفظ نباتات کشور، ادوات و دستگاه‌های سمپاش و تجهیزات عملیات مبارزه شامل ماسک، لباس ضد شیمیایی، کلاه و دستکش برای مبارزه با این آفت تهیه شده و به سراسر استان ارسال شده است.

او  با اشاره به اینکه اکیپ‌های ردیابی و مبارزه با ملخ‌های صحرایی نیز در استان سازماندهی شده اند ،گفت: پیش بینی شده است هفته آخر بهمن ماه  ملخ‌ها به استان هرمزگان حمله کنند که البته قطعیت این امر بستگی به جهت وزش باد، رطوبت و بارندگی دارد.

مدیر حفظ نباتات هرمزگان افزود:تیم‌های ردیاب در همه نقاط استان در حال بررسی هستند و از اواخر آبان ماه تاکنون موردی از حمله ملخ‌های صحرایی در استان مشاهده نشده است.

اشرف منصوری گفت: تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا اجازه ندهیم که ملخ‌های صحرایی امنیت غذایی مردم را به خطر بیاندازند و دسترنج کشاورزان را نابود کنند.

برای جلوگیری از این معضل  چه باید کرد؟

مشکل حمله ملخ ها چندین سال است که رخ می دهد و کشاورزان را عاصی کرده است این میان مسئولان کشوری هم گاهی برای جلوگیری از خسارت ها، با پیش بینی زمان هجوم ملخ ها راهکارهایی مانند گروه های پایش، گروه های  سمپاشی در نظر گرفته است .

قطعا به محض مشاهده ملخها در منطقه مسئولان به فکر مقابله با این مهمان ناخوانده افتادند لذا بهترین راه برای مقابله با این حشرات ، به رغم مشکلاتی زیست محیطی که میتوانست ایجاد کند، مبارزه شیمیایی و سمپاشی تشخیص داده  شد .  
 ماشین‌های سم پاش از ملخ‌ها پذیرایی می‌کنند

حسن حسنی مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در خصوص پیش‌بینی حمله مجدد ملخ‌ها به برخی مناطق از جمله مراتع و باغات استان طی هفته‌های آینده گفت: پیش‌بینی جدید بر اساس نقشه‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) است و وقوع آن به شرایط آب و هوایی بستگی دارد.

او با بیان اینکه پیک اولیه حمله ملخ‌ها به مراتع و باغات ۲ ماه پیش اتفاق افتاد و حمله بعدی ملخ‌ها نیز طی ۲ هفته آینده محتمل است، افزود: میزان خسارت به مراتع و نباتات بسته به جهت باد و تعداد گله‌های ملخ متغیر است و این قضیه قابل پیشگیری نیست.

حسنی با بیان اینکه شرکت‌های بیمه در خصوص جبران خسارات وارده ناشی از حمله ملخ‌ها به مراتع و نباتات، تعهدی ندارند و مبارزه با ملخ‌ها تنها بر عهده سازمان جهاد کشاورزی و دیگر ارگان‌های مرتبط است، اظهار داشت: همه اقدامات مورد نیاز برای مقابله با حمله ملخ‌ها در استان انجام شده و ماشین‌های سمپاش دیگر وسایل مبارزه با ملخ‌ها آماده هستند و بسیج همگانی برای مبارزه با حمله ملخ‌ها به مراتع و نباتات آغاز شده است.
بوشهر آماده مقابله با هجوم ملخ

خسرو عمرانی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر  بیان کرد: امسال سومین سال ورود ملخ‌های صحرایی به استان و کشور است و استان بوشهر آماده هر گونه مبارزه با ملخ است.

او با اشاره به اینکه به تازگی آماده گاه مبارزه با ملخ در بوشهر راه اندازی شده است، ادامه داد: سم و تجهیزات مورد نیاز مانند وسایل سمپاش تامین شده و آمادگی پایش، ردیابی و مبارزه با ملخ در استان وجود دارد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: ملخ‌ها از شمال آفریقا، یمن و شبه جزیره عربستان که محل زاد و ولد آن‌ها است وارد کشور و استان بوشهر می‌شوند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیز در گفت و گو با خبرنگار ما، با اشاره به ویژگی‌های ملخ گفت: این حشره قدرت پرواز بسیار بالایی دارد و می‌تواند کیلومتر‌ها بر فراز دریا پرواز کند و خود را از یک کشور به کشور دیگر برساند. به همین علت نیز به ملخ‌های صحرایی ملخ دریایی نیز می‌گویند.

احمد سبحانی افزود: این آفت توانایی تکثیر و تغذیه خیلی بالایی دارد به طوری که یک ملخ ماده در طول دوره رشد خود می‌تواند، ۲۵۰ تا ۳۰۰ تخم بگذارد. همچنین هر ملخ می‌تواند هر روز معادل وزن خود از گیاهان زراعی باغی و مرتعی تغذیه کند. به طور مثال اگر وزن یک ملخ ۲ گرم باشد ۲ گرم در روز می‌تواند تغذیه کند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر عنوان کرد: در مناطق هموار و دشت‌ها از سمپاشی هوایی استفاده می‌شود و در محل‌هایی که سم پاشی هوایی امکان پذیر نباشد، از سمپاشی‌های پشت کولی، سم پاشی، وانتی و تراکتوری استفاده می‌کنیم.
خسارت ناشی از ملخ های صحرایی را چه کسی جبران می کند؟

هر ساله خسارت هایی که بر کشتزارها وارد می شود خسارت کمی نیست و معمولا پس از رفع زحمت ملخ ها ، کشاورزان و مسئولین به فکر برآورد خسارت می افتند اما اینکه این خسارت ها کی و توسط چه نهادی پرداخته و مرتفع می شود خود سوالی است. البته همانطور که بالاتر هم گفته شد گویا شرکت‌های بیمه در خصوص جبران خسارات، تعهدی ندارند و جبران خسارت بر عهده جهاد کشاورزی است .

پیشتر سید محمدرضا میر سخنگوی سازمان حفظ نباتات در خصوص پرداخت خسارت وعده هایی داده بود و از کشاورزان خواسته بود تا نگران خسارت های وارده به محصولاتشان نباشند.

همچنین میر خاطر نشان کرد: این حمایت دولت علاوه بر پوشش صندوق بیمه کشاورزی است و دولت حمایت ویژه‌ای از خسارت دیدگان خواهد کرد.

اینها تمام وعده هایی است که توسط مسئولان مربوطه داده می شود البته ناگفته نماند این میان تلاش هایی جهت پیشگیری از وارد شدن خسارت انجام شده تا کار به گرفتن خسارت نکشد .
از حشره ها استفاده بهینه کنیم

در دنیا تولید حشره ها به عنوان منابع پروتئینی، علی رغم چالش های موجود، صنعتی در حال رشد است. این صنعت به تازگی از دوران ابتدایی خود بیرون آمده و نخستین کارخانه های بزرگ برای این کار در اروپا و آمریکای شمالی در آسیا و آفریقا در حال پدید آمدن هستند که محصولات بازرگانی آنها برای تغذیه حیوانات و خوراک استفاده خواهد شد.

استادیار دامپزشکی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس  در مصاحبه ای در این باره گفت: در حال حاضر هیچ راهی برای جایگزین کردن ذرت و سویا در جیره دام و طیور نیست و در کشور ما نیز امکان کشت این محصولات به دلیل بحران کم آبی و نیاز این دو محصول به آب وجود ندارد. بنابراین می توان از ملخ به عنوان جایگزین سویا در جیره تغذیه ای دام و طیور به عنوان منبع پروتئینی استفاده کرد که در صورت تحقق می تواند به میزان زیادی از خروج ارز بابت واردات سویا جلوگیری کند، و در نتیجه وابستگی در این عرصه نیز کمتر می‌شود.

به نظر می رسد ملخ ها به راحتی دست از سر ما بر ندارند پس چه بهتر برای این مسئله فکری بکر کرد و به فکر بهره وری از این آفت بود .

گزارش از رقیه سیف الهی